Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν στη Βρετανία στοιχεία που δείχνουν ότι οι πρώιμοι άνθρωποι άναβαν φωτιά πριν από 400,000 χρόνια δηλαδή 350,000 χρόνια νωρίτερα από ό,τι δείχνουν τα προηγούμενα σχετικά ευρήματα δημιουργώντας νέα δεδομένα για την εξέλιξη της ανθρωπότητας.
Οι ερευνητές βρήκαν πηλό που είχε καεί επανειλημμένα, πυριτολιθικούς χειροπελέκεις που είχαν σπάσει από τη θερμότητα καθώς και σιδηροπυρίτη ο οποίος δεν απαντάται φυσικά στην περιοχή.
Τα αρχαιότερα ίχνη ανάμματος φωτιάς με δικά τους μέσα από
ανθρώπους έχουν εντοπιστεί σε μια περιοχή της Γαλλίας και χρονολογούνται πριν από 50 χιλιάδες έτη. Την εποχή που χρονολογούνται τα νέα ευρήματα το είδος μας, ο Homo sapiens, βρισκόταν ακόμη στα αρχικά στάδια της ύπαρξης και εξέλιξης του στην αφρικανική ήπειρο και σύμφωνα με τα υπάρχοντα στοιχεία θα περνούσαν περίπου 300 χιλιάδες έτη για να την εγκαταλείψει κινούμενος προς την Ασία και την Ευρώπη. Η εμφάνιση του μοντέρνου ανθρώπου (δηλαδή εμείς) στην ευρωπαϊκή ήπειρο υπολογίζεται ότι συνέβη πριν από περίπου 55 χιλιάδες έτη.Η ομάδα αρχαιολόγων εντόπισε στοιχεία καμένου πηλού και θερμόπληκτων χειροπελέκεων σε μια τοποθεσία στο Μπάρνχαμ στην περιοχή του Σάφολκ περίπου 140 χλμ. βορειοανατολικά του Λονδίνου. Δεν είναι σαφές σε ποιο είδος πρώιμου ανθρώπου ανήκαν οι άγνωστοι “δημιουργοί της φωτιάς” αλλά η ομάδα εικάζει ότι θα μπορούσαν να ήταν κάποιοι πανάρχαιοι Νεάντερταλ.
«Υποψιαζόμαστε ότι η κατασκευή φωτιάς ήταν συνηθισμένη σε όλη την Ευρώπη και ακόμη παραπέρα, αλλά στο Barnham απλώς υπήρχαν οι κατάλληλες συνθήκες και η μακροχρόνια έρευνα για να βρεθούν τα στοιχεία. Είναι η πιο αξιοσημείωτη ανακάλυψη της καριέρας μου» αναφέρει ο Νίκολας Άστον επιμελητής Παλαιολιθικών Συλλογών στο Βρετανικό Μουσείο μέλος της ερευνητικής ομάδας που σημείωσε ότι η ανακάλυψη ίσως αποτελεί μόνο την αρχή νέων παρόμοιας σημασίας ευρημάτων.
Η πρώιμη χρήση της φωτιάς
Σύμφωνα με τη Μισέλ Λάνγκλει αρχαιολόγο στο Πανεπιστήμιο Γκρίφιθ στην Αυστραλία οι πρώιμοι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν τη φωτιά ως σημαντικό εργαλείο όταν μπορούσαν να την αποκτήσουν. «Όταν μαγειρεύεις το κρέας και τις τροφές σου, παίρνεις πολύ περισσότερη θρεπτική αξία με λιγότερη προσπάθεια. Η φωτιά επίσης κρατά μακριά τα αρπακτικά, παρέχει ασφάλεια και ζεστασιά. Κάνει σημαντική διαφορά για την ανθρωπότητα».
Ωστόσο οι πρώιμοι άνθρωποι δεν χρειάζονταν απαραίτητα να ανάψουν οι ίδιοι τη φωτιά για να τη χρησιμοποιήσουν. Η πρώιμη χρήση φωτιάς πιθανότατα ξεκινούσε από την εκμετάλλευση φυσικών πυρκαγιών. Αργότερα, τη συνέλεγαν και τη διατηρούσαν αναμμένη για μεγάλο χρονικό διάστημα, μια πρακτική γνωστή ως «συστηματική» χρήση της φωτιάς. Υπάρχουν στοιχεία από την Κένυα, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή ότι αυτό γινόταν πριν από περισσότερο από ένα εκατομμύριο χρόνια.
Όμως η δημιουργία φωτιάς από την αρχή είναι πολύ δυσκολότερη διαδικασία και θεωρούνταν ότι εμφανίστηκε πολύ αργότερα. Το άναμμα φωτιάς περιλαμβάνει το χτύπημα πυριτολίθου με σιδηροπυρίτη ώστε να δημιουργηθούν σπινθήρες οι οποίοι κατόπιν ανάβουν προσάναμμα.
Μέχρι τώρα τα αρχαιότερα στοιχεία κατασκευής φωτιάς προέρχονταν από Νεάντερταλ στη Βόρεια Γαλλία περίπου 50.000 χρόνια πριν. Εκεί είχαν βρεθεί χειροπελέκεις με ίχνη χτυπημάτων από σιδηροπυρίτη πιθανότατα για την παραγωγή σπινθήρων. Αλλά η νέα ανακάλυψη υποδηλώνει ότι η τεχνική αυτή γινόταν εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια νωρίτερα στην Αγγλία.
Κόκκινος πηλός απόδειξη εστίας
Η περιοχή της νέας ανακάλυψης είναι μέρος του αρχαιολογικού χώρου East Farm στο Μπάρνχαμ. «Η τοποθεσία είναι γνωστή από τις αρχές του 1900 με μεγάλες ανασκαφές τη δεκαετία του 1990. Τα πρώτα ίχνη φωτιάς εντοπίστηκαν το 2014 με συγκεντρώσεις θερμασμένου πυριτόλιθου και το πρώτο κομμάτι σιδηροπυρίτη ανακαλύφθηκε το 2017» λέει ο Άστον.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι ο σιδηροπυρίτης πιθανότατα μεταφέρθηκε εκεί για την ικανότητά του να παράγει σπινθήρες. «Ο σιδηροπυρίτης είναι εξαιρετικά σπάνιος στην περιοχή. Σε 26 τοποθεσίες με 121,000 καταγεγραμμένες πέτρες, ούτε μία δεν ήταν σιδηροπυρίτης. Άρα, το γεγονός ότι βρίσκεται μόνο κοντά σε εστία και θερμόπληκτα χειροπελέκεια δείχνει ότι οι άνθρωποι τον έφεραν επίτηδες για να ανάψουν φωτιά» αναφέρουν.
Όλα αυτά ήταν σημαντικά στοιχεία, αλλά έλειπε το πιο κρίσιμο: η ίδια η φωτιά. Το 2019 η ομάδα βρήκε την καθοριστική απόδειξη, μια υπαίθρια εστία. «Όταν είδα τον κοκκινισμένο πηλό, κατάλαβα από εμπειρία ότι αυτό σημαίνει θέρμανση σε υψηλές θερμοκρασίες» λέει ο Άστον. Δοκιμές έδειξαν ότι η περιοχή είχε θερμανθεί πάνω από 700°C, και αυτό είχε συμβεί πολλές φορές.
Ποιος όμως άναβε τη φωτιά; Δεν έχουν βρεθεί ανθρώπινα οστά στο σημείο, πράγμα που δυσκολεύει την αναγνώριση του είδους. Η ομάδα θεωρεί πιθανότερους τους πρώιμους Νεάντερταλ αν και την ίδια περίοδο ζούσαν και άλλα είδη όπως ο Homo heidelbergensis.
Το αρχαιότερο μέχρι σήμερα αλλά ίσως όχι το πρώτο
Η Δρ. Λάνγκλει θεωρεί ότι το εύρημα είναι τυχερό αλλά όχι απροσδόκητο. «Τα 400.000 χρόνια είναι πολλά, αλλά όχι πολύ περισσότερα από ορισμένες τοποθεσίες με συστηματική χρήση φωτιάς» λέει. Η ανεύρεση τέτοιων στοιχείων είναι δύσκολη, οπότε το εύρημα αποτελεί άλλο ένα κομμάτι του παζλ για το πότε άρχισαν οι πρώιμοι άνθρωποι να κατασκευάζουν φωτιά.
Ο Άστον σημειώνει ότι οι συνθήκες στο Μπάρνχαμ ήταν απλώς ιδανικές για να διατηρηθούν τα στοιχεία. «Είναι το αρχαιότερο που έχουμε βρει μέχρι σήμερα, αλλά σχεδόν σίγουρα δεν είναι το πρώτο», είπε. Η ομάδα αναζητά τώρα ακόμη παλαιότερα ίχνη, τόσο στο Μπάρνχαμ όσο και σε άλλες περιοχές της Ευρώπης.
Από το naftemporiki
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου