Δευτέρα 3 Νοεμβρίου 2025

Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν έναν κρυμμένο οικισμό της Εποχής του Σιδήρου – Το μυστήριο του υπόγειου θαλάμου

Μια εξαφανισμένη κοινότητα που κάποτε άκμασε στην κορυφή ενός λόφου κοντά στο Περθ της Σκωτίας, επανεμφανίστηκε, αφού παρέμεινε θαμμένη για περισσότερα από δύο χιλιάδες χρόνια.

Αρχαιολόγοι από την GUARD Archaeology Ltd αποκάλυψαν αξιοσημείωτα στοιχεία ενός οικισμού της Εποχής του Σιδήρου στα Broxy Kennels, αποκαλύπτοντας πώς οι αρχαίοι Σκωτσέζοι ζούσαν, έχτιζαν και εξαφανίστηκαν μυστηριωδώς πολύ πριν φτάσουν οι

ρωμαϊκές λεγεώνες στο βόρειο σύνορό τους.

Το οχυρό Broxy Kennels όπως ίσως ήταν κάποτε γύρω στο 450 π.Χ. Φωτογραφία: GUARD Archaeology Ltd


Ένα χαμένο οχυρό που ανακαλύφθηκε κάτω από την οδική σύνδεση Cross Tay

Το οχυρό λόφου Broxy Kennels εντοπίστηκε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1960 μέσω αεροφωτογραφιών που τραβήχτηκαν κατά μήκος της τότε νέας διαδρομής Α9.

Στο επίπεδο του εδάφους, δεν υπήρχε κανένα ίχνος του. Μόνο μέσω της σύγχρονης ανασκαφής ο υπεύθυνος έργου της GUARD, Kenny Green, και η ομάδα του κατάφεραν  να ανακαλύψουν πώς ήταν η ζωή σε αυτήν την περίοπτη στροφή του ποταμού Τάι μεταξύ του 550 και του 100 π.Χ.

Αεροφωτογραφία του ανασκαμμένου υπόγειου θαλάμου στο οχυρό Broxy Kennels. Φωτογραφία: GUARD Archaeology Ltd


«Κατά τη διάρκεια της Εποχής του Σιδήρου οι άνθρωποι επέλεξαν να εγκατασταθούν εδώ μόνιμα», δήλωσε ο Γκριν.

Η χρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα ανάγει την παλαιότερη κατασκευή μεταξύ του 550 και του 400 π.Χ., με στοιχεία για στρογγυλά σπίτια, απανθρακωμένα πλεκτά πάνελ και κομμάτια από επιχρίσματα που παραπέμπουν στην αρχιτεκτονική της πρώιμης οικιακής ζωής στη Σκωτία.

Ενώ ο όρος «οχυρό λόφου» υποδηλώνει ένα φρούριο, οι αρχαιολόγοι τονίζουν ότι αυτές ήταν πιο πολύ οχυρωμένες κοινότητες — ορατά σύμβολα οικισμού και ταυτότητας παρά αμιγώς αμυντικές δομές.

Μεταλλουργία και το μυστήριο του υπόγειου θαλάμου

Μεταξύ των πιο συναρπαστικών ανακαλύψεων ήταν ίχνη μεταλλουργίας της Εποχής του Σιδήρου — κομμάτια βάλτινου μεταλλεύματος, σκωρίας και ένας υαλοποιημένος αεραγωγός (tuyère, μέρος ενός συστήματος φυσητήρων για την τήξη).

Τα ευρήματα επιβεβαιώνουν ότι τα Broxy Kennels δεν ήταν μόνο τόπος κατοικίας αλλά και ένας μικρής κλίμακας βιομηχανικός κόμβος όπου το σίδερο τηκόταν και διαμορφωνόταν για εργαλεία ή όπλα.

Γύρω στο 400 π.Χ., ο οικισμός υπέστη σημαντικές αλλαγές. Μία τάφρος επιχώθηκε μερικώς και κατασκευάστηκε ένας υπόγειος θάλαμος — ένας ημι-υπόγειος πέτρινος θάλαμος.

Με διαστάσεις 9 μέτρα μήκος, 4 μέτρα πλάτος και βάθος πάνω από ένα μέτρο, χτίστηκε χρησιμοποιώντας στρογγυλεμένους ογκόλιθους που πιθανότατα συλλέχθηκαν από τον ποταμό Τάι.

Σε όλη τη Σκωτία, είναι γνωστοί 200 υπόγειοι θάλαμοι, αλλά ο σκοπός τους παραμένει ένα από τα διαρκή μυστήρια της αρχαιολογίας.

Στα Broxy Kennels, δείγματα που ελήφθησαν από το δάπεδο αποκάλυψαν κόκκους δημητριακών και χημικά κατάλοιπα, αλλά πολύ λίγα για να επιβεβαιώσουν τη χρήση αποθήκευσης.

Ορισμένοι ερευνητές εικάζουν ότι οι υπόγειοι θάλαμοι θα μπορούσαν να έχουν χρησιμεύσει ως τελετουργικοί χώροι, δροσεροί χώροι αποθήκευσης ή θάλαμοι καταφυγίου, αν και καμία θεωρία δεν ταιριάζει σε όλα τα παραδείγματα.


Η άνοδος και η πτώση μιας κοινότητας

Περίπου στα 300 π.Χ., οι τάφροι και ο υπόγειος θάλαμος γέμισαν με ιλύ και συντρίμμια από τα προπύργια που κατέρρεαν, ωστόσο ο οικισμός συνέχισε να κατοικείται.

Η ανάλυση ραδιοάνθρακα από μεταγενέστερους λάκκους και οπές πασσάλων δείχνει ότι η κατοίκηση διήρκεσε μέχρι τον πρώτο αιώνα μ.Χ., και ο οικισμός εγκαταλείφθηκε λίγο πριν ο ρωμαϊκός στρατός προχωρήσει στο Πέρθσαϊρ.

Οι λόγοι της εγκατάλειψης της κοινότητας των Broxy Kennels παραμένουν ασαφείς. Μεταβαλλόμενες κοινωνικές δομές, εξάντληση των πόρων ή εξωτερικές πιέσεις: πιθανώς οι Ρωμαίοι — μπορεί να ανάγκασαν τους ανθρώπους να φύγουν.

Κατά τη διάρκεια των επόμενων δύο χιλιετιών, η άλλοτε πολυσύχναστη κορυφή του λόφου ανακτήθηκε αθόρυβα από τη γεωργία μέχρι που τίποτα δεν απέμεινε πάνω από το έδαφος.

«Αιώνες οργώματος έχουν διαβρώσει τον λόφο, αφήνοντας μόνο τα βαθύτερα ίχνη από οπές πασσάλων», εξήγησε ο Green και πρόσθεσε:

«Αλλά αυτά που ανακτήσαμε προσφέρουν ένα άνευ προηγουμένου παράθυρο στην ζωή της Εποχής του Σιδήρου σε αυτήν την περιοχή».

Η κληρονομιά της κοινότητας

Η ανασκαφή δεν αφορούσε μόνο στην αποκάλυψη τεχνουργημάτων — έφερε επίσης το παρελθόν στη ζωή για το κοινό.

Κατά τη διάρκεια της ανασκαφής, η GUARD Archaeology φιλοξένησε τρεις σχολικές επισκέψεις, δύο ξεναγήσεις πανεπιστημίων και αρκετές ανοιχτές ημέρες, προσελκύοντας πάνω από 400 επισκέπτες και παρέχοντας πρακτική εκπαίδευση σε δέκα φοιτητές αρχαιολογίας από το Πανεπιστήμιο των Χάιλαντς και Νήσων.

Τα ερευνητικά ευρήματα έχουν πλέον δημοσιευθεί ως «ARO63: Broxy Kennels Fort, Souterrain and Surrounding Landscape, Perth», με συγγραφείς τους Kenneth Green, John-James Atkinson, Christina Mollie Dogherty, Charlotte Hunter, Maureen Kilpatrick και Alun Woodward.

Η πλήρης έκθεση είναι ελεύθερα διαθέσιμη μέσω του Archaeology Reports Online, διασφαλίζοντας ότι οι ιστορίες αυτών των πρώιμων Σκωτσέζων θα συνεχίσουν να ενημερώνουν και να εμπνέουν τις μελλοντικές γενιές.

Ρίχνοντας φως στη Σκωτία της Εποχής του Σιδήρου

Η ανασκαφή Broxy Kennels υπογραμμίζει τον πλούτο της προϊστορικής κληρονομιάς της Σκωτίας, ειδικά στην Εποχή του Σιδήρου, μια περίοδο που συχνά επισκιάζεται από μεταγενέστερες ρωμαϊκές και μεσαιωνικές ιστορίες.

Μέσα από τη σχολαστική μελέτη των στρωμάτων του εδάφους, των απανθρακωμένων υπολειμμάτων και των πέτρινων κατασκευών, οι αρχαιολόγοι ανακατασκευάζουν πώς αυτές οι ανθεκτικές κοινότητες καλλιεργούσαν, έχτιζαν και διαμόρφωναν τη ζωή τους σε αρμονία με τη γη.

Αν και ο χρόνος έσβησε τα σπίτια τους, το έργο της GUARD Archaeology διασφαλίζει ότι οι φωνές της Εποχής του Σιδήρου της Σκωτίας δεν θα χαθούν από την καλλιεργητική δραστηριότητα.

 

Αυτό που κάποτε ήταν αόρατο κάτω από τα κυλιόμενα χωράφια του Πέρθσαϊρ αναδύεται τώρα ως μια ζωντανή μαρτυρία του βαθύ και πολύπλοκου παρελθόντος της Σκωτίας — ένας οικισμός-φάντασμα που αναγεννήθηκε μέσω της επιστήμης, της περιέργειας και της φροντίδας.

Από το enikos

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου