Κυριακή 1 Ιουνίου 2025

Μυστήριο με τον αρχαίο τάφο στο Σπήλαιο της Σαλώμης – Γιατί τον συνδέουν με την βασιλική οικογένεια του Ηρώδη

Στο Ισραήλ, το λεγόμενο Σπήλαιο της Σαλώμης, το οποίο θεωρείται πως συνδέεται με τον Ιησού, θα μπορούσε τελικά να είναι το σημείο ταφής της Σαλώμης, της αδελφής του βασιλιά Ηρώδη του Μέγα, σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη.

Η αντίληψη αυτή, στηρίζεται στα διακοσμητικά και την αρχιτεκτονική του χώρου που υποδεικνύουν, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, ότι ένας μέλος της βασιλικής οικογένειας του Ηρώδη ενδέχεται να μπορεί να τάφηκε στην σπηλιά τον 1ο αιώνα π.Χ. Την εποχή εκείνη, η Ιουδαία ήταν αυτοκρατορική επαρχία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, δηλαδή προτεκτοράτο της

Ρώμης.

Σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης, είναι πιθανό να είναι θαμμένο στο σημείο να μην έχει ταφεί η μαία που έφερε στον κόσμο τον Ιησού, η οποία λεγόταν Σαλώμη, αλλά ένα άλλο άτομο με το ίδιο όνομα. «Δεν είναι ότι νομίζω ότι πρέπει να είναι ο τάφος της Σαλώμης, της αδελφής του Ηρώδη. Υποδεικνύω όμως ότι αυτή είναι μία από τις πιθανότητες», εξηγεί ο Vladik Lifshits, αρχαιολόγος της Ισραηλινής Αρχής Αρχαιοτήτων (ΙΑΑ).

Το εσωτερικό του τάφου στο σπήλαιο της Σαλώμης. Πηγή: Emil Eljam / Ισραηλινή Αρχή Αρχαιοτήτων


Γιατί πιστεύουν ότι ο τάφος ανήκει σε πριγκίπισσα της οικογένειας του Ηρώδη

Ο Lifshits μαζί με τον αρχαιολόγο της Ισραηλινής Αρχής Αρχαιοτήτων, Nir-Shimshon Paran είναι ανάμεσα στους συγγραφείς της μελέτης που δημοσιεύεται στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού «Atiqot» και υποδηλώνει ότι το «Σπήλαιο της Σαλώμης» μπορεί να ήταν ο τόπος ταφής ενός βασιλικού μέλους της Ιουδαίας.

To σπήλαιο βρίσκεται περίπου 48 χιλιομέτρων νοτιοδυτικά της Ιερουσαλήμ και, στη Βυζαντινή Εποχή, ήταν γνωστό ως προορισμός χριστιανών προσκυνητών επειδή εκεί θεωρούταν ότι ήταν θαμμένη η Σαλώμη (ένα συνηθισμένο όνομα της περιόδου), η μαία του Ιησού.

Ο τάφος αποκαλύφθηκε ότι ανήκε σε κάποια με το όνομα Σαλώμη καθώς ανακαλύφθηκε ένας οστεοφυλάκιο που έφερε την επιγραφή του ονόματος Σαλώμη. Η Ιερουσαλήμ, τον 7ο αιώνα, κατακτήθηκε από το Ισλαμικό Χαλιφάτο, τερματίζοντας αιώνες βυζαντινής κυριαρχίας.

Οι ανασκαφές στο Σπήλαιο της Σαλώμης. Πηγή: Emil Aladjem/ Ισραηλινή Αρχή Αρχαιοτήτων.


Παρά τη σημαντική αυτή πολιτική και θρησκευτική αλλαγή, Χριστιανοί προσκυνητές συνέχισαν να επισκέπτονται ιερά σημεία της πόλης — μεταξύ αυτών και το ταφικό σπήλαιο — τουλάχιστον μέχρι τον 9ο αιώνα. Ωστόσο δεν είναι ξεκάθαρο ποιος είναι θαμμένος στον συγκεκριμένο τάφο.

Πριν από 40 χρόνια, τυμβωρύχοι ανακάλυψαν και πάλι το σπήλαιο και, οι αρχαιολόγοι, το 1984, πραγματοποίησαν ανασκαφές. Πλέον, η Ισραηλινή Αρχή Αρχαιοτήτων, έχει συμπεριλάβει το σπήλαιο στο «Μονοπάτι των Βασιλέων της Ιουδαίας», μία διαδρομή μήκους 100 χιλιομέτρων που συνδέει πολλούς αρχαιολογικούς χώρους στο κεντρικό Ισραήλ.

Τα αντικείμενα που ανασκάφηκαν από το σπήλαιο περιλαμβάνουν εκατοντάδες πήλινες λάμπες πετρελαίου του 8ου και 9ου αιώνα, οι οποίες, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, πουλήθηκαν σε χριστιανούς προσκυνητές για να έχουν φως κατά την εξερεύνηση του σκοτεινού σπηλαίου.

Οι πήλινες λάμπες πετρελαίου του 8ου και 9ου αιώνα, που βρέθηκαν στο Σπήλαιο της Σαλώμης. Πηγή: Emil Aladjem/ Ισραηλινή Αρχή Αρχαιοτήτων.


Πλέον, πολλά από τα αυθεντικά διακοσμητικά έχουν λεηλατηθεί αλλά ο Lifshits, επισημαίνει ότι η μνημειώδης αρχιτεκτονική, η οποία περιλαμβάνει μια μεγάλη αυλή στην είσοδο – μαρτυρά ότι στο σπήλαιο μπορεί να ήταν θαμμένο κάποιο μέλος της βασιλικής οικογένειας.

Επίσης, οι συγγραφείς έχουν ανακαλύψει σε κοντινή απόσταση, τα ερείπια πολλών πολυτελών επαύλεων, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο χώρος ανήκε κάποτε σε μια πολύ πλούσια οικογένεια.

Οι δύο γυναίκες με το όνομα Σαλώμη στην οικογένεια του Ηρώδη

Ο Ηρώδης Α’, γνωστός και ως Ηρώδης ο Μέγας, καταγόταν από τη νότια περιοχή της Ιδουμαίας των Αγίων Τόπων, ανέβηκε στην εξουσία χάρη στην επιρροή της οικογένειάς του στους Ρωμαίους και κυβέρνησε την Ιουδαία από το 37 έως το 4 π.Χ. περίπου.

Εμφανίζεται στη χριστιανική Βίβλο ως ο βασιλιάς που διέταξε την εκτέλεση όλων των αρσενικών βρεφών στη Βηθλεέμ, την γνωστή ως «Σφαγή των νηπίων», από την οποία διέφυγε η οικογένεια του Ιησού.

Θεωρήθηκε ένας σχετικά καλός βασιλιάς παρά την αρνητική φήμη του για την βαρβαρότητά του. Για παράδειγμα, ήταν πολύ παραγωγικός όσον αφορά την οικοδόμηση κτιρίων. Συγκεκριμένα αποκατέστησε τον ετοιμόρροπο τότε, Δεύτερο Ναό στο Όρος του Ναού στην παλαιά πόλη της Ιερουσαλήμ. Παράλληλα εκτιμάται ότι κατασκεύασε πάνω από το μισό Τείχος των Δακρύων, έναν από τους πιο ιερούς τόπους για τους Εβραίους.

Η επιγραφή που βρίσκεται στην είσοδο του τάφου στο Σπήλαιο της Σαλώμης. Πηγή: Emil Aladjem/ Ισραηλινή Αρχή Αρχαιοτήτων.


Στην βασιλική οικογένεια του Ηρώδη ανήκε η αδελφή του Σαλώμη, η οποία ήταν πρόσωπο «κλειδί» στην βασιλική αυλή του. Σύμφωνα με πηγές της εποχής, η Σαλώμη συνωμότησε μαζί του στις εκτελέσεις άλλων μελών της οικογένειας.

Επίσης η δισέγγονη του Ηρώδη, είχε το όνομα Σαλώμη. Σύμφωνα με την Βίβλο, η συγκεκριμένη Σαλώμη διέταξε την εκτέλεση του Ιωάννη του Βαπτιστή και απαίτησε να της φέρουν το κεφάλι του επί πίνακι. Η αδελφή του Ηρώδη πέθανε περίπου τον 10ο αιώνα μ.Χ. και οι ιστορικοί πιστεύουν ότι η νεότερη Σαλώμη πέθανε τον 5ο ή τον 6ο αιώνα μ.Χ.

Μία ενδιαφέρουσα θεωρία

Ο αρχαιολόγος Boaz Zissu, από το Πανεπιστήμιο Μπαρ Ιλάν στο Ισραήλ, ο οποίος δεν συμμετείχε στην μελέτη, δήλωσε ότι η ιδέα πως το πρόσωπο που θάφτηκε στο «Σπήλαιο της Σαλώμης» μπορεί να ήταν η αδελφή του Ηρώδη είναι ενδιαφέρουσα αλλά όχι πειστική.

 

«Οι συγγραφείς προσδιορίζουν σωστά την αρχική φάση ως μνημειακό τάφο που ανήκε σε τοπικές ελίτ της Ηρωδιανής Δυναστείας. Ωστόσο το να καθοριστεί ότι ο τάφος ήταν για την Σαλώμη θα απαιτούσε αποδείξεις», είπε ο αρχαιολόγος.

Από το enikos

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου