Η Δήλος, είναι μικρή νήσος των Κυκλάδων, δυτικά της Μυκόνου. Στην αρχαιότητα υπήρξε ιδιαίτερα διάσημη ως γενέτειρα του θεού Απόλλωνα, εξ ου και η επωνυμία του Δήλιος και εκ τούτου σπουδαίο θρησκευτικό κέντρο που εξελίχθηκε ομοίως και σε εμπορικό.
Δύο καταστροφές, σε σύντομο χρονικό διάστημα, έπληξαν το ακμαίο αυτό εμπορικό κέντρο του Αιγαίου· και από τότε η Δήλος συνέχισε να ξεπέφτει, ενώ, εξαιτίας πολιτικών και οικονομικών συνθηκών ήταν ανήμπορη να
επανορθώσει τις πολλαπλές συμφορές που υπέστη.Το 88 π.Χ., ο βασιλιάς του Πόντου Μιθριδάτης ξεσήκωσε την Ανατολή και την Ελλάδα ενάντια στην ηγεμονία των Ρωμαίων. Η Αθήνα συμμάχησε μαζί με εκείνον που χαιρέτησε ως απελευθερωτή.
Όμως, η Δήλος διαχωρίζει τη θέση της από τη μητρόπολη, παρόλο που είχε αναστατωθεί από τους ανθρώπους του βασιλιά. Ίσως, η Δήλος αισθάνεται εξίσου αποικία της Ρώμης όπως και της Αθήνας.
Οι πολυάριθμοι Ιταλοί που έμεναν εκεί και που, κάπως ακαθόριστα, απειλήθηκαν με θάνατο από τον Μιθριδάτη, κράτησαν το νησί μέσα στα πλαίσια των υποχρεώσεων που είχε απέναντι στη Ρώμη. Ωστόσο, δεν απέφυγαν το πεπρωμένο τους. Ο στόλος του Μιθριδάτη κυρίευσε, χωρίς δυσκολίες, και λεηλάτησε τη Δήλο: λέγεται ότι σφαγιάστηκαν είκοσι χιλιάδες άνδρες, από τους οποίους οι περισσότεροι ήταν Ιταλοί.
Η Δήλος παραδόθηκε ξανά στους Αθηναίους, όπου και παρέμεινε, παρόλο που ο Σύλλας θριάμβευσε στην Αθήνα και νίκησε τον Μιθριδάτη. Η πόλη απογυμνώθηκε από τα βασικά της πλούτη, έχασε τους περισσότερους από τους κατοίκους της, όμως, τα στρατεύματα του Μιθριδάτη δεν την είχαν καταστρέψει με τρόπο συστηματικό. Ο τόπος ήταν ακόμα καλός, η ιταλική παροικία αρκετά γρήγορα ανασυγκροτήθηκε, οι Ανατολίτες συνέχισαν να συχνάζουν. Οι πειρατές, που ήδη από εκείνους τους χρόνους μάστιζαν τη Μεσόγειο, για πολύ καιρό σέβονταν το νησί, όπου είχαν τη δυνατότητα να διοχετεύουν τους δούλους, που είχαν αποκτήσει από τις επιδρομές τους.
Όμως, το 69 π.Χ., άρχισαν πάλι OL εχθροπραξίες ανάμεσα στη Ρώμη και τον Μιθριδάτη. Ο τελευταίος βρήκε πολύτιμους συνεργάτες του τους πειρατές. Άραγε ήταν αυτός που υπέδειξε ως στόχο τους τη Δήλο, που ήταν, όσο ποτέ άλλοτε, υποταγμένη στη θέληση των Ρωμαίων;
Είναι πιθανόν ο Αθηνόδωρος, ο αρχηγός των πειρατών, που μπήκε επικεφαλής μιας επικερδούς επιχείρησης εναντίον του νησιού, να κινήθηκε απλώς από τη δική του απληστία. Οδήγησε στη δουλεία ένα μέρος του πληθυσμού, λεηλάτησε τα ιερά, σωρεύοντας παντού ερείπια. Όταν ο Ρωμαίος απεσταλμένος Τριάριος έσπευσε για βοήθεια, μπόρεσε μόνο να περιζώσει με ένα τοίχο άμυνας το ιερό του Απόλλωνα και ένα μέρος της πόλης. Βρήκε τα υλικά έτοιμα προς χρήση: διακρίνονται σε κάθε σημείο του τοίχου, του οποίου έχει αναγνωρισθεί το ερείπιο, αρχιτεκτονικά μέλη προερχόμενα από οικοδομήματα που είχαν γκρεμιστεί.
Από τότε, η Δήλος απέκτησε την προστασία μιας δύναμης και η ασφάλεια της δεν εξασφαλιζόταν μόνον από τον Απόλλωνα. Αλλά η ανασφάλεια των θαλασσών νέκρωσε την κίνηση του λιμανιού και επέφερε μια εμπορική κρίση. Αργότερα, όταν ο Πομπήιος κατέστειλε την ασυδοσία των πειρατών, αποκαλύφθηκε ότι το εμπόριο είχε στραφεί προς άλλους δρόμους. Σχέσεις άμεσες είχαν συναφθεί ανάμεσα στην Ιταλία και την Ανατολή: τα ιταλικά λιμάνια της Όστιας και των Ποτιόλων* είχαν ιδιοποιηθεί το εμπόριο της ανατολικής Μεσογείου.
Αυτό υπήρξε η χρεωκοπία της Δήλου. Πάντως, μια μικρή αποικία ξένων φυτοζώησε εκεί για πολύ καιρό ακόμα: οι Εβραίοι, που είχαν και συναγωγή στο νησί, αποτέλεσαν ένα σημαντικό της τμήμα. Είχε περάσει πια ο καιρός των μεγάλων εμπορικών επιχειρήσεων, όμως, υπήρχε ακόμα η δυνατότητα κάποιων χαμηλών εμπορικών συναλλαγών και μικρών κερδών.
Σε πολλές συνοικίες της πόλης έχουν ανακαλυφθεί τα ίχνη των πυρκαγιών που έβαλαν οι στρατιώτες του Μιθριδάτη ή οι πειρατές.
Ο πληθυσμός εγκατέλειψε το μεγαλύτερο μέρος της πόλης, αποδεκατισμένος και εξαθλιωμένος καθώς ήταν. Με σωρούς από πέτρες έφραζαν οριστικά τις εισόδους των σπιτιών που εγκατέλειπαν, ενώ κύριοι δρόμοι έγιναν απλώς μονοπάτια, που οδηγούσαν σε διάφορες περιοχές του νησιού. Η ζωή της πόλης περιορίστηκε, όπως και στο ξεκίνημα της, στα πέριξ του ιερού λιμανιού και του Ίερού, σε οικισμούς που επιδιορθώθηκαν λίγο ως πολύ. Εκεί παρέμεινε, μέσα στους αιώνες, πριν εξαφανιστεί ολοσχερώς. Ωστόσο διαπιστώνεται ότι κτίστηκαν θέρμες και αργότερα εκκλησίες που χρησιμοποιούνταν από αυτούς, τους τελευταίους κατοίκους της Δήλου, που δεν ήταν εντελώς εξαθλιωμένοι.
Το ιερό του Απόλλωνα δεν έχασε όλο του το κύρος την ίδια εποχή, που ολοκληρωνόταν η οικονομική κατάρρευση του εμπορικού κέντρου. Όταν το νησί είχε χάσει κάθε εμπορική σπουδαιότητα, ευτύχησε στην προσπάθεια να επιβεβαιώσει τον ιερό του χαρακτήρα, σαν να είχε ακόμα μια φορά καθαρθει από τη συμφορά. Το 58 π.Χ. ένας ρωμαϊκός νόμος παραχωρούσε ακόμα διάφορα προνόμια σ’ αυτήν την «πανίερη» γη, όπου γεννήθηκαν ο Απόλλων και η Άρτεμις.
Η Αθήνα, που ήταν πάντα επικυρίαρχος, δείχνει κατά διαστήματα κάποιο θρησκευτικό ζήλο· στα τέλη του 1ου αιώνα μ.Χ., αναβιώνοντας τις παραδόσεις ευλάβειας που, χωρίς αμφιβολία, είχαν εξαιρετικά παραμεληθεί, στέλνει λιτανείες και σφάγια. Όμως, ο ιερέας του Δηλίου Απόλλωνα, που είναι συγχρόνως και κυβερνήτης του νησιού, κατοικεί στην Αθήνα· ενώ η φύλαξη των κατεστραμμένων ναών αφήνεται σε μερικούς χωροφύλακες. Έτσι, σύντομα, ακόμα και οι προσκυνητές ξεχνούν τον δρόμο προς τη Δήλο, όπως, από πολύ καιρό πριν, τον είχαν ξεχάσει οι έμποροι.
Πηγές: https://el.m.wikipedia.org/wiki/Δήλος
Δήλος, Η πανίερη νήσος, Pierre Roussel, εκδ. Δημιουργία (1990)
Από το olympia
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου