Ανακαλύφθηκε ένα ξεχωριστό χριστιανικό τεχνούργημα 1.500 ετών – Η απεικόνιση σκηνών από την Παλαιά Διαθήκη

 Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ένα εξαιρετικό, χριστιανικό χειροποίητο αντικείμενο στην Αυστρία. Εκτιμάται ότι το τεχνούργημα είναι 1.500 ετών

Αν και το χειροποίητο αντικείμενο που ανακαλύφθηκε φέρει βαριά θραύσματα, οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι, τα κομμάτια του άλλοτε σχημάτιζαν ένα είδος στρογγυλού δοχείου, γνωστού ως «pyx», ενός δοχείου που χρησιμοποιείται στις Καθολικές, Παλαιοκαθολικές, Λουθηρανικές και Αγγλικανικές εκκλησίες, για την μεταφορά της

Θείας Ευχαριστίας και το οποίο, στη συγκεκριμένη περίπτωση ήταν φτιαγμένο από ελεφαντόδοντο και ήταν διακοσμημένο με περίτεχνα χριστιανικά σχέδια.

Το «pyx» βρέθηκε σε μία περιοχή όπου υπήρχε μια εκκλησία του 5ου ή του 6ου αιώνα, στη διάρκεια ανασκαφών σ’ έναν οικισμό στην κορυφή ενός λόφου, χρονολογούμενου στην ύστερη αρχαιότητα και η οποία τώρα βρίσκεται στον δήμο του Irschen, στη βόρεια Αυστρία, όπως ανακοίνωσαν  αρχαιολόγοι του Πανεπιστημίου του Innsbruck.

Μοναδικές συνθήκες ανακάλυψης του «pyx»

Ο Gerald Grabherr, επικεφαλής της αρχαιολογικής ομάδας του Innsbruck, δήλωσε στο περιοδικό Newsweek ότι, οι συνθήκες της πραγματοποίησης της ανακάλυψης, ήταν «μοναδικές».

Σε ολόκληρο τον κόσμο, έχουν βρεθεί σε ανασκαφές μόνο άλλα 40 δοχεία από ελεφαντοστό της ίδιας κατηγορίας, ενώ την τελευταία φορά που ανακαλύφθηκε κάποιο, ήταν πριν από 100 χρόνια. Τέτοιου είδους αντικείμενα, σχεδόν ποτέ δεν ανευρίσκονται στον τόπο της αρχικής τους θέσης. Τα ελάχιστα που έχουν βρεθεί στην πρωταρχική τους θέση είναι όσα φυλάσσονταν στα θησαυροφυλάκια των καθεδρικών ναών ή εκείνα που εκτίθεντο σε μουσεία, εξηγεί ο Grabherr.

Στην περίπτωση όμως του Irschen, το δοχείο από ελεφαντόδοντο βρέθηκε μαζί με μια λάρνακα κρυμμένη κάτω απ’ το ιερό, στην περιοχή παραπλεύρως του παρεκκλησίου της εκκλησίας του 5ου  – 6ου αιώνα. Έτσι, πρόκειται για την ανακάλυψη του πρώτου «pyx» του είδους του που έχει βρεθεί ποτέ σε αρχαιολογική ανασκαφή στην Αυστρία, πληροφορεί ο ερευνητής.

Αυτό το είδος θρησκευτικού κυτίου, συνήθως απομακρύνονταν όταν μια εκκλησία ερημωνόταν, καθώς θεωρούνταν ιδιαίτερα ιερό. Στη συγκεκριμένη όμως περίπτωση, το εύρημα έμεινε πίσω.

H λειτουργική αξία του «pyx»

Ο Grabherr είπε στο Newsweek, ότι μπορεί αρχικά να είχε αξιοποιηθεί για τη διατήρηση ιερών αντικειμένων, όπως τα λείψανα ενός αγίου. Ο τρόπος με τον οποίο είναι στρωμένα  τα θραύσματα του «pyx», ωστόσο, δείχνει ότι το δοχείο είχε ήδη σπάσει κατά την ύστερη αρχαιότητα και θάφτηκε σε αυτήν την κατάσταση.

«Το  ‘pyx’ προφανώς θεωρούταν ιερό και ως τέτοιο το χειρίζονταν, καθώς το δοχείο ερχόταν σε επαφή με κάποιο λείψανο» σημειώνεται.

Η καλλιτεχνική αξία του «pyx»

Η αρχαιολογική και καλλιτεχνική-ιστορική σημασία του «pyx», είναι αδιαμφισβήτητη», ανέφερε ο Grabherr σε δελτίο Τύπου.

Οι διακοσμήσεις στον «pyx», απεικονίζουν ένα εύρος βιβλικών σκηνών. Για παράδειγμα, σε ένα του τμήμα, απεικονίζεται ένας άνθρωπος στους πρόποδες ενός βουνού. Το απεικονιζόμενο άτομο φαίνεται να στρέφει το βλέμμα του μακριά, ενώ είναι ορατό ένα χέρι που υψώνεται από τον ουρανό από πάνω του, τοποθετώντας κάτι ανάμεσα στα χέρια του.

                    

Αναπαράσταση της σκηνής στο Όρος Σινά

“Πρόκειται για  τυπική απεικόνιση της παράδοσης των νόμων στον Μωυσή στο Όρος Σινά, την απαρχή της Διαθήκης,  του συμφώνου μεταξύ Θεού και ανθρώπου από την Παλαιά Διαθήκη”, δήλωσε ο Grabherr.

Σε ένα άλλο τμήμα του «pyx»,  ένας άνδρας απεικονίζεται σε ένα άρμα με δύο άλογα δεμένα σ’ αυτό. Είναι ορατό  ένα χέρι που βγαίνει από τα σύννεφα, αλλά αυτήν τη φορά τραβάει την ανδρική φιγούρα προς τον ουρανό.

“Υποθέτουμε ότι αυτή είναι μια απεικόνιση της ανάληψης του Χριστού, της εκπλήρωσης της διαθήκης με το Θεό”, είπε ο Grabherr . “Η απεικόνιση σκηνών από την Παλαιά Διαθήκη και η σύνδεσή τους με σκηνές από την Καινή Διαθήκη είναι χαρακτηριστική της ύστερης αρχαιότητας και έτσι ταιριάζει με το«pyx» μας.

Ωστόσο, η απεικόνιση της Αναλήψεως του Χριστού με το λεγόμενο ‘biga’ – δίαχο άρμα – είναι πολύ ξεχωριστή και  άγνωστη μέχρι σήμερα”.

Εξαιρετικά εύθραυστο το αντικείμενο λόγω του υλικού

Η κατάσταση  του «pyx» είναι ιδιαίτερα εύθραυστη, επειδή το ελεφαντόδοντο τείνει να απορροφά την υγρασία από το περιβάλλον του, γεγονός που έχει κάνει το υλικό πολύ μαλακό με την πάροδο του χρόνου.

Η Ulrike Töchterle, επικεφαλής του εργαστηρίου αποκατάστασης στο Innsbruck, εργάζεται στη διατήρηση του ευρήματος, το οποίο πλέον σε κατάσταση όπου μπορεί να αναλυθεί επιστημονικά.

Ο οικισμός στην κορυφή του λόφου, όπου βρέθηκε η «pyx», ιδρύθηκε στα τέλη του 3ου ή στις αρχές του 4ου αιώνα, όταν η περιοχή ήταν ακόμα μέρος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, σύμφωνα με τον Grabherr.

Φαίνεται ότι εγκαταλείφθηκε γύρω στο έτος 610 και σε μεγάλο βαθμό παρέμεινε ξεχασμένο, μέχρι που η ομάδα του Innsbruck άρχισε να πραγματοποιεί ανασκαφές στην περιοχή το 2016.

 

Οι  ανασκαφές έχουν αποκαλύψει τα ερείπια μιας αλληλουχίας από κτίρια, δύο χριστιανικών εκκλησιών και μιας δεξαμενής – ένας χώρος που ανασκάφηκε με σκοπό την αποθήκευση του νερού.

Από το enikos