Η πρώτη γενοκτονία του 20ου αιώνα.

Μια άγνωστη γενοκτονία και μια απρόσμενη αποζημίωση.

Η γενοκτονία των Χερέρο και των Νάμα είναι έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, τελεσθέν στη Ναμίμπια κατά τη διάρκεια της κατοχής της από τη Γερμανία η οποία την είχε περιλάβει στις κτήσεις της σαν προτεκτοράτο, υπό την επωνυμία Γερμανική Νοτιοδυτική Αφρική.

Η γενοκτονία ξεκίνησε το 1904, διήρκεσε μέχρι το 1908 και ήταν η πρώτη του 20ου αιώνα.

Οδήγησε στο

σφαγιασμό εκατοντάδων χιλιάδων γηγενών των φυλών Χερέρο και Νάμα,ενώ χιλιάδες ακόμη ιθαγενείς πέθαναν από ασιτία, δίψα, καταναγκαστικά έργα, βασανιστήρια και άλλες στερήσεις που υπέστησαν κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας τους.

Το επίσημο Γερμανικό κράτος αναγνώρισε,ύστερα από διεθνείς πιέσεις, τη γενοκτονίαζητώντας συγνώμη από τους απογόνους των θυμάτων,αλλά αρνήθηκε να καταβάλει οποιουδήποτε είδους αποζημίωση.

Από τις αρχές της προτελευταίας δεκαετίας του 19ου αιώνα στη Ναμίμπια είχαν ξεσπάσει συγκρούσεις μεταξύ διαφόρων φυλών με αφορμή τη διεκδίκηση των βοσκοτόπων για τα κοπάδια τους.

Με αφορμή αυτή την αντιπαλότητα οι αποικιακές γερμανικές αρχές αποφάσισαν να παρέμβουν υπέρ των ήδη εγκατεστημένων εκεί συμπατριωτών τους, που θεωρήθηκε ότι απειλούνταν από τις διαμάχες των ντόπιων.

Η Γερμανική κυβέρνηση έδρασε ταχύτατα, ανακηρύσσοντας το 1884 τη χώρα ως «Γερμανική ΝΔ Αφρική» και ενσωματώνοντάς τη στο αποικιακό της δίκτυο.

Πρώτος αποικιακός διοικητής τοποθετήθηκε ο Χάινριχ Γκέρινγκ, πατέρας του μετέπειτα ηγέτη των Ναζί και καταδικασμένου σαν εγκληματία πολέμου, Χέρμαν Γκέρινγκ.

Οι γερμανοί άποικοι, που ήδη φέρονταν καταπιεστικά,ενισχυμένοι πλέον από την κάλυψη του αποικιακού καθεστώτος, επιδόθηκαν σε μια ευρεία επιχείρηση εκδίωξης των γηγενών από τις εστίες και την καλλιεργήσιμη γη, προκειμένου να οικειοποιηθούν τις περιουσίες και τις γαίες τους.

Το γεγονός αυτό προκάλεσε την εξέγερση στα 1904,της φυλής των Χερέρο, με ηγέτη το φύλαρχο Καμαχαρέρο.

Μαζί με τους Χερέρο εξεγέρθηκε και η φυλή των Νάμα.

Η απάντηση των γερμανικών αρχών υπήρξε σκληρότατη,αφού επιστρατεύθηκαν κάθε είδους θηριωδίες(λεηλασίες, φόνοι, βιασμοί, εκτοπίσεις, εμπρησμοί και κατασχέσεις)με στόχο την κάμψη του ηθικού των επαναστατών.

Επιπλέον, στη χώρα στάλθηκε ο στρατηγός Lothar von Trotha,διαβόητος για τη σκληρότητά του σε προηγούμενες περιπτώσεις(όπως η εξέγερση των Μπόξερ στην Κίνα ή στο Τόγκο)με την εντολή να καταπνίξει την επανάσταση με κάθε τρόπο.

Ο Trotha διέταξε τους Χερέρο να εγκαταλείψουν την χώρα,συνοψίζοντας την τακτική του στη φράση

«Κάθε Χερέρο, άντρας, γυναίκα, γέρος ή παιδί,είτε φέρει όπλο είτε όχι, πρέπει να εκτελείται»(χειρόγραφη διαταγή του ίδιου, αρχείο του Μουσείου SOA/Paris),έδωσε το έναυσμα για την ανηλεή σφαγή που ακολούθησε.

Στην μάχη του Watererg, οι γερμανοί κύκλωσαν τους ιθαγενείς από τρεις μεριές, αφήνοντας μόνη διέξοδο την έρημο.

Όσοι ιθαγενείς κατάφεραν να ξεφύγουναπό τον κλοιό των αποικιακών στρατευμάτων, στις 11 Αυγούστου του 1904 διέφυγαν προς την έρημο Καλαχάρι

όπου εκατοντάδες βρήκαν το θάνατο από δηλητηρίαση (καθώς οι γερμανοί διώκτες μόλυναν τα πηγάδια που υπήρχαν),αφυδάτωση, πείνα και ηλίαση.

Αρκετοί ακόμη σφάχτηκαν από τα γερμανικά τμήματα που τους καταδίωκαν επί εβδομάδες.

Όσοι ιθαγενείς των δυο φυλών αιχμαλωτίσθηκαν,στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης,με άθλιες συνθήκες κράτησης,όπου υποβάλλονταν καθημερινά σε νέα μαρτύρια.

Επιπρόσθετα, γιατροί που υπηρετούσαν σε αυτά,προχώρησαν σε μελέτες, πειράματα(στειρώσεις γυναικών, εξέταση κρανίων, μετρήσεις οστών κλπ)

και ενδελεχή έρευνα των σωμάτων όσων πέθαιναν,με σκοπό να αποδείξουν τη φυλετική κατωτερότητατων κατοίκων της Ναμπίμπια,ώστε να δικαιολογήσουν τα εγκλήματα που είχαν διαπράξει εις βάρος τους.

Παράλληλα, κατέγραφαν διεξοδικά τους «θανάτους από εξάντληση»όπως τους χαρακτήριζαν.

Οι μόνοι που εκδήλωσαν κάποια αντίδραση στις θηριωδίες ήταν γερμανοί ιεραπόστολοι, που κινητοποίησαν και τη γερμανική κοινή γνώμη.

Η γενοκτονία τερματίσθηκε με την έναρξη του Α΄Π.Π.,όταν η Νότια Αφρική εισέβαλε στη Ναμπίμπια εκδιώκοντας τους Γερμανούς και εγκαθιδρύοντας

το ρατσιστικό καθεστώς (Άπαρτχαϊντ).

Ήδη, το 80% των Χερέρο και το 50% των Νάμα είχε εξοντωθεί.

Οι βρετανικές αρχές εξέτασαν τα συμβάντα και κατέληξαν το 1918 σε μια έκθεση για τη γενοκτονία, η οποία όμως αποσιωπήθηκε από όλες τις νικήτριες δυνάμεις,

για να μη θιγεί το αποικιοκρατικό κατεστημένο.

Πολλά χρόνια μετά (1990) οι απόγονοι των θυμάτων προέβησαν σε διεθνή διαμαρτυρία απαιτώντας αναγνώριση της σφαγής και αποζημιώσεις.

Η Γερμανία το 2004 επί Schröder, απάντησε ως συνήθως, αναγνώρισε την ιστορική και ηθική ευθύνη για την γενοκτονία, μετονόμασε το 2006, την από εποχής ναζί (1933) οδό "von Trotha Straße", σε "Herero Straße", στο Μόναχο,

επέστρεψε στους συγγενείς 19 από τα κρανία των θυμάτων,που είχαν εξεταστεί για να αποδειχθεί η φυλετική κατωτερότητα και κάποιοι αξιωματούχοι επισκέφτηκαν την Ναμίμπια,χωρίς φυσικά να δεσμευτεί για την καταβολή αποζημιώσεων.

Αυτά μέχρι την 28 Μάη 2021, όταν η γερμανική κυβέρνηση,αναγνώρισε την γενοκτονία και συμφώνησε να καταβάλλει σε περίοδο 30 ετών, € 1,1 δις,

για την χρηματοδότηση προγραμμάτων,στις κοινότητες που υπέστησαν την γενοκτονία, κάτι που δίνει ελπίδες και στις δικές μας διεκδικήσεις,εφόσον φυσικά βρεθεί σοβαρή πολιτική ηγεσία, που θα διεκδικήσει σοβαρά,ή έστω με την ίδια σοβαρότητα των φυλάρχων των Χερέρο.

ΠΗΓΗ

Από το proskynitis