Όταν ένας λευκός "έγινε" μαύρος στις ΗΠΑ στα μέσα του 20ου αιώνα

Σε μια προσπάθεια να κατανοήσει μια μη λευκή ζωή στην Αμερική, ο John Griffin έβαψε το δέρμα του "μαύρο" και ξεκίνησε για τον Νότο. Η εμπειρία του, όπως την κατέγραψε στο Black Like Me ήταν, όπως είναι αναμενόμενο, επώδυνη.

Τον Νοέμβριο του 1959, ο John Griffin ξεκίνησε για μια από τις πιο προκλητικές εμπειρίες της ζωής του. Ο 39χρονος, στο παρελθόν, είχε υπηρετήσει στον στρατό των Η.Π.Α., όταν ένα θραύσμα τον άφησε προσωρινά τυφλό. Όμως, εκείνη την χρονιά, ο Griffin θα έκανε κάτι ακόμα πιο
δύσκολο: Θα ζούσε για έξι εβδομάδες ως μαύρος στον αμερικανικό νότο.
Αυτό που ενέπνευσε τον Griffin -έναν λευκό συγγραφέα και δημοσιογράφο από το Ντάλας του Τέξας- να γράψει για το χρώμα στις ΗΠΑ ήταν η τύφλωση. Το 1956, όντας τυφλός εκείνη την εποχή, βρισκόταν σε μια συζήτηση στο Μάνσφιλντ του Τέξας σχετικά με την άρση του φυλετικού διαχωρισμού. Ανίκανος να ξεχωρίσει τις φυλές των ομιλητών από τις φωνές τους, άρχισε να βλέπει το χρώμα εκ νέου.

"Ο τυφλός", γράφει ο Griffin, "μπορεί να δει μόνο την καρδιά και τη νοημοσύνη ενός ανθρώπου, και τίποτα από αυτά δεν δείχνει το παραμικρό αν είναι λευκός ή μαύρος".
Έτσι του γεννήθηκε η ιδέα. Προκειμένου οι ΗΠΑ να ανοίξουν τα μάτια τους στο νομοτελειακό βάρος του χρώματος, ο Griffin αποφάσισε να "γίνει" μαύρος και να γράψει γι' αυτό. Για να γίνει αυτό, έκανε το πρωτοφανές, άλλαξε το χρώμα του.

πηγή

Υπό την εποπτεία ενός δερματολόγου από τη Νέα Ορλεάνη, ο Griffin πέρασε μια εβδομάδα κάτω από έναν ηλιακό λαμπτήρα, μέχρι και 15 ώρες την ημέρα, απορροφώντας ακτίνες UV. Επίσης, πήρε ένα φάρμακο που προορίζεται για τη θεραπεία της λεύκης, το οποίο θα τον βοηθούσε να επιταχύνει να σκουρίνει το δέρμα του.
Με πιο σκούρο δέρμα και ξυρισμένο κεφάλι και χέρια, ξεκίνησε για τον αμερικανικό νότο -ξεκινώντας από τη Νέα Ορλεάνη και τελειώνοντας στην Ατλάντα. Ο Griffin είχε κάποιους κανόνες για το ταξίδι: Θα έμενε σε ξενοδοχεία που ήταν για μαύρους, θα έτρωγε σε καφετέριες που ανήκαν σε Αφροαμερικανούς και θα ταξίδευε με Αφροαμερικάνους. Αν κάποιος τον ρωτούσε τι έκανε, θα ήταν ειλικρινής.
Καθώς άλλαζε το χρώμα του δέρματος, το ίδιο γινόταν και με την αντιμετώπιση που λάμβανε από τους άλλους. Περιγράφοντας αυτό που αποκαλείται "βλέμμα μίσους" που έλαβε σε ένα σταθμό λεωφορείων, ο Griffin έγραψε:

"Πήγα μέχρι το γκισέ των εισιτηρίων. Όταν με είδε η πωλήτρια, το κατά τα άλλα ελκυστικό πρόσωπο της έγινε ξινό, βίαιο. Αυτό το βλέμμα της ήταν τόσο απροσδόκητο και απρόκλητο που έκανα πίσω.
'Τι θέλεις;', κροτάλισε.
Προσπαθώντας να βγάλω ευγενική φωνή, ρώτησα για το επόμενο λεωφορείο για το Χάττιεσμπουργκ.
Μου απάντησε με αγένεια και με κοίταξε με τέτοια απέχθεια που ήξερα ότι λάμβανα αυτό που ονομάζουν οι νέγροι "βλέμμα μίσους". Ήταν η πρώτη μου εμπειρία. Είναι πολύ περισσότερο από το βλέμμα αποδοκιμασίας που λαμβάνει κανείς περιστασιακά. Έβγαλε τόσο μίσος που, αν δεν είχα εκπλαγεί, θα το διασκέδαζα".

Ο Griffin πρόσθεσε ότι όταν τελικά πήρε ένα εισιτήριο, βίωσε για ακόμη μια φορά το "βλέμμα μίσους", αυτήν την φορά από έναν "μεσήλικα, βαρύ, καλοντυμένο λευκό άνδρα". Γι' αυτήν την εμπειρία, ο Griffin έγραψε:

"Τίποτα δεν μπορεί να περιγράψει την επιτιμητική φρίκη αυτού. Αισθάνεσαι χαμένος, άρρωστος μπροστά σε τόσο ακάλυπτο μίσος, όχι τόσο επειδή απειλείσαι αλλά επειδή βλέπεις τους ανθρώπους με ένα τόσο απάνθρωπο φως. Βλέπεις ένα είδος παραφροσύνης, κάτι τόσο αισχρό που η αισχρότητά του (και όχι η απειλή) που σε τρομάζει".

Με την επιστροφή του, ο Griffin έγινε σύντομα κάτι σαν διασημότητα. Έδωσε συνέντευξη και τον παρουσίασε το περιοδικό Time. Όμως, αυτή η πανεθνική φήμη ήταν επικίνδυνη για τον Griffin και την οικογένειά του.
Στο Μάνσφιλντ όπου ζούσε ο Griffin, αυτός και η οικογένειά του δέχτηκαν απειλές θανάτου. Μάλιστα, κάποια στιγμή, βρήκε ένα ομοίωμά του κρεμασμένο. Τελικά, αυτή η εχθρότητα ανάγκασαν τον ίδιο και την οικογένειά του να μετακομίσουν στο Μεξικό, όπου έγραψε το βιβλίο του.

πηγή

Έδωσε στο βιβλίο τον τίτλο "Black Like Me". Δημοσιεύθηκε το 1961 και από τότε μεταφράστηκε σε 14 γλώσσες, έγινε ταινία και δημιούργησε μεγάλο δημόσιο σάλο.
Μερικοί κριτικοί πίστευαν ότι οι "αποκαλύψεις" του Griffin δεν ήταν κάτι το νέο και ότι το ταξίδι του δεν ήταν παρά ένα μασκάρεμα. Άλλοι, όπως ο Dan Wakefield των The New York Times, έγραψαν ότι για να κατανοήσουν τις "εκδηλώσεις φυλετικής διάκρισης", έπρεπε πρώτα οι άνθρωποι να "συνειδητοποιήσουν τα συνηθισμένα βάσανα των διακρίσεων, καθώς αυτά μαστίζουν την καθημερινή ζωή συγκεκριμένων ατόμων", κάτι που πίστευε ότι έκανε το βιβλίο του Griffin.
Ο Griffin πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του ταξιδεύοντας και μιλώντας για την εμπειρία του -και πάντα έβρισκε αρνητικές αποκρίσεις.

Μια μέρα το 1964, ο Griffin πήγαινε οδικώς στο Μισισίπι όταν έπαθε λάστιχο. Σταμάτησε στο δρόμο περιμένοντας βοήθεια. Τότε, "μια ομάδα τον τράβηξε και τον χτύπησε με αλυσίδες", δήλωσε ο βιογράφος του Griffin και φίλος του. Robert Bonazzi, στο Houston Chronicle, αφήνοντάς τον ετοιμοθάνατο.
Ο Griffin αντιμετώπισε πολλές αντιξοότητες πριν πεθάνει 16 χρόνια αργότερα, από καρδιακή προσβολή, στα 60 του.

Δεκαετίες αργότερα, το βιβλίο και ο συγγραφέας ελέγχονται. Αυτό που κάποτε θεωρούνταν πρωτοποριακό και συμπαθητικό, σήμερα περιγράφεται εύκολα ως χειραγώγηση.
Το 1984, ο Έντι Μέρφι διακωμώδησε την ιστορία του Griffin σε ένα σκετς στην εκπομπή Saturday Night Live με τίτλο "White Like Me".
από: ati

Από το 3otiko