Το «μυστήριο» του σύμπαντος λύθηκε καθώς οι επιστήμονες έκαναν μια συγκλονιστική ανακάλυψη

Μία από τις μεγαλύτερες αστρονομικές αποκαλύψεις των τελευταίων δεκαετιών ήρθε στο φως, καθώς επιστήμονες ανακάλυψαν ένα τεράστιο νήμα καυτού αερίου – μήκους δέκα φορές μεγαλύτερης από τον Γαλαξία μας – που γεφυρώνει τέσσερα σμήνη γαλαξιών. Η ανακάλυψη αυτή ίσως να δίνει τελικά απάντηση σε ένα από τα πιο επίμονα αινίγματα της κοσμολογίας: πού βρίσκεται η λεγόμενη «χαμένη» ύλη του Σύμπαντος.

Η εντυπωσιακή ανακάλυψη έγινε από ομάδα αστρονόμων της

Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA), αξιοποιώντας τα διαστημικά τηλεσκόπια ακτίνων Χ XMM-Newton και Suzaku (της ιαπωνικής διαστημικής υπηρεσίας JAXA). Οι επιστήμονες εντόπισαν το αχνό αλλά τεράστιο νημάτιο καυτού αερίου να εκτείνεται μεταξύ τεσσάρων σμηνών γαλαξιών – μια ανακάλυψη που επιβεβαιώνει με τρόπο πρωτοφανή τις θεωρητικές προσομοιώσεις του κοσμικού ιστού.

Το μυστήριο της «ελλείπουσας» ύλης

Όπως εξηγεί η ESA, πάνω από το ένα τρίτο της λεγόμενης «κανονικής» ή βαρυονικής ύλης – δηλαδή της ύλης που απαρτίζει άστρα, πλανήτες, γαλαξίες και ζωή – παραμένει αόρατο στα τηλεσκόπια, παρά το ότι είναι απαραίτητο για τη σωστή λειτουργία των κοσμολογικών μοντέλων.

Πλέον, οι επιστήμονες θεωρούν ότι αυτή η χαμένη ύλη μπορεί να βρίσκεται διασκορπισμένη σε γιγαντιαία νημάτια αερίου, τα οποία διαμορφώνουν τον αποκαλούμενο «κοσμικό ιστό» – μια λεπτή αλλά εκτεταμένη δομή που διατρέχει όλο το σύμπαν, συνδέοντας γαλαξίες και σμήνη μεταξύ τους.

Πρώτη φορά τόσο καθαρή παρατήρηση

Ο επικεφαλής της μελέτης, Δρ. Κωνσταντίνος Μίγκας από το Αστεροσκοπείο του Λέιντεν στην Ολλανδία, τόνισε:

«Για πρώτη φορά, τα αποτελέσματά μας ταιριάζουν απόλυτα με τις θεωρητικές προσομοιώσεις του πρότυπου μοντέλου του σύμπαντος. Πρόκειται για μια σημαντική επιβεβαίωση – κάτι που δεν είχε συμβεί ποτέ μέχρι σήμερα».

Από την πλευρά του, ο συν-ερευνητής Florian Pacaud του Πανεπιστημίου της Βόννης πρόσθεσε πως το τηλεσκόπιο XMM-Newton επέτρεψε την αφαίρεση των "κοσμικών ρύπων" που προκαλούσαν θόρυβο στις παρατηρήσεις, όπως οι υπερμαζικές μαύρες τρύπες, αφήνοντας έτσι καθαρή την εικόνα του ίδιου του νήματος.

Ορατότητα μέσα στο σκοτάδι

Η μελέτη βασίστηκε στη συνεργασία των δύο τηλεσκοπίων: το Suzaku κατέγραψε τη χαμηλής έντασης ακτινοβολία Χ σε μεγάλη περιοχή του ουρανού, ενώ το XMM-Newton εστίασε με μεγαλύτερη ακρίβεια, αποκαλύπτοντας τις πηγές των ακτίνων Χ μέσα στο νήμα.

Ο Norbert Schartel, επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος XMM-Newton, ανέφερε:

«Η συνεργασία αυτή αποτελεί εξαιρετικό παράδειγμα του πώς η συνδυαστική χρήση τηλεσκοπίων μπορεί να προσφέρει καθαρότερη εικόνα του Σύμπαντος. Η έρευνα ενισχύει την εγκυρότητα του κοσμολογικού μας μοντέλου και αποδεικνύει ότι η ελλείπουσα ύλη πιθανότατα υπάρχει μέσα στα σχεδόν αόρατα νήματα του κοσμικού ιστού».

Ένα νέο κεφάλαιο στην κατανόηση του Σύμπαντος

Η παρατήρηση αυτού του νηματίου δεν είναι απλώς μία ακόμα καταγραφή κοσμικής δομής. Αντίθετα, προσφέρει τη βέλτιστη μέχρι σήμερα ένδειξη για τη θέση και τη φύση της «χαμένης» ύλης – δικαιώνοντας δεκαετίες θεωρητικών υπολογισμών και προσομοιώσεων.

Το νήμα που εντοπίστηκε είναι από τις πιο σαφείς και άμεσες παρατηρήσεις του λεγόμενου «ζεστού-θερμού διαγαλαξιακού μέσου» (WHIM), το οποίο οι επιστήμονες θεωρούν ως τον βασικό «κρυψώνα» της ελλείπουσας ύλης.

 

Η ανακάλυψη αυτή ανοίγει τον δρόμο για ακόμη πιο στοχευμένες μελέτες στο μέλλον – με το βλέμμα στραμμένο στα βαθύτερα και πιο κρυμμένα μυστικά του κοσμικού ιστού.

Από το newsbomb