Περίπλοκη αρχαία μηχανική και μεταλλουργία κάτω από την «πυραμίδα» του Δασκαλειού

Πριν από τουλάχιστον 4.000 χρόνια, κατασκευαστές σκάλισαν όλη την επιφάνεια του Δασκαλειού, του αρχαίου φυσικού ακρωτηρίου της νήσου Κέρου, που έχει σχήμα πυραμίδας.

Το διαμόρφωσαν σε επίπεδα, που κάλυψαν με 1.000 τόνους ειδικής εισαγόμενης αστραφτερής πέτρας για να δώσουν την εμφάνιση μιας τεράστιας βαθμιδωτής πυραμίδας, η οποία ανυψωνόταν στο Αιγαίο, σχηματίζοντας την πιο επιβλητική ανθρωπογενή δομή σε όλο το αρχιπέλαγος των Κυκλάδων. Κάτω όμως από την επιφάνεια αυτών των επιπέδων βρισκόταν

κάτι εξίσου μοναδικό: Αρχαιολόγοι από τρεις διαφορετικές χώρες, που συμμετέχουν σε μια εν εξελίξει ανασκαφή, ανακάλυψαν στοιχεία από ένα συγκρότημα αποστραγγιστικών σηράγγων –οι οποίες κατασκευάστηκαν 1.000 χρόνια πριν από τις διάσημες υδραυλικές εγκαταστάσεις του μινωικού παλατιού της Κνωσού–, καθώς και ίχνη εξελιγμένης μεταλλουργίας.

Τα παραπάνω δημοσίευσε στην ιστοσελίδα της η εφημερίδα «Guardian», αναφερόμενη στη συνέχιση μιας ιδιαίτερα ενδιαφέρουσας ανασκαφής που φέρνει συνεχώς νέα εντυπωσιακά ευρήματα. Το δημοσίευμα συνεχίζει δίνοντας στοιχεία για την περιοχή: Το Δασκαλειό, μικρή βραχονησίδα σήμερα δίπλα στην Κέρο, με την οποία, πριν από 4.500 χρόνια, ενωνόταν με ένα μικρό πέρασμα και το νησί που την 3η χιλιετία π.Χ. ήταν ένα σημαντικότατο ιερό, όπου πραγματοποιούνταν σύνθετες τελετουργίες.

Ο Λόρδος Ρένφριου, συνδιευθυντής των ανασκαφών, ιδρυτικός διευθυντής του Ινστιτούτου Αρχαιολογικών Ερευνών ΜακΝτόναλντ του Κέιμπριτζ και ένας από τους πιο διακεκριμένους αρχαιολόγους και ερευνητές στον κόσμο, έχει δηλώσει ότι η Κέρος αποτελεί το «αρχαιότερο νησιωτικό ιερό στον κόσμο». Μάλιστα, στη συνέντευξη που έδωσε στις αρχές Σεπτεμβρίου στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, με αφορμή τα ογδοηκοστά του γενέθλια, είχε πει μεταξύ άλλων: «Υπάρχουν κι άλλα νησιωτικά ιερά στον κόσμο, αλλά κανένα δεν είναι τόσο παλιό όσο της Κέρου».

Σε παλαιότερες ανασκαφές που διεξήγαγε στην Κέρο η Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και το Ινστιτούτο Κύπρου, ήρθαν στην επιφάνεια χιλιάδες μαρμάρινα κυκλαδικά ειδώλια, που είχαν σκόπιμα σπάσει αλλού και τα οποία έφεραν στο νησί. Σύμφωνα, δε, με το δημοσίευμα, η κατασκευή, αλλά και η συντήρηση του οικισμού, θα πρέπει να έγινε με κοινοτική προσπάθεια. Οι εγκαταλειμμένες σήμερα πλαγιές του Δασκαλειού ήταν κάποτε καλυμμένες με κτίρια και κατασκευές, γεγονός που υποδηλώνει ότι πριν από 4.500 χρόνια ήταν ένα από τα πιο πυκνοκατοικημένα μέρη των Κυκλάδων, παρόλο που το μέρος δεν ήταν αυτάρκες σε τρόφιμα και πρώτες ύλες, που έπρεπε να εισάγουν από αλλού.

Οι πρώτες ενδείξεις μεταλλοτεχνίας ανακαλύφθηκαν πριν από 10 χρόνια, ενώ τα νεότερα ευρήματα έφεραν στην επιφάνεια δυο εργαστήρια γεμάτα από υπολείμματα μετάλλων και αντικείμενα, όπως ένα μολύβδινο τσεκούρι, ένα καλούπι για χάλκινα μαχαίρια και δεκάδες κεραμικά θραύσματα από μεταλλουργικό εξοπλισμό, συμπεριλαμβανομένου ενός στομίου φυσητήρα. Αργότερα, στο τέλος της προηγούμενης ανασκαφικής περιόδου, βρέθηκε ένας άθικτος πήλινος φούρνος. 

Σύμφωνα με τον συνδιευθυντή των ανασκαφών, Μάικλ Μπόιντ, από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, η μεταλλουργική τεχνογνωσία ήταν προφανώς συγκεντρωμένη στο Δασκαλειό, σε μια εποχή όπου η πρόσβαση τόσο σε δεξιότητες όσο και σε πρώτη ύλη ήταν πολύ περιορισμένες, κάνοντας παράλληλα λόγο για ευρήματα που συνδέονται με τις απαρχές της αστικοποίησης.

Τα πυραμιδωτά επίπεδα θα έλαμπαν στον Ελληνικό ήλιο, ορατά από πολύ μακριά, καθώς ήταν καλυμμένα με άσπρο μάρμαρο από τη Νάξο, που βρίσκεται 10 χιλιόμετρα μακριά. Το συγκρότημα αποστραγγιστικών σηράγγων ανακαλύφθηκε όταν οι αρχαιολόγοι ερεύνησαν μια επιβλητική σκάλα στα χαμηλότερα επίπεδα, ενώ ερευνάται για το αν πρόκειται για γλυκό νερό ή λύματα.

(Ελένη Μάρκου)

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Από το amfipolinews