Σαν σήμερα 30 Ιουλίου: Το ρεμπελιό των Ποπολάρων στη Ζάκυνθο και το κάψιμο του Λίμπρο ντ’ Όρο

 Κείμενο: Μάρα Κρητικού

Η Επανάσταση των Ποπολάρων, γνωστή και ως «Ρεμπελιό των Ποπολάρων», ήταν αποτέλεσμα της έντονης κοινωνικής και οικονομικής ανισότητας που επικρατούσε στο νησί κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας και πρόκειται για μια από τις πιο σημαντικές λαϊκές εξεγέρσεις στην ιστορία της Ζακύνθου.

Η κοινωνία της Ζακύνθου ήταν χωρισμένη σε τρεις κύριες τάξεις: τους Ευγενείς, που ήταν αριστοκράτες με πλήρη πολιτικά δικαιώματα, εγγεγραμμένοι στον κατάλογο ευγενών Λίμπρο ντ’ Όρο («Libro d’Oro») ή Χρυσή Βίβλος, τους Αστούς, που ήταν η

μεσαία τάξη και επιθυμούσαν τη συμμετοχή στο Συμβούλιο των Ευγενών και τους Ποπολάρους, που ήταν οι χαμηλότερες τάξεις, όπως γεωργοί, ψαράδες και εργάτες, χωρίς πολιτικά δικαιώματα και συχνά στρατολογούνταν για την άμυνα του νησιού.

Αφορμή για την εξέγερση ήταν η είδηση ότι πειρατές Σαρακηνοί σχεδίαζαν να επιτεθούν στο νησί. Οι τοπικοί άρχοντες αποφάσισαν τότε να καταγράψουν τον πληθυσμό για να μπορέσουν να προχωρήσουν σε απαραίτητες στρατολογήσεις για την άμυνα του νησιού. Οι καχύποπτοι ποπολάροι, όμως, πίστεψαν ότι η απογραφή αυτή ήταν μια πρόφαση για αυστηρότερο έλεγχο του πληθυσμού και την επιβολή νέων φόρων. Έτσι, ξέσπασε μια λαϊκή αντίδραση, η οποία καταπνίγηκε βίαια από τον νέο προβλεπτή που έστειλε η Βενετία.

Στις 30 Ιουλίου 1797, οι Γάλλοι Δημοκρατικοί έφτασαν στη Ζάκυνθο και έγιναν δεκτοί ως απελευθερωτές. Οι ντόπιοι έκαψαν το «Libro d’Oro» στην πλατεία του Αγίου Μάρκου και φύτεψαν το «δέντρο της δημοκρατίας» ως σύμβολο της νέας εποχής. Ωστόσο, οι προσδοκίες τους για ισότητα και δικαιοσύνη δεν εκπληρώθηκαν, καθώς ακολούθησαν περίοδοι άλλων κυριαρχιών, όπως η Ρωσοτουρκική και η Αγγλοκρατία.

Η επανάσταση αυτή είχε σημαντικές συνέπειες για την κοινωνία της Ζακύνθου. Οι ποπολάροι κατάφεραν να αναδείξουν την αδικία και τις ανισότητες που υπήρχαν στο νησί. Η καταστροφή του «Libro d’Oro» συμβόλιζε την απόρριψη των παλαιών κοινωνικών δομών και την επιθυμία για μια πιο δίκαιη κοινωνία. Παρά τις καταστολές, η λαϊκή αυτή εξέγερση άφησε ανεξίτηλο σημάδι στην ιστορία και την κοινωνική συνείδηση των Ζακυνθινών.

Το Ρεμπελιό των Ποπολάρων στη Ζάκυνθο αποτελεί ένα σημαντικό γεγονός στην ιστορία του νησιού και της Επτανήσου γενικότερα, αναδεικνύοντας τις βαθιές κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες που επικρατούσαν κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας. 

 

Η εξέγερση αυτή δεν ήταν απλώς μια έκρηξη λαϊκής δυσαρέσκειας, αλλά μια συνειδητή προσπάθεια των καταπιεσμένων τάξεων να ανατρέψουν τις άδικες κοινωνικές δομές.

Από το newsbeast