Ποιο είναι το αόρατο νήμα που συνδέει τα πρώην βασιλικά κτήματα στο Τατόι με το Βυζαντινό Μουσείο Ιωαννίνων; Ένα ΚΑΠΗ στο Νέο Ηράκλειο με το νησιωτικό σύμπλεγμα των Πεταλιών στην Εύβοια; Και ένα κτίριο στο σημείο που δένουν τα κρουαζιερόπλοια στον Πειραιά με το Μέγαρο της Δουκίσσης Πλακεντίας;
Είναι μερικά μόνο από τα 24 γνωστά, αλλά κατά κύριο λόγο «άγνωστα» στο ευρύ κοινό ανάκτορα που είναι διάσπαρτα στην Ελλάδα. Κτίρια που χτίστηκαν επί τούτου ή φιλοξένησαν τις κατά καιρούς
βασιλικές οικογένειες της χώρας και άλλα που σχεδιάστηκαν από διάσημους αρχιτέκτονες της εποχής, όπως ο Ερνέστος Τσίλερ και ο Θεόφιλος Χάνσεν, αλλά έμειναν στα χαρτιά. Όσα υφίστανται είναι κηρυγμένα μνημεία και καταγεγραμμένα στον χάρτη του αρχαιολογικού κτηματολογίου.Οι ιστορίες αρκετών εξ αυτών όπως και ορισμένων που δεν υλοποιήθηκαν χώρεσαν σε κιβώτια, μπαούλα και βαλίτσες και μεταφέρθηκαν στον σταύλο, στο βουστάσιο και σε άλλα κτίρια του Τατοΐου και εντάσσονται στα 44.000 και πλέον αντικειμένων που έχουν καταγραφεί επί συνόλου 100.000 που χρονολογούνται από το 1860 έως και το 1967. Παρουσιάστηκαν δε, την Παρασκευή στη διημερίδα που διοργάνωσε η Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού Αρχείου Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού από την αρχαιολόγο Χριστίνα Ρωμάνου επί τη ευκαιρία της επίσημης καταγραφής και τεκμηρίωσης των συλλογών του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοΐου στο Εθνικό Αρχείο Μνημείων.
Στην ίδια θέση που το 1788 στεκόταν το σεράι του Αλή Πασά, στο Κάστρο των Ιωαννίνων, σκόπευε να χτίσει η βασιλική οικογένεια το 1958 την έπαυλή της. Τα σχέδια του κτιρίου εντοπίστηκαν στο Τατόι, σε ένα χαρτοκιβώτιο με υλικό που προερχόταν από το Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας (στο οποίο κατοικούσε από το 1961 έως το 1964 ο τότε διάδοχος Κωνσταντίνος Β΄). Ο αρχιτέκτονας της αυλής Αλέξανδρος Μπαλτατζής κλήθηκε να σχεδιάσει την έπαυλη μετά την κατεδάφηση του ερειπωμένου από τους βομβαρδισμούς του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στρατιωτικού νοσοκομείου, το οποίο είχε διαδεχθεί ένα τουρκικό νοσηλευτικό ίδρυμα που είχε με τη σειρά του φτιαχτεί πάνω στις στάχτες της οικίας του Αλή Πασά. Από το 1995 στη βασιλική έπαυλη στεγάζεται το Βυζαντινό Μουσείο Ιωαννίνων. Στο χαρτοκιβώτιο δε, βρέθηκαν και σχέδια του ιδίου αρχιτέκτονα για μια ανεκτέλεστη βασιλική έπαυλη στη Θεσσαλονίκη.
«Κι αν η έπαυλη στο Ιτς Καλέ έγινε πραγματικότητα, το θερινό ανάκτορο νεογοτθικού ρυθμού στους Πεταλιούς, παρά το γεγονός ότι έφερε την υπογραφή του Ερνέστου Τσίλερ έμεινε στα χαρτιά», λέει στα «ΝΕΑ» η Χριστίνα Ρωμάνου. Λάτρης της θάλασσας και της ιστιοπλοΐας ο Γεώργιος Α΄, στις αρχές της δεκαετίας 1870 θέλησε να χτίσει το θερινό ανάκτορό του στο Μεγάλο Πετάλι, το μεγαλύτερο νησί από τη συστάδα των 10 συνολικά νησιών των Πεταλιών στο νοτιοανατολικό Ευβοϊκό, τα οποία είχαν προσφερθεί ως γαμήλιο δώρο στην Όλγα από τον τσάρο Νικόλαο Β΄. Η δύσκολη πρόσβαση και το άνυδρο του νησιού οδήγησαν τελικά στην αναβολή των σχεδίων.
Οι θαμώνες του ΚΑΠΗ επί της οδού Πεύκων και Φιλλύρων στο Νέο Ηράκλειο ίσως να μην γνωρίζουν ότι συχνάζουν στην αλλοτινή θερινή κατοικία της πριγκίπισσας Αλίκης, συζύγου του Ανδρέα, γιου του Γεωργίου και της Όλγας, μητέρα του συζύγου της Ελισάβετ της Αγγίας, Φίλιππου. Η βίλα του 1920 που ανήκε αρχικά σε ιδιώτες φιλοξενούσε στην εποχή της Αλίκης τη γυναικεία «Χριστιανική Αδελφότητα της Μάρθας και της Μαρίας», η οποία διοργάνωνε συσσίτια και διέθετε μικρό ιατρείο. Όταν Αλίκη έφυγε από την Ελλάδα το 1967 για να μετακομίσει με τον γιο της στο Μπάκιγχαμ, δώρισε την έπαυλη στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό και μετά από πολλές περιπέτειες πέρασε στα χέρια του τοπικού δήμου.
Στα σχέδια - κι ας έφεραν την υπογραφή του Θεόφιλου Χάνσεν- έμεινε και το θερινό ανάκτορο του Γεωργίου Α’ στην Πειραϊκή, λόγω υψηλής επικινδυνότητας του σημείου, που του είχε παραχωρήσει ο δήμος Πειραιά το 1883. Ο χώρος έγινε πάρκο και δίπλα στην προκυμαία χτίστηκε ένα μικρό πολυγωνικό κυνηγετικό περίπτερο με υλικό από το γειτονικό Κονώνειο τείχος! Το «Παλατάκι», σήμερα, βρίσκεται στο σημείο που δένουν τα κρουαζιερόπλοια.
Δείτε επίσης: ΔΕΙΛΟΣ ΚΙ ΑΣΠΟΝΔΥΛΟΣ
Δείτε την ομιλία της κ. Ρωμάνου στο ακόλουθο video (από το 1:18:33 και μετά):
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου