Κώδικες και γρίφοι, Μέρος 3ο: Οι 53 επιστολές που αποκρυπτογράφησε ένας πρωτοπόρος Άγγλος αποκωδικοποιητής

Πριν και μετά 

Μυστικοπαθής σχετικά με τις μεθόδους του, ο Τζον Γουόλις ήταν "κρυπτογραφημένος" και ο ίδιος.

 

Το 1643, ένας νεαρός ιερέας ονόματι Τζον Γουόλις (John Wallis) βρισκόταν σε ένα δείπνο στο Λονδίνο που διοργάνωσε ο προστάτης του, όταν ένας άλλος καλεσμένος ανέφερε ένα πολύ ενδιαφέρον πολιτικό κουτσομπολιό. Η Αγγλία βρισκόταν σε εμφύλιο πόλεμο αρκετών μηνών μεταξύ Βασιλοφρόνων και Κοινοβουλευτικών, οι οποίοι είχαν υποκλέψει μια βασιλική επιστολή μετά τη μάχη του Τσίτσεστερ τον Δεκέμβριο του 1642, η οποία θα μπορούσε να αφορά κάποια στρατηγική πληροφορία. Όμως, η επιστολή ήταν γραμμένη με κώδικα και κανείς δεν μπορούσε να καταλάβει τι έλεγε.

 

Ο Τζον Γουόλις

 

Με περίσσιο θάρρος, ο Γουόλις προσφέρθηκε να δοκιμάσει τις δυνάμεις του στην αποκρυπτογράφηση της επιστολής. Αν το ημερολόγιό του είναι πιστευτό, ο Γουόλις έσπασε τον κωδικό πριν πάει για ύπνο εκείνο το βράδυ και έτσι ξεκίνησε μια νέα καριέρα, ως ένας από τους κορυφαίους κρυπτογράφους της Αγγλίας. Στις 7 Οκτωβρίου του 2020, η Dominic Winter Auctioneers στην Αγγλία πούλησε μια συλλογή από 53 επιστολές που αποκρυπτογραφήθηκαν από τον Γουόλις έναντι 29.000 λιρών (περίπου 34 χιλιάδες ευρώ). Ο τόμος του 1653 καλύπτει μόνο αυτό που ο Γουόλις ονόμασε "οι όψιμοι πόλεμοι στην Αγγλία". Ωστόσο, πριν από το θάνατό του το 1703, θα αποκωδικοποιούσε πολλά ακόμη κείμενα.
 

Στο τέλος του χειρογράφου, ο Γουόλις ανατύπωσε ακόμη τέσσερις μη αποκρυπτογραφημένες επιστολές -αν και προφανώς τις είχε σπάσει ο ίδιος- ως πρόκληση για τους αναγνώστες που μπορεί να ενδιαφέρονταν να μάθουν την τέχνη και επιστήμη. Αν και ήταν απογοητευμένος από την έλλειψη καθοδήγησης εκείνη την εποχή σχετικά με το σπάσιμο κωδικών -στην εισαγωγή του χειρογράφου γράφει "δείχνουν πώς να γράφουν κρυπτογραφημένα", όχι πώς να διαβάζουν τους κώδικες- ο Γουόλις δε θα αποκάλυπτε τις μεθόδους του. Οι ερευνητές έπρεπε να συμπεράνουν αρκετά για το πώς προσέγγισε το πρωτοποριακό έργο του. 

Και πάλι όμως, η διαδικασία μπορεί να ήταν απατηλά απλή και λίγο πολύ διαισθητική για κάποιον που είχε την ικανότητα του Γουόλις με τους αριθμούς. Ο Philip Beeley, ιστορικός των μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, ο οποίος έχει γράψει εκτενώς για το Γουόλις, λέει ότι κάθε σπάσιμο κώδικα καταλήγει απλώς σε μοτίβα, ότι είναι "μια έμφυτη δεξιότητα που μπορεί να έχει κάποιος αν έχει αριθμητική σκέψη". Στις επιστολές, εξηγεί ο Beeley, κάθε αριθμός -ή συνδυασμός αριθμών- αντιστοιχεί σε έναν αλφαβητικό χαρακτήρα -ή έναν συνδυασμό τους- και εναπόκειται στον αποκωδικοποιητή να ρωτήσει: Πόσο συχνά εμφανίζεται ένα δεδομένο αλφαβητικό γράμμα σε αυτήν τη γραπτή γλώσσα; Αυτή η κοινή πρακτική παραβίασης κωδικών είναι γνωστή ως "ανάλυση συχνότητας".

Για παράδειγμα, ο Beeley επισημαίνει μια επιστολή που υποκλάπηκε από τον Γάλλο απεσταλμένο στην Πολωνία που αρχίζει, "125 300 28 395 349 398 28 54 24 331 332 20 269 358 325". Χρησιμοποιώντας τέσσερις σελίδες αυτού, ο Γουόλις προσδιόρισε ότι η επιστολή ανέφερε, "Copie d'une Lettre acrite Mr le Cardinal", δηλαδή, "Αντίγραφο μιας επιστολής που γράφτηκε στον M. τον Καρδινάλιο". Η ανάλυση του Γουόλις ήταν τόσο οξυδερκής που εντόπισε το "325" ως τυπογραφικό λάθος: Δεν ταίριαζε με την υπόλοιπη επιστολή, η οποία χρησιμοποιούσε επανειλημμένα το "335" ως κωδικό για το "Cardinal".

Ο Γουόλις μπορεί να ολοκλήρωνε την ανάγνωση μιας επιστολής και να είχε πίνακες επί πινάκων πιθανών αντιστοιχιών για ταξινόμηση. Τυχαία, και μερικά περάσματα ακόμη, ξεκαθάριζε τα πράγματα και αποκάλυπτε τα μοτίβα που κρύβονταν στο κείμενο. Ωστόσο, ορισμένες κωδικές λέξεις, -συμπεριλαμβανομένων ονομάτων και τίτλων όπως Ρώμη, Παρίσι, Πάπας και Βασιλιάς Κάρολος- θα μπορούσαν να παραμείνουν ανεξήγητες ακόμη και σε κάποιον όπως ο Γουόλις, καθώς θα υποδεικνύονταν με πολύ συγκεκριμένους αριθμούς που δεν ταιριάζουν με την κρυπτογράφηση και θα ήταν γνωστά μόνο στους αρχιτέκτονες και τους αποδέκτες του κώδικα. Όμως ο ίδιος μπορούσε να σκεφτεί τη λέξη "Καρδινάλιος".

 

 

Όλα αυτά εξηγούν γιατί ο Γουόλις κατάφερε να σπάσει τόσο γρήγορα την πρώτη επιστολή που του δόθηκε στο δείπνο, η οποία όμως δεν ήταν πολύ συγκεκριμένη και δεν βοήθησε ιδιαίτερα τον σκοπό των Κοινοβουλευτικών. Από την άλλη, λόγω αυτής της πρώιμης επιτυχίας, ο Γουόλις έλαβε μια άλλη επιστολή που του πήρε αρκετούς μήνες να σπάσει. Γραμμένη από τον εξόριστο υπουργό Εξωτερικών του Καρόλου Α', Φράνσις Γουίντεμπανκ, περιγράφει τις προετοιμασίες του να δραπετεύσει και να μετεγκατασταθεί σε περίπτωση που η κατάστασή του καταστεί αβάσιμη -το είδος των πληροφοριών που ένας εξόριστος θα ήθελε να κρατήσει μυστικό.

Η φήμη του ως αποκωδικοποιητή έγινε τόσο μεγάλη που οι αντίπαλοι άρχισαν να υποθέτουν τη συμμετοχή του ακόμη και ελλείψει στοιχείων. "Το μεγαλύτερο πραξικόπημα πληροφοριών στον Αγγλικό Εμφύλιο Πόλεμο, ήταν η κατάληψη του υπουργικού συμβουλίου του βασιλιά μετά τη μάχη του Naseby", το 1645, όπως αναφέρει ο Somerville-Brown. Οι επιστολές περιγράφουν τις θέσεις του βασιλιά Καρόλου Α' σχετικά με την ξένη βοήθεια στον πόλεμο, τις ιρλανδικές εξεγέρσεις και τους νόμοι σχετικά με τον καθολικισμό. Ο ίδιος ο Άγγλος φιλόσοφος και ένας από τους πρώτους διανοητές-θεμελιωτές του σύγχρονου κράτους και ιδρυτής της πολιτικής φιλοσοφίας, Τόμας Χομπς, έδειξε τον Γουόλις και τον κατηγόρησε ότι βοήθησε στην αποκωδικοποίηση των επιστολών, αν και ο Beeley λέει ότι δεν υπάρχει καμία απόδειξη για τη συμμετοχή του. Οι περισσότερες από τις συνεισφορές του στην κοινοβουλευτική κατασκοπεία, λέει ο Beeley, προήλθαν μέσω επιστολών που υποκλάπηκαν στην Ολλανδία, στις οποίες βασιλόφρονες εξόριστοι σχεδίαζαν να ανακτήσουν την εξουσία.

Η πολιτική χρησιμότητα αυτών των επιστολών έχει περάσει εδώ και αιώνες. Όμως, οι επίδοξοι αποκωδικοποιητές μπορούν να δοκιμάσουν τις ικανότητές τους στις βιβλιοθήκες Bodleian της Οξφόρδης, όπου αποτελούν μέρος της συλλογής του χειρόγραφου, στο οποίο ο Γουόλις άφησε εκείνες τις επιστολές άλυτες.

από: atlas obscura

Από το 3otiko