Γιατί ονομάζεται "φαινόμενο Placebo";

 Τον 13ο αιώνα, ο όρος "placebo" δε θύμιζε κλινικές δοκιμές, χάπια ζάχαρης ή οτιδήποτε κατ' ελάχιστο ιατρικό. Αντίθετα, αν κάποιος ήταν μέλος της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, πιθανότατα θα τον έκανε να σκεφτεί τον Θεό και τον θάνατο.

Όπως εξηγεί το Merriam-Webster, "placebo" στα λατινικά σημαίνει "Θα ευχαριστήσω" και έτυχε να είναι η πρώτη λέξη του ψαλμού που ξεκινούσε τον Εσπερινό στο "Officium Defunctorum", έναν κύκλο προσευχών των Κανονικών Ωρών στην Καθολική, την Αγγλικανική και

την Λουθηρανική Εκκλησία, που λέγεται για την ανάπαυση της ψυχής ενός θανόντος. Ο πλήρης στίχος είναι "placēbō Dominō in regiōne vīvōrum" και μεταφράζεται ως "Θα ευχαριστήσω τον Κύριο στη χώρα των ζωντανών". Σύντομα, ο κόσμος άρχισε να χρησιμοποιεί τη λέξη placebo για να αναφερθεί σε ολόκληρη την προσευχή.

Ωστόσο, τον επόμενο αιώνα, οι ευφάνταστοι Αγγλόφωνοι είχαν δώσει ένα δευτερεύοντα ορισμό στη λέξη που απηχούσε την κυριολεκτική λατινική σημασία της: Αν έλεγαν ότι κάποιος τραγουδούσε, έφτιαχνε ή έπαιζε placebo, υπονοούσε ότι κολάκευε κάποιον με συκοφαντικό ή δουλοπρεπή τρόπο. Μέχρι και το ίδιο το άτομο μπορούσε να αποκαλεστεί placebo, το οποίο, σύμφωνα με το Αγγλικό Λεξικό της Οξφόρδης, σήμαινε "κολακευτής, συκοφάντης [ή] παράσιτο". Η παλαιότερη γνωστή περίπτωση αυτού είναι στο "The Merchant's Tale" (από το The Canterbury Tales) του Geoffrey Chaucer όπου ονομάζει έναν από τους χαρακτήρες "Placebo". Ο Placebo περνούσε πολύ χρόνο λέγοντας στον μεγαλύτερο αδερφό του ό,τι ακριβώς ήθελε να ακούσει, ενώ ένας τρίτος αδελφός, ο Justinus, έδινε πολύ καλύτερες συμβουλές.

Τον 18ο αιώνα, η λέξη placebo -η κολακεία που έχει ως σκοπό να κάνει κάποιον να νιώσει καλά, ακόμα κι αν δεν είναι απαραίτητα η αλήθεια- βρέθηκε στην ιατρική, όπου έφτασε να ορίσει οποιοδήποτε φάρμακο ή θεραπεία που προοριζόταν να κάνει κάποιον να αισθάνεται καλά, ακόμα κι αν τεχνικά δεν είχε ιατρική ισχύ.

 

"Όπου απλώς απαιτείται ένα placebo, ο σκοπός μπορεί να απαντηθεί με μέσα, τα οποία, αν και ίσως είναι κατώτερα υπό την έννοια του materia medica, δεν αξίζουν, ωστόσο, το όνομα των φαρμάκων", έγραψε ο γιατρός Andrew Duncan στο βιβλίο του Elements of Therapeutic το 1770.

Η πλήρης φράση "φαινόμενο placebo" έγινε κοινώς αποδεκτή στις αρχές του 1900.

 

Ο 20ός αιώνας είδε επίσης τη γέννηση του κακού δίδυμου του placebo, το nocebo (που στα λατινικά σημαίνει "θα βλάψω"), το οποίο περιγράφει μια ιατρικά άχρηστη ή κενή θεραπεία που προκαλεί κατά κάποιον τρόπο έναν ασθενή να αισθάνεται χειρότερα. Περιττό να πούμε ότι το nocebo δεν έχει ακριβώς το ίδιο αποτέλεσμα με το placebo.

από: mental floss

Από το 3otiko