Η φετινή χρονιά, έχοντας ως κύριο γεγονός την πανδημία και τον κατ’ οίκον εγκλεισμό προκάλεσε αρκετά προβλήματα και στον ύπνο μας. Πολλές από τις διαταραχές ύπνου που προέκυψαν από την διαφοροποίηση του τρόπου ζωής ήταν πρωτόγνωρες για την ιατρική ύπνου και κινητοποίησαν άμεσα το επιστημονικό ενδιαφέρον.
Η αρχή της λεγόμενης «καραντίνας», πριν από ένα χρόνο περίπου, έφερε στην επιφάνεια την
συχνότερη διαταραχή του ύπνου, το «σύνδρομο ανεπαρκούς ύπνου». Οι ρυθμοί ζωής στην σύγχρονη κοινωνία έχουν στερήσει από πολλούς την δυνατότητα να έχουν τις απαραίτητες ώρες νυχτερινού ύπνου. Η έναρξη του κατ’ οίκον εγκλεισμού στην αρχή είχε το ευεργετικό αποτέλεσμα ότι σε πολλά άτομα δόθηκε η ευκαιρία να κοιμηθούν τις 7-8 ώρες που χρειάζονταν και να ομαλοποιήσουν τους βιολογικούς ρυθμός καθώς και την σωματική τους ευεξία.Σύμφωνα με τον Χαράλαμπο Μερμίγκη, ειδικό ιατρό ύπνου, πνευμονολόγο, Διευθυντή Εργαστηρίου Μελέτης Ύπνου Ερρίκος Ντυνάν Hospital Center, η παράταση της καραντίνας, η συνεχής ενημέρωση για τον «αόρατο» και επικίνδυνο εχθρό άρχισε σιγά-σιγά να επιδρά στον ψυχικό μας κόσμο δημιουργώντας συναισθήματα άγχους ή/και κατάθλιψης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι πρώτες μελέτες για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του ύπνου στον γενικό πληθυσμό έδειξαν μείωση του ύπνου βραδέων κυμάτων (ο «βαθύς» ύπνος που ξεκουράζει το σώμα μας) και αύξηση του ύπνου REM (o «ονειρικός» ύπνος που σχετίζεται με το συναίσθημα και την μνήμη μας). Η μείωση του βαθέως ύπνου αποδίδεται με την μείωση της σωματικής άσκησης. Από την άλλη μεριά η αύξηση του ονειρικού ύπνου σχετιζόταν με την διαταραχή του συναισθήματος από τα πρωτόγνωρα γεγονότα. Το άγχος, η αβεβαιότητα και ο φόβος έβρισκαν μια βαλβίδα εκτόνωσης στην φάση του REM ύπνου. Έρευνες έδειξαν μια μεταβολή στην συχνότητα ενθύμησης των ονείρων και της εμφάνισης δυσάρεστων ονείρων ή εφιαλτών. Κυρίαρχες λέξεις στο περιεχόμενο των ονείρων ήταν ο «φόβος μόλυνσης από τον ιό», «τήρηση αποστάσεων», «κίνδυνος νοσηλείας και θανάτου» καθώς και «φόβος απώλειας αγαπημένων προσώπων».
Ένα άλλο χαρακτηριστικό της παράτασης του εγκλεισμού ήταν η μεταβολή των ωραρίων ύπνου
Πολλά άτομα άρχισαν να κοιμούνται πολύ αργά (3-4 το πρωί) και να ξυπνούν αργά το μεσημέρι. Αποτέλεσμα αυτής της παθολογικής συνήθειας ήταν οι μεταβολές στο βιολογικό ρολόι, συγκεκριμένα της έκκρισης της βασικής ορμόνης που προάγει τον ύπνο, της μελατονίνης. Η τελευταία ονομάζεται και «ορμόνη του σκότους» καθότι η παραγωγή της προϋποθέτει την ύπαρξη σκότους, κάτι που δεν μπορεί να γίνει όταν κανείς βρίσκεται συνεχώς μπροστά στην οθόνη ενός κινητού ή υπολογιστή. Το φαινόμενο αυτό πήρε μεγάλες διαστάσεις και στα παιδιά και τους εφήβους δημιουργώντας τους προβλήματα κατά την ημέρα στην τηλεκπαίδευση ή άλλες δραστηριότητας λόγω υπνηλίας και κόπωσης.
Ήταν απολύτως αναμενόμενο ότι πολύ σύντομα η έντονη ψυχική καταπόνηση και τα παθολογικά ωράρια ύπνου θα οδηγούσαν στην αυπνία. Όλο και περισσότερα άτομα εμφάνιζαν δυσκολία στην έλευση ή/και διατήρηση του ύπνου. Τον τελευταίο καιρό μάλιστα εισήχθη ένας νέος ιατρικός όρος για την χρόνια αϋπνία σχετιζόμενο με το άγχος/διαταραχές λόγω της πανδημίας COVID-19 (Coronosomnia, κορονο- αϋπνία). Το πιο ανησυχητικό ήταν το γεγονός ότι πολλά άτομα με αυπνία φοβούμενοι ή μη μπορώντας να συμβουλευθούν έναν ειδικό ιατρό ύπνου κατέφευγαν σε μη επιτρεπτές λύσεις όπως την χρήση αλκοόλ ως υπναγωγού ή χρήση αγχολυτικών, υπναγωγών ή αντικαταθλιπτικών φαρμάκων χωρίς ιατρική παρακολούθηση. Αυτές οι επιλογές οδήγησαν πολλούς συνανθρώπους μας σε επιδείνωση των προβλημάτων ύπνου αλλά και σε παρενέργειές λόγω των λανθασμένων αυτών επιλογών.
Οι διαταραχές ύπνου που αυξάνονταν με γρήγορο ρυθμό όσο η κατάσταση συνεχιζόταν οδήγησαν σε παθολογικές συμπεριφορές μέσα στη μέρα. Ο θυμός, η ευερεθιστότητα, οι περίοδοι μελαγχολίας ή κατάθλιψης οδήγησαν σε προβλήματα στις ενδοοικογενειακές, επαγγελματικές και κοινωνικές σχέσεις.
Υπνική άπνοια στην πανδημία
Ένα θέμα που πρέπει να επισημανθεί είναι το γεγονός ότι οι συνθήκες της πανδημίας οδήγησαν σε υποεκτίμηση άλλων συχνών προβλημάτων ύπνου με κυρίαρχο το σύνδρομο υπνικής άπνοιας. Η συγκεκριμένη νοσολογική οντότητα πέρα από τους πολλαπλούς κινδύνους για την καρδιακή, εγκεφαλική και μεταβολική λειτουργία του οργανισμού έχει σαφώς δυσμενή επίδραση στην άμυνα του οργανισμού απέναντι σε κάθε λοιμογόνο παράγοντα όπως COVID-19.
Ασθενείς με διαγνωσμένη υπνική άπνοια διέκοψαν σε κάποιες περιπτώσεις την αντιμετώπιση με αναπνευστικές συσκευές χωρίς ιατρική συμβουλή σαν αποτέλεσμα των παθολογικών ωραρίων ύπνου, της αυπνίας αλλά και του αρνητισμού για κάθε θεραπεία λόγω διαταραχής συναισθήματος. Επιπρόσθετα, η μειωμένη σωματική άσκηση καθώς και η κακή διατροφή (ποιοτικά αλλά και χρονικά λόγω παθολογικών ωραρίων ύπνου) αύξησε το ποσοστό παχυσαρκίας , γεγονός που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην αύξηση των ατόμων με υπνική άπνοια.
Η χρήση αλκοόλ ή ηρεμιστικών σκευασμάτων στους ασθενείς αυτούς οδήγησε σε επιδείνωση του συνδρόμου και τους έθεσε σε ενίοτε επικίνδυνες επιπλοκές από το καρδιαγγειακό σύστημα κατά τον ύπνο.
Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι δεν μπορεί να υπάρξει σωματική και ψυχική ευεξία χωρίς χρονικά επαρκή αλλά και ποιοτικό ύπνο. Η πανδημία διατάραξε την ψυχική μας υγεία αλλά και τον ύπνο μας. Ωστόσο, όσο νωρίτερα διαγνωσθούν οι διαταραχές ύπνου τόσο πιο αποτελεσματική είναι η θεραπεία τους.
Πηγή: dunant.gr
Από το healthstories
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου