Είναι περίεργο όταν ένας ιδιωματισμός -δομημένος με τον ίδιο τρόπο και ο οποίος ουσιαστικά σημαίνει το ίδιο πράγμα- υπάρχει σε μεγάλο αριθμό γλωσσών. Είναι ακόμα πιο περίεργο όταν αυτός ο ιδιωματισμός, που υπάρχει σε δεκάδες διαφορετικές γλώσσες, αφορά τη γλώσσα. Μια τέτοια περίπτωση είναι το "It’s Greek to me" (μου φαίνονται ελληνικά).
Σε ένα ευρύ φάσμα γλωσσών,
μεγάλων και μικρών, σε όλους τους διαφορετικούς κλάδους του γενεαλογικού δέντρου της γλώσσας, υπάρχει κάποια εκδοχή του "It’s Greek to me". Αυτοί οι τύποι προσπαθούν να περιγράψουν την αποτυχία ενός ατόμου να καταλάβει τι προσπαθεί να του πει κάποιος άλλος, αλλά με ένα συγκεκριμένο, υποτιμητικό τρόπο. Η έκφραση δε σημαίνει μόνο "Συγγνώμη, δεν μπορώ να σε καταλάβω". Στην ουσία του λέει, "Έτσι όπως μιλάς είσαι ακατανόητος". Συγκεκριμένα, συγκρίνει αυτή την αδυναμία κατανόησης μιας συγκεκριμένης γλώσσας, μιας γλώσσας που στον πολιτισμό που χρησιμοποιείται είναι ιδιαίτερα ακατανόητη.
Σε πολλές περιπτώσεις, έχει χαθεί ο αρχικός πολιτιστικός σύνδεσμος. Στα αγγλικά, η φράση δε δείχνει τον τρόπο με τον οποίο οι σύγχρονοι αγγλόφωνοι αισθάνονται την ελληνική γλώσσα ή την Ελλάδα εν γένει. Είναι απλά ένα παλιό ιδίωμα. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι οι γηγενείς ομιλητές της αγγλικής γλώσσας δε σκέφτονται καν την ελληνική ως την πιο δύσκολη γλώσσα για να μάθουν.
Οπότε, πώς προέκυψε η φράση και γιατί έγινε σχεδόν καθολική;
Όπως και με πάρα πολλά γλωσσικά ζητήματα -όπως αυτό-, δεν υπάρχει οριστική απάντηση. Μια θεωρία το συνδέει με μεσαιωνικούς μοναχούς. Εκείνη την εποχή, στη Δυτική Ευρώπη η κυρίαρχη γραπτή γλώσσα ήταν τα λατινικά. Όμως, μεγάλο μέρος των γραπτών είχαν επιζήσει από την αρχαιότητα και ήταν στα ελληνικά. Η θεωρία υποστηρίζει ότι αυτοί οι μοναχοί, κατά τη μεταγραφή και την αντιγραφή των κειμένων, δεν ήταν απαραίτητα ικανοί να διαβάσουν ελληνικά και σε όποια φράση συναντούσαν ένα ελληνικό κείμενο που δεν το ήξεραν, έγραφαν, "Graecum est; non legitur", δηλαδή, "ελληνικά είναι, δε διαβάζονται".
Αν και η Ελλάδα αποτελεί μέρος της Ευρώπης, οι βαθιές σχέσεις της με τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και τις σλαβικές χώρες σημάδεψαν τον ελληνικό πολιτισμό και μερικές φορές μοιάζει να μην αποτελεί μέρος της Δυτικής Ευρώπης. Το ελληνικό αλφάβητο άρχισε να χρησιμοποιείται από τον 9ο αιώνα π.Χ.. Το 403 π.Χ. έγινε στην Αθήνα η μεταρρύθμιση του Αρχίνου ο οποίος διαμόρφωσε το αττικό αλφάβητο στηριζόμενος στο ιωνικό. Το αλφάβητο που προέκυψε ονομάστηκε Ευκλείδειο αλφάβητο γιατί η μεταρρύθμιση έγινε το δεύτερο έτος της 94ης Ολυμπιάδας επί επωνύμου άρχοντος Ευκλείδου. Όμως, υπήρχαν αρκετές εκδοχές του ελληνικού αλφαβήτου και της γλώσσας πριν από αυτό και ένα από αυτά, όπως γενικά πιστεύεται, χρησιμοποιήθηκε από μια ελληνική αποικία στη νότια Ιταλία. Αυτό το αλφάβητο υιοθετήθηκε από ανθρώπους που κατοικούσαν στην πρώιμη Ρώμη και εξελίχθηκε σταθερά από μόνο του στα λατινικά. Την εποχή του Σέξπιρ, το ελληνικό αλφάβητο έμοιαζε με έναν παράξενο, μακρινό ξάδερφο του λατινικού. Έτσι συνεχίζει και σήμερα. Ορισμένα γράμματα μοιάζουν ίδια και έχουν παρόμοιους ήχους -όπως το "A". Όμως υπάρχουν και γράμματα, όπως το "B", που αν και είναι το δεύτερο γράμμα και στα δύο αλφάβητα, στα ελληνικά ακούγεται όπως το αγγλικό "V" -για να μην αναφέρουμε γράμματα που δεν υπάρχουν κοινά στα δύο αλφάβητα, αλλά και τα πεζά.
Τα αγγλικά δεν είναι η μόνη γλώσσα που βασίζεται στα ελληνικά ως ιδιωματισμό. Το ίδιο συμβαίνει στα ισπανικά, τα πορτογαλικά, τα σουηδικά, τα νορβηγικά, τα ολλανδικά και τα Αφρικάανς. Όλες αυτές οι γλώσσες είναι ευρωπαϊκές, εκτός από τα Αφρικάανς, αν και έχουν σαν προέλευση τη γερμανική.
Υπάρχουν, ωστόσο, πάρα πολλές άλλες γλώσσες που έχουν κάποια έκδοση αυτής της φράσης που δεν χρησιμοποιούνται τα ελληνικά. Ορισμένες από αυτές είναι περίεργες από μόνες τους. Στις χώρες της Βαλτικής, πιστεύουν ότι τα ισπανικά είναι ακατανόητα. Οι Δανοί χρησιμοποιούν την γλώσσα Βολαπιούκ (Volapük), μια τεχνητή γλώσσα, που δημιουργήθηκε το 1879–1880 από τον Γιόχαν Μάρτιν Σλάιερ (Johann Martin Schleyer), έναν Ρωμαιοκαθολικό ιερέα στο Μεγάλο Δουκάτο της Βάδης στη Γερμανία. Όταν ένας Βούλγαρος λέει, "Все едно ми говориш на патагонски", αναφέρεται στη γλώσσα της Παταγονίας (άγνωστο αν αναφέρονται στην τοπική γλώσσα Chon ή τα ισπανικά που είναι η κυρίαρχη γλώσσα της περιοχής, ή στα Παταγονικά Ουαλικά, δηλαδή στη μορφή της Ουαλικής γλώσσας η οποία ομιλείται στην Υ Ουλάντφα, τον Ουαλικό οικισμό στην Παταγονία της Αργεντινής και πιο συγκεκριμένα στην επαρχία του Τσουμπούτ).
Ως γνωστόν, η αντίστοιχη ελληνική έκφραση είναι, "Μου μιλάς Κινέζικα".
Τα κινέζικα είναι η πιο συνηθισμένη αντικατάσταση των Ελλήνων στον ιδιωματισμό σε όλο τον κόσμο -τα κινέζικα είναι η πιο δύσκολη γλώσσα για να μάθει κανείς βάσει δημοσκοπήσεων.
Κάθε γλώσσα έχει διαφορετική βαθμολογία δυσκολίας για την εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας, η οποία βασίζεται στο πόσο περίπου χρόνο θα χρειαστεί ο μητρικός ομιλητής μιας γλώσσας να μάθει μια άλλη.
Οι ρομανικές γλώσσες είναι στο πρώτο επίπεδο, το πιο εύκολο, μαζί με τα ολλανδικά και τα Αφρικάανς, και τα γερμανικά, όπως και τα αγγλικά (η ίδια η γερμανική είναι στο δεύτερο επίπεδο). Σύμφωνα με το Foreign Service Institute (FSI), το αμερικάνικο κυβερνητικό τμήμα εκμάθησης ξένων γλωσσών, το οποίο έχει πέντε επίπεδα δυσκολίας, αναφέρει ότι χρειάζονται 23 με 24 εβδομάδες σπουδών πριν ο αγγλόφωνος μαθητής αποκτήσει μια γενική επάρκεια στην γλώσσα.
Η Κίνα έχει εκατοντάδες γλώσσες, αλλά οι δύο από τις πιο διαδεδομένες γλώσσες της, τα Μανδαρινικά και τα Καντονέζικα, βαθμολογούνται στο επίπεδο πέντε του FSI για τους αγγλόφωνους. Για να αποκτήσει κάποιος γενική επάρκεια, το FSI λέει ότι χρειάζεται 88 εβδομάδες σπουδών. Η μόνη γλώσσα που θεωρείται πιο δύσκολη είναι η ιαπωνική.
Οι περισσότερες από τις παραλλαγές του ιδιωματισμού χρησιμοποιούν τα κινέζικα, αν και δεν καθορίζουν ποια κινεζική γλώσσα. Στις Φιλιππίνες, την Πολωνία, τη Γαλλία, την Αλβανία και σε πολλά άλλα μέρη, οι άνθρωποι χρησιμοποιούν κάποια παραλλαγή του "Μου μιλάς κινέζικα".
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους τα κινέζικα έχουν αυτή τη φήμη, μερικοί από τους οποίους βασίζονται σε πολιτισμικές αντιλήψεις και στις διαρθρωτικές διαφορές μεταξύ των κινεζικών και των δυτικών γλωσσών. Η Κίνα είναι η πιο κυρίαρχη ασιατική κουλτούρα στο μυαλό των περισσότερων Δυτικών και αυτό τείνει να την κάνει κάτι το εμβληματικό, οπότε ακατανόητη υπό οποιαδήποτε ιδιότητα. Από γλωσσικής πλευράς, τα κινέζικα είναι πολύ διαφορετικά από τις ρομανικές, τις γερμανικές και τις σλαβικές γλώσσες.
Για να μάθει κανείς μανδαρινικά θα πρέπει να μάθει χιλιάδες ξεχωριστούς χαρακτήρες. Από αυτούς τους χαρακτήρες, ελάχιστοι είναι φωνητικοί. Στην αγγλική γλώσσα, αν κάποιος καταλαβαίνει γενικά το αλφάβητο, θα μπορέσει να γράψει μια λέξη που μόλις άκουσε. Στα ισπανικά, που είναι μια εντελώς φωνητική γλώσσα, είναι ακόμα πιο εύκολα. Δε συμβαίνει όμως το ίδιο με τα μανδαρινικά.
Για την ιστορία πάντως, η αντίστοιχη φράση στα μανδαρινικά είναι πως κάτι προήλθε από τον ουρανό και λέγεται σε περιπτώσεις όπου κάτι είναι δύσκολο να κατανοηθεί, ή πως είναι από τον πλανήτη Άρη ή πως είναι γλώσσα των πουλιών. Από την άλλη, στην καντονέζικη διάλεκτο υπάρχει η έκφραση πως κάτι είναι εντόσθια κοτόπουλου (για την λατινική γραφή).
από: atlas obscura
Από το 3otiko
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου