Ποιος ήταν άραγε Ιδομενέας, ο γιος μιας άγνωστης εταίρας;

Διηγούνται ακόμη σχετικά με τον Ιδομενέα το εξής ανέκδοτο· η Θέτιδα και η Μήδεια διαφιλονικούσαν το βραβείο της ομορφιάς και διάλεξαν για κριτή τον Ιδομενέα. Αυτός αποφάσισε υπέρ της Θέτιδας, πράγμα που εξόργισε τη Μήδεια. Δήλωσε πως «όλοι οι Κρήτες ήταν ψεύτες» και καταράστηκε τη γενιά του Ιδομενέα, καταδικά­ζοντας την να μη λέει ποτέ πια την αλήθεια. Αυ­τή είναι η προέλευση μιας παροιμίας που λέει πως όλοι οι Κρήτες είναι ψεύτες!..
ΕΙΝΑΙ αλήθεια, ότι ο Ιδομενέας
('Ιδομενεύς, έως), σύμφωνα με την Ελληνική Μυθολογία, ήταν ένας βασιλιάς της Κρήτης, γιος του Δευκαλίωνα και εγγονός του Μίνωα. Ήταν ετεροθαλής αδελφός του Μόλου, γιου του Δευκαλίωνα και μιας εταίρας, που κάποιοι ισχυρίζονται ότι λεγόταν Κλεοπάτρα. Ο Μόλος είναι ο πατέρας του συντρόφου του στον πόλεμο Μηριόνη, του οποίου ο Ιδομενέας είναι κατ' αυτόν τον τρόπο ο θείος.

Ο Ιδομενέας εμφανίζεται ανάμεσα στους μνη­στήρες της Ελένης. Δεμένος από τον κοινό τους όρκο υποχρεώθηκε να πάρει μέρος στον πόλεμο της Τροίας, όπου αναδείχτηκε σε έναν από τους πιο γενναίους ήρωες. Οδηγούσε το κρητικό άγη­μα με ογδόντα πλοία και αντιπροσώπευε επτά πόλεις, την Κνωσσό, τη Γόρτυνα, τη Λυκτό, τη Μίλητο, τη Λύκαστο, τη Φαιστό, το Ρύτιο. Ή­ταν ένας από τους εννιά αρχηγούς που παρου­σιάστηκαν, για να μονομαχήσουν με τον Έκτο-ρα, όταν σκέφτηκαν ότι θα μπορούσαν να ρυθμί­σουν τη διαφορά μεταξύ Τρώων και Αχαιών μ' αυτόν τον τρόπο.

Πολυάριθμα ήταν τα θύματα του στο πεδίο της μάχης. Διακρίθηκε στην άμυνα των πλοίων. Κύριος αντίπαλος του υπήρξε ο Δηίφοβος· έπει­τα αντιτάχθηκε στον Αινεία. Στις μάχες γύρω από το σώμα του Πάτροκλου είχε την πρόθεση να χτυπήσει τον Έκτορα, αλλά τράπηκε σε φυ­γή, όταν ο Έκτορας, ορμώντας πάνω του, σκό­τωσε τον οδηγό του άρματος του Μηριόνη Κοίρανο. Ο Ιδομενέας αναζήτησε καταφύγιο μέσα στο στρατόπεδο.
Ύστερα από τα γεγονότα που αναφέρονται στην Ιλιάδα, ο Ιδομενέας κέρδισε μια νίκη στην πυγμαχία κατά τη διάρκεια των ταφικών αγώ­νων που έγιναν για να τιμηθεί ο Αχιλλέας· υπήρ­ξε ένας από τους ήρωες που εισέδυσαν στην πό­λη στο εσωτερικό του Δούρειου ίππου και εμφα­νίζεται ανάμεσα στους κριτές, που είχαν αναλά­βει να κρίνουν σε ποιον θα δίνονταν τα όπλα του Αχιλλέα.
Σύμφωνα με την Οδύσσεια, ο Νόστος (επι­στροφή) του Ιδομενέα υπήρξε ένας από τους πιο ευτυχείς. Αλλά, αν και έδειχναν τον τάφο του στην Κρήτη, ο μύθος του γνωρίζει άλλα γεγονό­τα που σημάδεψαν δραματικά το τέλος της ζωής του.

Μια πρώτη εκδοχή διηγείται με ποιον τρόπο η γυναίκα του Μήδα παρασύρθηκε από τον Ναύπλιο να ενδώσει στον έρωτα του Λεύκου. Ο Λεύκος αυτός ήταν γιος του Τάλου· όταν γεννή­θηκε, τον είχαν εκθέσει, αλλά ο Ιδομενέας τον είχε αναθρέψει και σ' αυτόν είχε εμπιστευτεί το σπίτι του κατά την απουσία του. Έπειτα ο Λεύ­κος σκότωσε τη Μήδα, καθώς και την κόρη του Ιδομενέα και της Μήδας, την Κλεισιθήρα· σ' αυ­τές προσθέτουν μερικές φορές δύο γιους, τον Ί-φικλο και τον Λύκο. Όταν επέστρεψε ο Ιδομενέας, τύφλωσε, λένε, τον Λεύκο και ξαναπήρε το θρόνο του. Σύμφωνα όμως με άλλους, ο Λεύ­κος είναι εκείνος που έδιωξε τον Ιδομενέα και τον ανάγκασε να εξοριστεί.

'Αλλες ωστόσο εκδοχές διηγούνται πως στο ταξίδι από την Τροία προς την Κρήτη ο στόλος του Ιδομενέα χτυπήθηκε από θύελλα. Ο βασι­λιάς τότε έταξε να θυσιάσει στον Ποσειδώνα το πρώτο ανθρώπινο ον που θα συναντούσε στο βασίλειο του, αν επέστρεφε σώος και υγιής. Το πρώτο όμως ανθρώπινο ον που είδε προσεγγίζο­ντας ήταν ο γιος του (ή ακόμη η κόρη του). Πι­στός στο τάμα του ο Ιδομενέας τον θυσίασε. Συγγραφείς βεβαιώνουν πως προσποιήθηκε ότι τον θυσίασε. Όπως και αν έχει το πράγμα, σύ­ντομα ξέσπασε πανούκλα που ερήμωνε την Κρήτη· και για να καταπραΰνουν τους θεούς, εξόρισαν τον Ιδομενέα, του οποίου η απάνθρω­πη πράξη είχε προκαλέσει τη θεϊκή οργή. Ο Ιδο­μενέας πήγε τότε στη Νότια Ιταλία και εγκατα­στάθηκε στη χώρα των Σαλεντίνων. Εκεί έχτισε ναό στην Αθηνά.

Διηγούνται ακόμη σχετικά με τον Ιδομενέα το εξής ανέκδοτο· η Θέτιδα και η Μήδεια διαφιλονικούσαν το βραβείο της ομορφιάς και διάλεξαν για κριτή τον Ιδομενέα. Αυτός αποφάσισε υπέρ της Θέτιδας, πράγμα που εξόργισε τη Μήδεια. Δήλωσε πως «όλοι οι Κρήτες ήταν ψεύτες» και καταράστηκε τη γενιά του Ιδομενέα, καταδικά­ζοντας την να μη λέει ποτέ πια την αλήθεια. Αυ­τή είναι η προέλευση μιας παροιμίας που λέει πως όλοι οι Κρήτες είναι ψεύτες!..

Με σεβασμό και τιμή

ΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΝ. ΣΑΚΚΕΤΟΣ