Βελούδινη επανάσταση ή ιστορικός συμβιβασμός;

Κάποιοι εραστές, λοιπόν, του Διαφωτισμού, ακόμη και στα χρόνια της Επανάστασης του ’21, έριχναν τον σπόρο του διαζυγίου μεταξύ Εκκλησίας και Κράτους, παρά το γεγονός ότι ο Κλήρος συνέβαλε τα μέγιστα όχι μόνον στην απελευθέρωση του Γένους μας, αλλά και στην διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης του Έλληνα (Κρυφά Σχολειά κλπ). Κι αυτό, προς τιμήν τους, το αναγνωρίζουν και σήμερα οι έχοντες το πρόσταγμα για συνταγματική αναθεώρηση, όπως τουλάχιστον ακούσαμε δια στόματος του
ιδίου του πρωθυπουργού της Ελλάδος, στο κοινό ανακοινωθέν Ελληνικής πολιτείας και ελλαδικής Εκκλησίας, που διάβασε ο κ. Αλέξης Τσίπρας, έχοντας δίπλα του τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κκ Ιερώνυμο.

ΣΤΗΝ κυριολεξία σχεδόν «κομίζομεν γλαύκας εις Αθήνας», αφού το θέμα που θα μας απασχολήσει σήμερα είναι ο αμφιλεγόμενος χωρισμός Εκκλησίας και Κράτους. Μια διαμάχη μεταξύ των Ελλήνων που κρατάει πολλά χρόνια, αλλά που η πολιτεία δεν ήθελε ποτέ να κάνει έστω και ένα δημοψήφισμα διότι γνώριζε ότι η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού θα ήταν με την Εκκλησία και κατ’ επέκταση με το καθεστώς που έχει νομοθετηθεί και συνταγματικά μέχρι σήμερα (άρθρο 3 του Συντάγματος και άλλες διατάξεις).
Τίθεται, λοιπόν, το ερώτημα: Πρέπει να γίνει ο χωρισμός αυτός και από πότε οι ¨Έλληνες ήθελαν την συνοδοιπορία Κράτους και Εκκλησίας. Να διευκρινίσουμε εδώ ότι δεν μιλάμε για συνοδοιπορία Ελληνισμού-Χριστιανισμού, διότι αυτό είναι ένα τεράστιο θέμα, με γιγαντιαίες διαστάσεις σε ολόκληρο τον Ελληνισμό απανταχού της γης.
Το ότι υπάρχει αυτή η συνοδοιπορία μεταξύ Κράτους και Εκκλησίας δεν είναι θέμα, που έχει τις ρίζες του στο Βυζάντιο, όπως ανιστόρητα αναφέρουν πολλοί. Οι ρίζες αυτές φθάνουν μέχρι την αρχαιότητα!
H αρχαιότητα είναι γεμάτη με παραδείγματα ανάμειξης και συγχώνευσης Εκκλησίας και Κράτους. Κατά κανόνα ένας επιτυχημένος ηγεμόνας ή βασιλιάς αναλάμβανε διάφορους «ιερατικούς» τίτλους, εκτός από τους «κοσμικούς» τίτλους που συνήθως παρείχε μια τέτοια θέση. Μερικά παραδείγματα αυτής της συγκεκριμένης ανάμειξης και συγχώνευσης Εκκλησίας-Κράτους είναι: η εκτέλεση του Σωκράτη, ο οποίος καταδικάστηκε σε θάνατο από το Αθηναϊκό κράτος για, μεταξύ άλλων, «την ασέβειά του προς τους θεούς», ο ισχυρισμός πολλών από τους αρχαίους Ιουδαίους βασιλείς για ηγεμονία με εντολή από τον Ουρανό, ή το Έδικτο της Θεσσαλονίκης, με το οποίο ο Χριστιανισμός που προέκυψε από τη Σύνοδο της Νίκαιας έγινε η επίσημη κρατική θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Μεταξύ των αρχαίων φιλοσοφιών, ο Επικουρισμός υποστήριζε μια αρχική εκδοχή του διαχωρισμού εκκλησίας και κράτους, όπως φαίνεται στα γραπτά του Λουκρήτιου και του Επίκουρου.
Αλλά και στην ύστερη αρχαιότητα έχουμε αρκετά παραδείγματα συνοδοιπορίας Κράτους και Εκκλησίας:
Όπως διαβάζουμε, στη συζήτηση για την ορθή σχέση ανάμεσα στην Εκκλησία και την πολιτεία, σημαντική ήταν η συμβολή του Αγίου Αυγουστίνου, ο οποίος στην «Πολιτεία του Θεού», Βιβλίο ΙΘ', Κεφάλαιο 17, άρχισε να εξετάζει την ιδανική σχέση ανάμεσα στην «επίγεια πολιτεία» και την «Πολιτεία του Θεού». Στο έργο αυτό, ο Αυγουστίνος προέβαλε ότι η «επίγεια πόλη» και η «Πολιτεία του Θεού» αλληλεπικαλύπτοναι σε βασικά σημεία, ιδίως καθ’όσον οι άνθρωποι χρειάζεται να ζουν μαζί και να τα συνυπάρχουν ειρηνικά στη γη. Έτσι, ο Αυγουστίνος θεώρησε ότι ήταν καθήκον της «εφήμερης πόλης» να καταστήσει δυνατή την εγκαθίδρυση της «επουράνιας πολιτείας» στη γη.

Βλέπουμε, λοιπόν, ότι το θέμα των στενών σχέσεων Κράτους και Εκκλησίας δεν είναι τωρινό. Είναι παμπάλαιο. Και δεν φταίνε σε τίποτε οι λαϊκοί και οι κληρικοί, που υποστηρίζουν θερμά την σύζευξη αυτή, διότι κληρονόμησαν από τους πατεράδες τους το θέμα αυτό και το κουβάλησαν επί αιώνες, σαν την δική τους Κιβωτό της Διαθήκης, μέσα στους αιώνες!
Κάποιοι εραστές, λοιπόν, του Διαφωτισμού, ακόμη και στα χρόνια της Επανάστασης του ’21, έριχναν τον σπόρο του διαζυγίου μεταξύ Εκκλησίας και Κράτους, παρά το γεγονός ότι ο Κλήρος συνέβαλε τα μέγιστα όχι μόνον στην απελευθέρωση του Γένους μας, αλλά και στην διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης του Έλληνα (Κρυφά Σχολειά κλπ). Κι αυτό, προς τιμήν τους, το αναγνωρίζουν και σήμερα οι έχοντες το πρόσταγμα για συνταγματική αναθεώρηση, όπως τουλάχιστον ακούσαμε δια στόματος του ιδίου του πρωθυπουργού της Ελλάδος, στο κοινό ανακοινωθέν Ελληνικής πολιτείας και ελλαδικής Εκκλησίας, που διάβασε ο κ. Αλέξης Τσίπρας, έχοντας δίπλα του τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κκ Ιερώνυμο.

Όταν οι Φαρισαίοι θέλησαν να παγιδεύσουν τον Ιησού, του έδειξαν ένα νόμισμα με τη μορφή του καίσαρος και τον ρώτησαν εάν πρέπει να αποδώσουν τους φόρους σ’ αυτόν, για να πάρουν την απάντηση του Χριστού: «Δώστε αυτά που αναλογούν στον Καίσαρα και εκείνα που αναλογούν στον Θεό» («Απόδοτε ούν τα Καίσαρος Καίσαρι και τα τού Θεού τώ Θεώ.» (Ματθ. 22,21)

Επειδή, όμως, το θέμα είναι μεγάλο, ας μας επιτρέψετε να συνεχίσουμε στο επόμενο άρθρο.

Με σεβασμό και τιμή

ΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΝ. ΣΑΚΚΕΤΟΣ

                                    ΕΞΥΠΝΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΝ