Τα κομμένα κεφάλια από την Εποχή του Σιδήρου που ξέθαψαν οι αρχαιολόγοι έχουν αποκαλύψει άνευ προηγουμένου λεπτομέρειες σχετικά με τις μετακινήσεις των πληθυσμών και τις κοινωνικοπολιτικές αλληλεπιδράσεις της περιόδου.
Ανακαλύφθηκε αρχαίο ιερό 2.700 ετών που ξαναγράφει την Ιστορία – Τα θραύσματα από ελληνικά πήλινα είδη και τα δοχεία που συνδέονται με διάσημη θεά
Τα κρανία βρέθηκαν σε ιβηρικούς οικισμούς στην περιοχή Puig Castellar (στη Βαρκελώνη) και στο χωριό Ullastret (στη Ζιρόνα). Ακολούθησε ισοτοπική ανάλυση, με βάση την οποία οι αρχαιολόγοι
κατέληξαν ότι κατά την τελευταία χιλιετία π.Χ., οι κοινωνίες της βορειοανατολικής Ιβηρίας υπέστησαν βαθιές αλλαγές που αποδίδονται στην αλληλεπίδρασή τους με τα εμπορικά δίκτυα της Μεσογείου.Η περίοδος αυτή, χαρακτηρίστηκε από την επιταχυμένη διαδικασία της εδαφοποίησης και της παγίωσης των κοινωνικών ανισοτήτων, κάτι που αποδεικνύεται με τη δημιουργία οχυρωμένων οικισμών, με την ιεραρχική οργάνωση των αστικών χώρων και με την διάδοση των αντικειμένων μεσογειακής προέλευσης.
Κρανία της Εποχής του Σιδήρου που βρεθηκαν στο Puig Castellar (Φωτογραφία: AlbertRA / Wikimedia Commons)
Ωστόσο, η ευρεία υιοθέτηση της αποτέφρωσης, ως ταφικής πρακτικής, δυσκολεύει την ανασύσταση των βιολογικών και οργανωτικών χαρακτηριστικών των κοινωνιών αυτών.
Οι δυσεύρετες αρχαιολογικές ενδείξεις
Στο πλαίσιο αυτό, τα κομμένα κεφάλια αποτελούν μοναδική απόδειξη ζωής στην περιοχή. Ενώ προγενέστερες μελέτες έδειξαν ότι ενδέχεται να ανήκαν σε καθαγιασμένα ευρήματα προγόνων, άλλοι πρότειναν την υπόθεση ότι ήταν τρόπαια πολέμου από ξένους εχθρούς. Ωστόσο, οι παραπάνω υποθέσεις δεν έγιναν ποτέ αντικείμενο ενδελεχούς επιστημονικής επαλήθευσης.
Για την επίλυση του ερωτήματος, ο ερευνητές διεξήγαγαν βιο-αρχαιολογική ανάλυση, με τη χρήση σταθερών ισότοπων από στρόντιο (87Sr/86Sr) και οξυγόνο σε (δ18O), σε επτά κρανία από το Ullastret και το Puig Castellar.
Η μεθοδολογία αυτή, έδωσε στους επιστήμονες τη δυνατότητα να προσδιορίσουν τις γεωγραφικές καταβολές των ατόμων και να αξιολογήσουν την εδαφική σχέση τους με την περιοχή. Τα δεδομένα συμπληρώθηκαν με την ανάλυση υπολειμμάτων της πανίδας, τα οποία αποτέλεσαν σημείο αναφοράς για τον προσδιορισμό παραλλαγών στις ισοτοπικές αξίες στο τοπικό περιβάλλον.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, ενώ κάποια κεφάλια ήταν από ανθρώπους της περιοχής, άλλα είχαν ισοτοπικές αξίες ασυνεπείς με τη γεωλογία των οικισμών, υποδηλώνοντας την παρουσία ξένων ατόμων στην περιοχή.
Τα ευρήματα αυτά, μαρτυρούν πως, οι ιβηρικές κοινωνίες της Εποχής του Σιδήρου, είχαν πολύ ευρύτερα δίκτυα αλληλεπιδράσεων απ’ ό,τι θεωρούσαν έως πρότινος οι ειδικοί και πιθανώς σχετίζονταν με τον πόλεμο, τις μεταναστεύσεις ή τις πολιτικές συμμαχίες.
Ο οικισμός του Puig Castellar, στη σημερινή περιοχή Santa Coloma de Gramenet, ήταν ένας στρατηγικός θύλακος για την εποπτεία και τον έλεγχο της επικράτειας. Η ανυψωμένη θέση του, επέτρεπε την επιτήρηση των διαδρομών του εμπορίου και των αγροτικών περιοχών.
Η ανάλυση ωστόσο των κρανίων, μαρτυρά ότι, τα περισσότερα από αυτά τα άτομα, δεν ήταν από την περιοχή, ενισχύοντας την υπόθεση ότι μάλλον ήταν αιχμάλωτοι ή εχθροί που ηττήθηκαν στο πεδίο της μάχης.
Το Ullastret
Το χωριό Ullastret, ο μεγαλύτερος ιβηρικός οικισμός της Καταλονίας, εξελίχθηκε σε σημαντικό αστικό και πολιτικό κέντρο. Οι ισοτοπικές μελέτες, έδειξαν πως δύο τουλάχιστον από τα αναλυθέντα άτομα, ενδέχεται να ήταν ντόπιοι, ενώ ένας τρίτος, προερχόταν από άλλη περιοχή.
Ανασύσταση του ιβηρικού οικισμού στο Puig Castellar (Φωτογραφία: Matodaju / Wikimedia Commons).
Τα πορίσματα, υποστηρίζουν τη θεωρία, σύμφωνα με την οποία το Ullastret ήταν κέντρο του πληθυσμού και καθοριστικός κόμβος των πολιτικών και εμπορικών αλληλεπιδράσεων της βορειοανατολικής Ιβηρίας.
Τα πορίσματα της μελέτης, αμφισβητούν τις προγενέστερες αντιλήψεις σχετικά με τον απομονωτισμό των κοινοτήτων της Ιβηρικής. Τονίζουν την ύπαρξη έντονης κινητικότητας μέσα στην επικράτεια.
Η παρουσία αλλοδαπών ανάμεσα στα ευρήματα που αναλύθηκαν, υποδηλώνει πως τα δίκτυα αλληλεπίδρασης μεταξύ των διαφόρων ομάδων, ήταν πιο περίπλοκα από ό,τι θεωρούσαν προηγουμένως οι ειδικοί.
Επίσης, η ενδεχόμενη σύνδεση των κεφαλιών αυτών με πρακτικές τελετουργικών ή εξαναγκαστικής επίδειξης, θα μπορούσαν να προσφέρουν νέες προοπτικές σχετικά με την άσκηση εξουσίας και τη βία στις κοινωνίες αυτές.
Οι ανακαλύψεις ανοίγουν τον δρόμο στην έρευνα για την κοινωνική οργάνωση και τις δυναμικές της εξουσίας στην προ – Ρωμαϊκή Ιβηρική χερσόνησο. Ο συνδυασμός των ισοτοπικών αναλύσεων με τα αρχαιολογικά δεδομένα, θα συνεχίσουν να προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες για την κινητικότητα, την εδαφικότητα και τις συγκρουσιακές σχέσεις των αρχαίων πολιτισμών.
Από το enikos
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου