Θάνατος: Τι αισθανόμαστε όταν πεθαίνουμε;

 Ο θάνατος είναι ένα από τα πιο μυστήρια και δύσκολα κατανοητά φαινόμενα. 

Αν και κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα τι ακριβώς συμβαίνει τη στιγμή που πεθαίνουμε, υπάρχουν πολυάριθμες μαρτυρίες και επιστημονικές μελέτες που προσπαθούν να αποσαφηνίσουν τις εμπειρίες που μπορεί να βιώνει ένας άνθρωπος κατά τη διαδικασία του θανάτου.

Της: Έπης Τρίμη

Ένα από τα ενδιαφέροντα σημεία των μαρτυριών ανθρώπων που έχουν επιστρέψει από τον θάνατο είναι το πώς οι εμπειρίες αυτές επηρεάζουν τη ζωή τους μετά. Πολλοί από αυτούς περιγράφουν ότι, μετά την εμπειρία, ένιωσαν μια βαθύτερη αίσθηση

νοήματος και σκοπού. Αρκετοί αναφέρουν ότι δεν φοβούνται πλέον τον θάνατο και ότι βλέπουν τη ζωή με έναν πιο πνευματικό τρόπο. Ένας άνδρας είπε ότι μετά την εμπειρία του κοντά στον θάνατο, άλλαξε εντελώς προτεραιότητες και επικεντρώθηκε στο να ζει με πιο ουσιαστικό τρόπο, προσφέροντας περισσότερα στην κοινότητά του.

1. Βιολογικές διαδικασίες κατά τη διάρκεια του θανάτου

Ο θάνατος συνοδεύεται από μια σειρά βιολογικών μεταβολών καθώς το σώμα σταδιακά παύει να λειτουργεί. Ο εγκέφαλος είναι το τελευταίο όργανο που πεθαίνει πλήρως, καθώς μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί για λίγο ακόμα και αφού η καρδιά σταματήσει να χτυπάει. Οι επιστήμονες έχουν καταγράψει μια μείωση της δραστηριότητας του εγκεφάλου καθώς μειώνεται η παροχή οξυγόνου και οι νευρώνες αρχίζουν να αποτυγχάνουν.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το άτομο μπορεί να αισθανθεί μια σειρά από αλλαγές στο σώμα και το νου, όπως:

• Αποσύνδεση από το σώμα: Πολλοί άνθρωποι που έχουν βιώσει την εμπειρία κοντά στον θάνατο περιγράφουν ένα αίσθημα αποσύνδεσης από το φυσικό τους σώμα, σαν να το παρακολουθούν από έξω.
• Αίσθηση ειρήνης: Υπάρχουν αναφορές για ένα βαθύ αίσθημα γαλήνης και απουσίας πόνου κατά τη διαδικασία του θανάτου.
• Οράματα και φώτα: Πολλές αναφορές κάνουν λόγο για ένα φωτεινό, λαμπερό φως, το οποίο συχνά περιγράφεται ως μια αίσθηση καλοσύνης ή αγάπης. Αυτά τα οράματα μπορεί να ερμηνεύονται ως ενδείξεις του εγκεφάλου που προσπαθεί να διαχειριστεί την έλλειψη οξυγόνου.

2. Εμπειρίες κοντά στον θάνατο (NDEs)

Μια από τις πιο γνωστές κατηγορίες εμπειριών γύρω από τον θάνατο είναι οι εμπειρίες κοντά στον θάνατο (Near-Death Experiences – NDEs). Οι άνθρωποι που έχουν επιβιώσει από καταστάσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στον θάνατο περιγράφουν συνήθως εμπειρίες που μοιάζουν πολύ μεταξύ τους.

Παραδείγματα μαρτυριών:

• Αίσθημα αποκοπής από την πραγματικότητα: Μία γυναίκα που επέζησε από καρδιακή ανακοπή περιέγραψε πως ένιωσε να αιωρείται πάνω από το σώμα της και να βλέπει τους γιατρούς να την προσπαθούν να την επαναφέρουν. Αναφέρει ότι δεν ένιωθε φόβο αλλά ένα βαθύ αίσθημα ηρεμίας.
• Συναντήσεις με αγαπημένα πρόσωπα: Πολλοί άνθρωποι αναφέρουν ότι κατά τη διάρκεια της εμπειρίας τους είδαν αγαπημένα τους πρόσωπα που είχαν ήδη πεθάνει. Μια μαρτυρία περιγράφει έναν άνδρα που κατά τη διάρκεια ενός σοβαρού τροχαίου ατυχήματος, ένιωσε να μιλά με τη μητέρα του, η οποία είχε πεθάνει πολλά χρόνια πριν. Αυτή η «συνάντηση τον βοήθησε να ηρεμήσει και να αποδεχτεί το τι συνέβαινε.
• Επαφή με ένα λαμπερό φως: Ένα κοινό στοιχείο στις μαρτυρίες είναι το αίσθημα ότι πλησιάζουν σε ένα λαμπερό φως. Ένας άνδρας που υπέστη σοβαρό ατύχημα περιέγραψε ότι ένιωθε να οδηγείται προς ένα φως, αλλά τελικά «επέστρεψε» στο σώμα του, καθώς άκουσε τη φωνή του παιδιού του να τον καλεί.

3. Επιστημονικές εξηγήσεις

Παρά το γεγονός ότι πολλές μαρτυρίες περιγράφουν υπερφυσικά ή θρησκευτικά στοιχεία, οι επιστήμονες έχουν προτείνει διάφορες θεωρίες που βασίζονται στις φυσιολογικές αλλαγές που συμβαίνουν στον εγκέφαλο κατά τη στιγμή του θανάτου:

• Υποξία: Η έλλειψη οξυγόνου στον εγκέφαλο μπορεί να προκαλέσει οράματα, παραισθήσεις ή και την αίσθηση αιώρησης πάνω από το σώμα. Ο εγκέφαλος, όταν δεν λαμβάνει αρκετό οξυγόνο, μπορεί να δημιουργήσει εμπειρίες που μοιάζουν με όνειρα ή ακόμα και εξωσωματικές εμπειρίες.
• Απελευθέρωση χημικών ουσιών: Κατά τη στιγμή του θανάτου, ο εγκέφαλος απελευθερώνει μεγάλες ποσότητες ενδορφινών, οι οποίες μπορούν να προκαλέσουν ένα αίσθημα ευφορίας και ειρήνης. Αυτό μπορεί να εξηγεί το γιατί πολλοί αναφέρουν ότι δεν ένιωθαν φόβο ή πόνο κατά τη στιγμή του θανάτου.
• Η δραστηριότητα στον εγκέφαλο: Μελέτες που έγιναν σε ασθενείς που πέθαναν για λίγο και επανήλθαν στη ζωή έδειξαν ότι ακριβώς πριν από τον θάνατο, ο εγκέφαλος μπορεί να παρουσιάσει μια «έκρηξη» δραστηριότητας. Αυτή η έντονη εγκεφαλική δραστηριότητα μπορεί να σχετίζεται με τις εμπειρίες που αναφέρονται, όπως τα οράματα και το αίσθημα φωτός.

4. Ηθικές και φιλοσοφικές προεκτάσεις

Η εμπειρία του θανάτου δεν είναι μόνο ένα βιολογικό γεγονός αλλά και ένα βαθύ φιλοσοφικό ερώτημα. Πολλοί άνθρωποι αναζητούν να κατανοήσουν αν αυτές οι εμπειρίες έχουν κάποιο βαθύτερο νόημα ή αν είναι απλώς το αποτέλεσμα των φυσικών διεργασιών του εγκεφάλου. Η επιστήμη δεν μπορεί να δώσει οριστικές απαντήσεις σχετικά με το τι συμβαίνει «μετά» τον θάνατο, αλλά οι εμπειρίες των ανθρώπων που επέζησαν μπορούν να προσφέρουν πολύτιμες ενδείξεις.

5. Προσωπική ερμηνεία των εμπειριών

Το πώς αντιλαμβάνεται κανείς τις εμπειρίες κοντά στον θάνατο είναι σε μεγάλο βαθμό υποκειμενικό. Κάποιοι τις ερμηνεύουν ως επιβεβαίωση της ύπαρξης μιας μεταθανάτιας ζωής, ενώ άλλοι τις βλέπουν ως αποτέλεσμα φυσικών διαδικασιών του εγκεφάλου. Σε κάθε περίπτωση, οι μαρτυρίες ανθρώπων που βίωσαν τέτοιες εμπειρίες προσφέρουν μια συναρπαστική ματιά στις τελευταίες στιγμές της ζωής και ίσως δίνουν μια αίσθηση ειρήνης και κατανόησης γύρω από το αναπόφευκτο του θανάτου.

Βέβαια, το τι αισθανόμαστε όταν πεθαίνουμε είναι μια ερώτηση που παραμένει εν μέρει αναπάντητη. Οι εμπειρίες των ανθρώπων που ήρθαν κοντά στον θάνατο προσφέρουν μια αίσθηση ηρεμίας και φωτός, ενώ η επιστήμη εξηγεί πολλά από αυτά τα φαινόμενα ως αποτέλεσμα φυσιολογικών διεργασιών. 

 

Ωστόσο, η πολυπλοκότητα του θανάτου και οι φιλοσοφικές του διαστάσεις συνεχίζουν να αποτελούν αντικείμενο συζήτησης, αφήνοντάς μας με περισσότερα ερωτήματα παρά απαντήσεις.

Από το tromaktiko