Ο Μέγας Αλέξανδρος νικάει στον Γρανικό κι ανοίγει τον Δρόμο για την διάδοση του Ελληνικού Πνεύματος στα πέρατα

Μάχη του Γρανικού (31 Μάη 334 π.Χ)

Ο Αλέξανδρος, ο οποίος από τη ιστορία ονομάστηκε «Μέγας», δια­δέχτηκε τον πατέρα του σε ηλικία 20 ετών. Είχε τύχει ελληνικής ανατρο­φής και μορφώσεως, μεταξύ των δασκάλων του ήταν ο πολυσύνθετος φι­λόσοφος Αριστοτέλης. Το νεαρό της ηλικίας του Αλεξάνδρου δημιούργησε αμέσως ελπίδες στους αντιπάλους του. Όμως, με κεραυνοβόλο επέμβασή του, υπέταξε και πάλι του Ιλλυριούς και Θράκες που είχαν επαναστατήσει. Και ακόμα, όταν ο ρήτορας Δημοσθένης προσπάθησε να εξεγείρει τις ελληνι­κές πόλεις σε επανάσταση κατά των

Μακεδόνων, η καταστροφή των Θηβών (335 π.Χ), υπό τον Αλέξανδρο ματαίωσε αυτό το εγχείρημα.

Στη συνέχεια, σε πανελλήνιο συνέδριο που συγκλήθηκε στην Κόρινθο, ανακηρύχτηκε, όπως ο πατέρας του, «Στρατηγός Αυτοκράτωρ των Ελλή­νων» για την εκστρατεία κατά των Περσών, την άνοιξη του 334 π.Χ., επικε­φαλής 30.000 πεζών και 5.200 ιππέων, αναχώρησε από τη Μακεδονία και, α­φού πέρασε τον Ελλήσποντο με τη βοήθεια των 160 πλοίων του στόλου του, αποβιβάστηκε στη Μ. Ασία – βορειοδυτικά του Γρανικού ποταμού.

Το Γενικό Σχέδιο της Εκστρατείας του Αλεξάνδρου απέβλεπε στη ραγ­δαία προέλαση στο χώρο της Μ. Ασίας, για την ταχεία κατάληψή της, εκμε­τάλλευση των πλούσιων πόρων της και οργάνωση θαλάσσιων και χερσαίων βάσεων επιχειρήσεων. Κατόπιν, πρόβλεπε προώθηση στο εσωτερικό του Περσικού Κράτους, για τη συνάντηση και συντριβή του Περσικού Στρατού και κατάκτηση της Περσικής Αυτοκρατορίας.

Το Πεδίο Μάχης του Γρανικού Ποταμού

Ο Γρανικός είναι μικρός ποταμός, περιορισμένου πλάτους και βά­θους και διαβατός σε πολλά σημεία. Πηγάζει από το όρος Ίδη και εκβάλλει στην Προποντίδα. Η ανατολική όχθη του είναι υψηλή και απόκρημνη, κά­νοντας τη διάβαση αρκετά δυσχερή. Αυτό καθιστά τον ποταμό κώλυμα, προσφερόμενο για στήριξη άμυνας, με μέτωπο προς τα βορειοδυτικά.

Δυνάμεις και Σχέδια Περσών

Οι σατράπες είχαν συγκεντρώσει περίπου 20.000 ιπ­πείς και 20.000 πεζούς, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν μισθοφόροι Έλληνες. Είχαν ταχθεί στην ανατολική όχθη του Γρανικού, με απόφαση να απαγορεύσουν τη διάβασή του, και να συντρίψουν το Μακεδονικό Στρατό. Στην πρώτη γραμμή έταξαν το ιππικό και πίσω του, σε δεύτερη γραμμή, το πεζικό.

Η αμυντική τοποθεσία, που είχε επιλεγεί, ήταν κατάλληλη, γιατί ο πο­ταμός καθιστούσε αδύνατη τη χρησιμοποίηση της Μακεδονικής Φάλαγγας συνενωμένης, ως μάζας κρούσεως. Επιπλέον, καθιστούσε δυσχερή την ε­πίθεση του ελληνικού Ιππικού. Αντίθετα, οι Πέρσες τοξότες και ακοντιστές θα μπορούσαν να βάλλουν από Θέσεις υπερκείμενες και θα αποδεκάτιζαν τον αντίπαλο. Και, στη συνέχεια, αντεπιτιθέμενοι, διαβαίνοντας τον ποτα­μό, θα συνέτριβαν του Μακεδόνες.

Δυνάμεις και Σχέδια Ελλήνων

Ο Αλέξανδρος έγκαιρα πληροφορήθηκε από το Ιπ­πικό της Εμπροσθοφυλακής του την παρουσία του εχθρού στο Γρανικό. Έσπευσε εκεί αμέσως, αναγνώρισε την τοποθεσία και παρέταξε το στράτευ­μά του για μάχη, απορρίπτοντας πρόταση του Στρατηγού του Παρμενίωνα για αναβολή της επιχειρήσεως για την επόμενη ημέρα.

Στο κέντρο έταξε τη φάλαγγα.

Δεξιά της, τους πελταστές, ελαφρό ιπ­πικό και τους τοξότες και ακοντιστές.

Αριστερά της, ολόκληρο το υπόλοιπο ελαφρό ιππικό και τοξότες. Ο Αλέξανδρος τάχθηκε στη δεξιά πτέρυγα και ο Παρμενίωνας στην αριστερή.

Το Σχέδιο Επιθέσεως του Αλεξάνδρου περιελάμβανε δύο φάσεις:

1η Φάση. Απέβλεπε στην καταστροφή του εχθρικού ιππικού. Πρόβλεπε προσ­βολή και υπερκέραση του αριστερού του εχθρού δια του ενισχυμένου δε­ξιού της ελληνικής παρατάξεως, ενώ συγχρόνως το κέντρο θα απαγόρευε κάθε κίνηση του εχθρικού κέντρου προς τα εμπρός. Το αριστερό, ταγμένο κλιμακηδόν, για τον κίνδυνο υπερκεράσεως, θα προσέβαλε το δεξιό του εχθρού, όταν θα λάμβανε διαταγή του Αλεξάνδρου. Έτσι, η απλή υπερκέρα­ση θα μεταβαλλόταν σε διπλή.

2η Φάση. Πρόβλεπε κύκλωση του εχθρικού πεζικού και εκμηδένισή του.

Διεξαγωγή της Μάχης

1η Φάση. Την προσβολή κατά του αριστερού του εχθρού άρχισε το ελαφρό ιππικό και μέρος του πεζικού, με σκοπό τη δημιουργία αταξίας στον εχθρό και την κατάληψη τμήματος της ανατολικής όχθης. Οι επιτιθέ­μενοι εκτέλεσαν καλά το πρώτο μέρος της αποστολής τους. Όμως, δεν μπόρεσαν να θέσουν πόδι στην εχθρική όχθη, επειδή ο εχθρός έβαλλε από υπερκείμενες θέσεις με τόξα και ακόντια. Τότε, ο Αλέξανδρος διέταξε τη σύμπτυξη εκείνων των τμημάτων και α­φού τέθηκε ο ίδιος επικεφαλής του βαρέως ιππικού, διαβαίνει τον ποταμό και επιτίθεται κατά του εχθρού. Συγχρόνως διατάσσει την προχώρηση του κέντρου και του αριστερού του.Ολόκληρο το ελληνικό στράτευμα έχει τώρα περάσει τον ποταμό και συνάπτεται σκληρός αγώνας «εκ του συστάδην». Οι Πέρσες πολέμησαν γενναιότατα, συγκεντρώνοντας τις προσπάθειές τους κατά του Αλεξάν­δρου. Ενδεικτικό της σκληρότητας της μάχης είναι ότι, όταν έσπασε το δόρυ του Αλεξάνδρου, ζήτησε άλλο δόρυ από μαχόμενο αξιωματικό του.Στη φοβερή αυτή ιππομαχία κινδύνεψε ο Αλέξανδρος και σώθηκε από την επέμβαση του Στρατηγού Κλείτου. Τέλος, οι Πέρσες ιππείς τράπηκαν σε φυγή, αφού σκοτώθηκαν όλοι σχεδόν οι αρχηγοί τους.

2η φάση. Ο Αλέξανδρος δεν επέτρεψε καταδίωξη του εχθρικού ιππικού που υποχωρούσε άτακτα. Με όλες όμως τις δυνάμεις του επέπεσε κατά του εχθρικού πεζικού, μετωπικά δια του πεζικού του, και πλευρικά δια του ιππικού. Το εχθρικό πεζικό, αποτελούμενο από Έλληνες μισθοφόρους, δέχτηκε φοβερό πλήγμα και διασώθηκαν μόνο 2000 άνδρες, οι οποίοι και αιχμαλωτίστηκαν.

Οι απώλειες σε νεκρούς ήταν των Ελλήνων 115 και των Περσών 1000 ιππείς, 18.000 πεζοί και πολλοί αρχηγοί τους. Τους 2.000 αιχμαλώτους έλ­ληνες μισθοφόρους ο Αλέξανδρος έστειλε δεμένους στη Μακεδονία, για να εργάζονται ως δούλοι.

Ο Αλέξανδρος απέδωσε μεγάλες τιμές στους νεκρούς του, καθώς και ηθικές και υλικές αμοιβές στους συγγενείς τους. Από τα λάφυρα της μά­χης έστειλε στην Αθήνα 300 πανοπλίες ως αφιέρωμα στην πολιούχο Αθηνά – στην Ακρόπολη, με την επιγραφή: «Αλέξανδρος Φιλίππου και οι Έλλη­νες πλην Λακεδαιμονίων, από των βαρβάρων των εις Ασίαν οικούντων».

Διαπιστώσεις-Συμπεράσματα

Η μάχη του Γρανικού συντέλεσε στην εδραίωση του ηθικού των ελληνικών στρατευμάτων, της πίστεως αυτών στον Αρχηγό τους και της εμπιστοσύνης για την πλήρη επιτυχία της εκστρατείας. Επίσης, στην κατά­ληψη ολόκληρης της Δυτικής Μ. Ασίας και στην απελευθέρωση των Αιολι­κών και Ιωνικών Πόλεων.

 

Από καθαρά στρατιωτική πλευρά, ο Αλέξανδρος εφάρμοσε όλες σχε­δόν τις γνωστές σήμερα Αρχές Πολέμου, και ιδιαίτερα την «Εκλογή του Σκοπού και Εμμονή εις αυτόν», που ήταν η καταστροφή του εχθρού, καθώς και την «Επιθετική Ενέργεια», που κρίθηκε ως η καταλληλότερη μορφή α­γώνα για την επιτυχία του σκοπού.

Ο επιθετικός ελιγμός του Αλεξάνδρου σαφώς ήταν της μορφής «Δι­πλής Υπερκεράσεως». Ειδικότερα, η ενέργειά του αρχικά εκδηλώνεται ως απλή υπερκέραση κατά του αριστερού της περσικής διατάξεως μάχης και στη συνέχεια, όταν κρίθηκε αναγκαίο, μεταβάλλεται σε διπλή υπερκέρα­ση – με ενέργεια και κατά του δεξιού της ίδιας διατάξεως.

Τέλος, οι Πέρσες φαίνεται ότι υποτίμησαν τις πραγματικές δυνατότητες του αντιπάλου τους, και κυρίως την ηγετική ικανότητα του Αλεξάν­δρου, καθώς και το αγωνιστικό πνεύμα της στρατιάς του. Επίσης, φαίνεται ότι ενέπλεξαν τις δυνατότητες τους σε παθητική άμυνα, χωρίς να αντιδράσουν με κάποια αποφασιστική ενέργεια αντεπιθέσεως, αν και διέθεταν τετραπλάσιο ιππικό σε σύγκριση με τον Αλέξανδρο

Δείτε επίσης: Μπήκαν και Εξερεύνησαν τον Τάφο του Όσιρη. ΑΥΤΟ που ΒΡΗΚΑΝ είναι ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΟ (video)

Από το olympia