Η Παράξενη Υπόθεση του Δόκτωρ Τζέκιλ και του Κύριου Χάιντ (πρωτότυπος τίτλος The Strange Case of Dr Jekyll and Mr Hyde) ή αλλιώς Δόκτωρ Τζέκιλ και κύριος Χάιντ (Dr. Jekyll and Mr. Hyde) είναι μια νουβέλα φανταστικής λογοτεχνίας γραμμένη από τον Σκωτσέζο συγγραφέα Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον, που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1886 στο Λονδίνο.
Το βιβλίο βασίστηκε σε έναν εφιάλτη που είχε ο συγγραφέας και έγινε ένα από τα πιο γνωστά του έργα. Έγινε μεγάλη επιτυχία αμέσως μετά την κυκλοφορία του και μέσα σε λίγο διάστημα ανέβηκε στο
θέατρο στη Βοστώνη και το Λονδίνο. Αργότερα έγινε η βάση για αναρίθμητες παραστάσεις και κινηματογραφικές ταινίες.
Η ιστορία ήρθε στον Στίβενσον σε ένα όνειρο...
Ο Στίβενσον ήταν για πολύ καιρό γοητευμένος με τις διχασμένες προσωπικότητες, αλλά δεν μπορούσε να καταλάβεις πώς να γράψει γι' αυτές. Μια νύχτα είδε ένα όνειρο για τον Δρ Τζέκιλ και τον κύριο Χάιντ. "Τις πρώτες πρωινές ώρες... ξύπνησα από τις κραυγές τρόμου του Λούις", είχε δηλώσει η σύζυγός του. "Σκεπτόμενη ότι έβλεπε εφιάλτη, τον ξύπνησα. Μου είπε θυμωμένα, 'Γιατί με ξύπνησες; Ονειρευόμουν μια τέλεια ιστορία τρόμου'". Ο Στίβενσον αργότερα ανέπτυξε το όνειρο του σε ένα δοκίμιο με τίτλο "A Chapter On Dreams".
... και μπορεί να είχε επηρεαστεί από κάποιο ερμάρι στα παιδικά του χρόνια
Πολλοί ιστορικοί εικάζουν ότι η δυαδικότητα του Δρ Τζέκιλ και του κυρίου Χάιντ είναι εμπνευσμένη από ένα επιπλοποιό στο Εδιμβούργο τον 18ο αιώνα ονόματι Deacon Brodie, έναν αξιοσέβαστο σύμβουλο της πόλης και έναν εξαιρετικά επιτυχημένο τεχνίτη. Η δουλειά του Brodie του έδωσε πρόσβαση στα κλειδιά των πλούσιων και των διάσημων. Έφτιαχνε λοιπόν αντικλείδια προκειμένου να τους ληστέψει το βράδυ. Μετά από μια σειρά ληστειών, τελικά πιάστηκε και κρεμάστηκε (σύμφωνα με το μύθο, σε μια αγχόνη που βοήθησε ο ίδιος στο σχεδιασμό).
Η ιστορία του Brodie γοήτευσε τους κατοίκους του Εδιμβούργου, συμπεριλαμβανομένου και του Στίβενσον, παρά το ότι ο κλέφτης είχε πεθάνει πάνω από 60 χρόνια πριν γεννηθεί ο συγγραφέας. Ο Στίβενσον μεγάλωσε με ένα ερμάρι Brodie στο δωμάτιό του, και το 1880, συνέγραψε ένα έργο με τίτλο Deacon Brodie, ή Διπλή Ζωή.
Γράφτηκε μέσα σε λίγες ημέρες
Ο Στίβενσον ήταν άρρωστος με φυματίωση όταν έγραψε την περίφημη ιστορία. Πρόσφατα είχε υποστεί αιμορραγία στους πνεύμονες και είχε ο γιατρός του είπε να ξεκουραστεί και να αποφεύγει τους ενθουσιασμούς. Ωστόσο, αυτό δεν τον εμπόδισε από το να γράψει το προσχέδιο των 30.000 λέξεων κάπου μεταξύ τριών και έξι ημερών και στη συνέχεια ένα δεύτερο, σε άλλες τρεις ημέρες!
Ίσως να ήταν υπό την επήρεια κοκαΐνης όταν το έγραψε
Στο βιβλίο, ο Δρ Τζέκιλ παίρνει ένα φάρμακο από ένα φαρμακείο που τον μετατρέπει σε άλλο πρόσωπο. Του αρέσει μέχρι που αρχίζει να χάνει τον έλεγχο του φαρμάκου. Ο Στίβενσον ίσως εμπνεύστηκε από την προσωπική του ιστορία. Έχει αναφερθεί ότι του είχε συνταγογραφηθεί φαρμακευτική κοκαΐνη για τη θεραπεία της αιμορραγίας του και ότι το εμπνευσμένο όνειρο συνέβη ενώ ήταν υπό την επήρειά της.
Το πρώτο σχέδιο έχει καταστραφεί...
Σύμφωνα με μια εκδοχή των γεγονότων, μετά την ανάγνωση του χειρογράφου, η σύζυγός του επέκρινε την αποτυχία του να εκτελέσει με επιτυχία την ηθική αλληγορία της ιστορίας (μεταξύ άλλων). Αργότερα ομολόγησε ότι βρήκε τον σύζυγό της να κάθεται στο κρεβάτι με το θερμόμετρο στο στόμα του. Είδε στάχτες στο τζάκι και κατάλαβε ότι είχε καεί το προσχέδιο.
...ίσως από την ίδια
Υπάρχουν πολλές θεωρίες για το πώς καταστράφηκε το προσχέδιο. Το 2000, μια επιστολή που βρέθηκε σε μια σοφίτα αποκάλυψε περισσότερες σκέψεις της συζύγου για το βιβλίο και τον μυστηριώδη ρόλο της στην καύση του χειρογράφου.
Το έργο είχε άμεση επιτυχία
Πούλησε 40.000 αντίγραφα μέσα σε έξι μήνες και σύντομα υπήρχαν πάνω από 250.000 πειρατικά αντίγραφα στη Βόρεια Αμερική. Ο κόσμος έπιασε το ηθικό μήνυμα της ιστορίας. Έγραψαν γι' αυτό σε θρησκευτικές εφημερίδες και οι κήρυκες κήρυτταν γι' αυτό σε εκκλησίες. Μέσα σε ένα χρόνο, υπήρξε μια παράσταση βασισμένη στο βιβλίο και σύντομα υπήρχαν παραγωγές στη Σκωτία και τις ΗΠΑ. Ήταν το πιο επιτυχημένο μυθιστόρημα του Στίβενσον.
Ο Στίβενσον ήταν ανένδοτος ότι το βιβλίο δεν είχε να κάνει με τη σεξουαλικότητα
Η πιο κοινή ερμηνεία του Δρ Τζέκιλ και του κυρίου Χάιντ είναι ότι η διαφθορά του Χάιντ προέρχεται από τη σεξουαλική δραστηριότητά του, με τη μορφή της επίθεσης, της ασυδοσίας ή την ομοφυλοφιλία (μιλάμε για την βικτοριανή εποχή). Σε μια ιδιωτική επιστολή του προς την εφημερίδα New York Sun, ο Στίβενσον έγραψε ότι ο Χάιντ δεν ήταν "... ένας απλός φιλήδονος. Δεν υπάρχει κάτι το κακό το να είναι κανείς φιλήδονος και... τίποτα στο λάγνο που οι ανόητοι αποκαλούν 'ανηθικότητα'".
Ένας ηθοποιός που έπαιξε τον διπλό ρόλο κατηγορήθηκε για φόνο
Το 1888 ανέβηκε ένα θεατρικό έργο, που βασίστηκε στο μυθιστόρημα, με πρωταγωνιστή τον Richard Mansfield στον διπλό ρόλο. Το κοινό ενθουσιάστηκε με την απόδοση του Mansfield.
Δύο ημέρες μετά, ο Τζακ ο Αντεροβγάλτης ξεκίνησε τις περίφημες δολοφονίες του στο Λονδίνο. Αμέσως ο κόσμος άρχισε να συνδέει τον κατά συρροή δολοφόνο με τον ηθοποιό (πίστευαν ότι ταυτίστηκε πολύ με τον ρόλο του).
Ένα κινηματογραφικό ειδικό εφέ ήταν μυστικό εδώ και δεκαετίες
Μέχρι το 1931, το μυθιστόρημα είχε ήδη προσαρμοστεί ως ταινία 24 φορές. Όμως, η έκδοση του 1931 εντυπωσίασε τους κριτικούς με την σκηνή στην οποία ο ηθοποιός Fredric March -που αργότερα κέρδισε το Όσκαρ για την ερμηνεία του- αλλάζει σε Χάιντ. Το μυστικό για το πώς γυρίστηκε η σκηνή αποκαλύφθηκε την δεκαετία του 1970: έγινε με χρωματιστό μακιγιάζ και ταιριαστά έγχρωμα φίλτρα, τα οποία αφαιρέθηκαν ή προστέθηκαν στη σκηνή για να αλλάξει εμφάνιση ο ηθοποιός. Μιας και η ταινία ήταν ασπρόμαυρη, οι αλλαγές του χρώματος δεν φαίνονται. Είναι η σκηνή στο βίντεο από κάτω.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου