Ένα ανάγλυφο στην σαρκοφάγο κάποιου Αμμιανού, τοπικού μυλωνά, απεικονίζει την αρχαιότερη έως τώρα γνωστή μηχανή, που ενσωμάτωσε στρόφαλο και διωστήρα (μπιέλα)!
Στο αέτωμά της εικονίζεται ένας υδροκινούμενος τροχός, που τροφοδοτείται από ένα βαένι μύλου, να τροφοδοτεί, μέσω ενός μηχανισμού γραναζιών, δύο πριόνια, που κόβουν ορθογώνια τεμάχια!
Η δε επιγραφή που συνοδεύει την σαρκοφάγο
είναι στα ελληνικά!
Από τον Ιούνιο του 2014 η σαρκοφάγος «φυλάσσεται» στο Μουσείο Ιεραπόλεως Φρυγίας, αλλά δεν… εκτίθεται!
Κανείς δεν πρέπει να μάθει ότι οι αρχαίοι Έλληνες εφηύραν (και) το υδροπρίονο!
Η σαρκοφάγος ευρέθη στην βόρειο νεκρόπολη της αρχαίας ελληνικής Ιεράπολης. Ο μύλος του 3ου αιώνα είναι η αρχαιότερη έως τώρα γνωστή μηχανή, που ενσωμάτωσε μηχανισμό στροφάλου και μπιέλας.
Το πριονιστήριο Ιεράπολης ήταν ένα υδροκίνητο πέτρινο πριονιστήριο στην Φρυγία Ανατολίας. Χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 3ου αιώνα μ.Χ., Θεωρείται η αρχαιότερη έως τώρα γνωστή μηχανή, που συνδύασε μια μανιβέλα με μια μπιέλα για να σχηματίσει έναν μηχανισμό ολίσθησης στροφάλου!
Ο Έλλην μυλωνάς Αμμιανός[1] ίσως να μην ήταν ένας απλός μυλωνάς, αλλά και ένας εφευρέτης, ένας πρωτοπόρος, ένας κατασκευαστής και σίγουρα μοναδικός στην περιοχή του, έτσι που όταν πέθανε, οι φίλοι και συγγενείς του θα θέλησαν να το καταγράψουν αυτό, για να μην ξεχαστεί…
Οι «δεξιότητες των τροχών» ήταν γνωστοί στους αρχαίους Έλληνες…
Μετά από τον μηχανισμό της Ιεραπόλεως, μηχανισμό με στρόφαλο και μπιέλα, χωρίς γρανάζια, ευρίσκουμε σε υδροκίνητα πέτρινα πριονιστήρια του… 6ου αιώνα μ.Χ. (στην Γέρασα της Ιορδανίας και στην Έφεσο της Ανατολίας)! [2] Λογοτεχνικές αναφορές σε υδροκίνητα μαρμάρινα πριόνια υπάρχουν για το Trier της Γερμανίας, στο ποίημα του «Mosella» τέλος 4ου αιώνα μ.Χ.) του Αυσωνίου. Περίπου την ίδια εποχή, υποδεικνύεται και από τον χριστιανό άγιο Γρηγόριο Νύσσης (από την Καππαδοκία), μια διαφοροποιημένη χρήση της υδροηλεκτρικής ενέργειας, σε πολλά μέρη της τότε Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Επισκεφτείτε το καινούργιο μας blog ΘΑΥΜΑΣΤΟΣ ΚΟΣΜΟΣ, για μαγειρική, κατασκευές και πολλά άλλα ενδιαφέροντα
Έτσι όλα τα βασικά εξαρτήματα της - πολύ μεταγενέστερης - ατμομηχανής (η οποία λειτουργεί ακριβώς αντίστροφα) συναρμολογήθηκαν 15 αιώνες μετά την ελληνική εφεύρεση! (Η ατμομηχανή εφευρέθηκε το 1712! Η δε «αιολίδα» του Ήρωνος (για την παραγωγή ατμού), ήταν γνωστή από τα ελληνικά-αλεξανδρινά χρόνια… Επίσης ο κύλινδρος και το έμβολο (σε μεταλλικές αντλίες), οι βαλβίδες αντεπιστροφής (σε αντλίες νερού), τα γρανάζια (σε νερόμυλους και ωρολόγια) όλα ήταν γνωστά στην αρχαιότητα…
ΣΗΜΕΡΑ στην Ελλάδα παλαιά υδροπρίονα / νεροπρίονα, θα ιδείτε:
- στον Πλάτανο, του Πάρνωνος, στην Βόρεια Κυνουρία Αρκαδίας, όπου υπάρχουν άφθονα νερά, τα οποία παλαιότερα λειτουργούσαν πολλούς νερόμυλους και νεροπρίονα. [3]
- στα Άρματα Ιωαννίνων.[4]
- στην Βαρβάρα Χαλκιδικής, στο δάσος της οποίας υπάρχουν δυο καταρράκτες στην θέση Κηπουρίστρα - Νεροπρίονο. Διότι τα νερά και στα βουνά της Βαρβάρας είναι άφθονα.[5]
Τέλος, το 2003, το Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας Θράκης (ΛΕΜΜ-Θ)[6], με την ολοκλήρωση των εργασιών, που αφορούσαν στην αποκατάσταση – ανάπλαση του διατηρητέου κτηρίου του (1995 – 2000), εγκαινίασε την μόνιμη έκθεση με τίτλο «Στους Μύλους της Μακεδονίας και της Θράκης – Νερόμυλοι, νεροπρίονα, νεροτριβές, μαντάνια στην παραδοσιακή κοινωνία», και θέμα την υδροκίνηση στον βορειοελλαδικό χώρο κατά την προβιομηχανική εποχή.
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος Περιήγησις». Γ. Λεκάκης «Η άγωνστη Μικρά Ασία». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.9.2021.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου