Φτωχός ή πλούσιος ο Όμηρος;

 του Χρυσόστομου Τσιρίδη

Στις ΜΥΚΗΝΕΣ…. λεφτά υπήρχαν.

.Ως προς τον ΌΜΗΡΟ τώρα. Κατά τον “βιογράφο” του εμφανίζεται… φτωχός, “μόλις τον βίον έχων” (δες ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΑ), αναγκασμένος να προσφέρει έναντι “στέγης και τροφής” τις εμπνεύσεις του.

.Αυτά, σύμφωνα με έναν από τους 6-7  (πολύ μεταγενέστερους και συζητήσιμης

εγκυρότητας) βιογράφους του.

.ΟΜΩΣ στα έργα του (ΙΛΙΑΔΑ και ΟΔΥΣΣΕΙΑ), οι γνώσεις του για τον “πλούσιο βίο”, ειλικρινά εκπλήσσουν και προβληματίζουν.

.Οι περιγραφές του, κυρίως οι εξειδικευμένες λεπτομέρειες, δείχνουν μάλλον

ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ σχέση με τον πλούτο και την ακριβή ζωή.

.Πράγματι, άλλο να λέει κάποιος “ένα ωραίο κόσμημα” και άλλο να το περιγράφει με γνώσεις ειδικού και έμπειρου. Δηλαδή με ακριβείς γνώσεις ενός ανθρώπου με σχετικά προσωπικά βιώματα, για το τί είναι “ακριβό”, “πολυτελές”, “σπάνιο”,  “καλαίσθητο” κλπ. (παραδείγματα, ιδιαίτερα στην Οδύσσεια, πολλά)

.Σ’ αυτήν την περίπτωση (δηλαδή της…πλούσιας εκδοχής) το εύλογο ερώτημα είναι: Ποιες οι πιθανές πηγές χρημάτων ή εμπειριών ευζωίας του Ομήρου. Κάτι σαν το σημερινό “πόθεν έσχες”.

.

–Πρώτη πιθανή πηγή πλούτου: Να ΑΜΟΙΒόΤΑΝ καλά από τους ΜΥΚΗΝΑΙΟΥΣ άρχοντες του 8ου π.Χ αιώνα, στις αυλές ή στα σαλόνια των οποίων έψαλλε τα κατορθώματα των (ΤΡΩΙΚΩΝ) προγόνων τους

.–Δεύτερη πιθανή πηγή πλούτου. Να είχε ΠΛΟΥΣΙΟΥΣ φίλους (στα έργα του, σε λογοτεχνική προσαρμογή, αναφέρει ορισμένους) μέσω των οποίων γνώριζε την “μεγάλη ζωή” ή είχε οικονομική στήριξη.

.–Τρίτη πιθανή πηγή πλούτου: Να διέθετε ΗΔΗ “μεγάλη ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ Περιουσία”. Πρέπει να πούμε εδώ κάποια πράγματα.

.Αν ισχύει η εκδοχή της προσωπικής περιουσίας, πηγή χρημάτων, θα μπορούσε να είναι ΜΟΝΟ η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ από τον ΦΗΜΙΟ.

.

ΕΞΗΓΩ πολύ σύντομα:

Ο Φήμιος ήταν, μεταξύ των αοιδών- ραψωδών, ΠΡΩΤΟ όνομα στην ΙΘΑΚΗ.

Ως δάσκαλος και ως ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑΣ ραψωδός, πρέπει να είχε αρκετά έσοδα

.Το επισημαίνει εμμέσως (λέω ξανά…λογοτεχνικώς= με την επινόηση των μνηστήρων) και ο Όμηρος. Οι ΜΝΗΣΤΗΡΕΣ λ.χ, ΠΛΟΥΣΙΟΠΑΙΔΑ οι περισσότεροι, προφανώς θα πλήρωναν αδρά τις… παραγγελιές τους στον ραψωδό ΦΗΜΙΟ της ΟΜΗΡΙΚΗΣ ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ.

Όταν λέω “λογοτεχνικώς” εννοώ:

Ο Όμηρος ΤΙΜΗΣ ένεκεν, ΕΝΤΑΣΣΕΙ (εναρμόζει) τον πατριό / δάσκαλο και ΚΛΗΡΟΔΟΤΗ του στον ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ της ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ και του ΧΑΡΙΖΕΙ έτσι την ΑΙΩΝΙΟΤΗΤΑ, την αθανασία.

.Όντας “μονότροπος” ο Φήμιος, πήρε πριν χρόνια στην υπηρεσία του την μητέρα του Ποιητή και ως “πατριός” και δάσκαλος του μικρού (τότε) Ομήρου, εκτίμησε τις πρώτες ενδείξεις του ταλέντου του και πεθαίνοντας του άφησε (κληροδότησε) την περιουσία του.

.Η κληρονομιά από τον ΦΗΜΙΟ άρα, η (πιο πιθανή) προέλευση (τυχόν) περιουσίας του Έλληνα Ποιητή ΟΜΗΡΟΥ.

.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ:ΤΕΛΙΚΑ, ΕΑΝ…φτωχός ή πλούσιος ο Όμηρος, δεν μπορώ να πω με βεβαιότητα.

Αυτό που μπορώ να πω όμως είναι “Όμηρος ο ΑΛΗΘΙΝΟΣ ξανά”.

Μέγας, Ιδιοφυής Ποιητής.ΝΑΙ. Ζούσε όμως την δική του καθημερινότητα, με τα όποια πρακτικά προβλήματά της, όπως ο κάθε άνθρωπος. Τουλάχιστον, αυτό αφήνουν να εννοηθεί  οι “βιογράφοι” και πολύ καλά κάνουν.

.Τον (όποιο) ΜΥΘΟΠΟΙΗΜΕΝΟ τον θαυμάζεις με δέος και… κενούς υπερθετικούς.

Στον ΓΗΙΝΟ, στον ΑΛΗΘΙΝΟ αναζητάς ΑΛΗΘΕΙΕΣ. Θυμίζω τον στίχο που ξεχώρισα σε πρόσφατο άρθρο μου: Τον Όμηρο να ΠΑΡΑΔΕΧΕΤΑΙ: “Θεός δεν είμαι να μπορώ να τα ιστορήσω όλα”.

.ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΑ: “μόλις τον βίον έχων” / “μονότροπος εών”:  

Τί σημαίνουν

.1)βίος= περιουσία /το βιος / η ζωή

“μόλις τον βίον έχων”= Σημερινά ανάλογα: μόλις και μετά βίας βγάζει τα απαραίτητα / δύσκολα, με το ζόρι τα βγάζει πέρα / ζει στα όρια της φτώχειας, περιμένει…τα αναδρομικά (!).

Το αντίθετο: “κάρτα ευ έχων του βίου”= Ο αφνειός, ο πλούσιος.  Ο πολύ καλά(=κάρτα ευ) στεκούμενος οικονομικά, οι…έχοντες και κατέχοντες.

2) “μονότροπος εών”= Ζούσε μόνος του /  εργένης

Από το olympia