Το χωριό της Θεσπρωτίας που εξισλάμισαν οι Οθωμανοί με αντάλλαγμα περιουσίες και τσιφλίκια. Ήταν γνωστό για το κάστρο του και τις σκληρές «Φυλακές Κούτσουρο» (drone)

Το Μαργαρίτι Θεσπρωτίας είναι ένα ορεινό χωριό, χτισμένο κοντά στην περιοχή της αρχαίας Ελεάτιδας. Βρίσκεται ανάμεσα από την Πάργα, την Παραμυθιά και τον Αχέροντα.

Εκτός από τη φυσική του ομορφιά, το χωριό των χιλίων περίπου κατοίκων, διακρίνεται και για το έντονο ιστορικό του παρελθόν.
Το κάστρο, ο μιναρές στην Καταβόθρα, τα παλιά αρχοντικά και τα ξωκλήσια μαρτυρούν την
ιστορικότητά του.

Ο Μιναρές στην Καταβόθρα.(Πηγή φωτογραφίας: Μαργαρίτι Θεσπρωτίας Ελλάς)

Ιστορική αναδρομή
Το Μαργαρίτι ιδρύθηκε γύρω στο 1430 από τους Ενετούς. Οι πρώτοι κάτοικοι ήταν χριστιανοί, αλλά με την πτώση της Βυζαντινής και την εγκαθίδρυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, οι περισσότεροι από αυτούς εξισλαμίστηκαν.
Σε αντάλλαγμα για το γκρέμισμα των καμπαναριών και της κατασκευής μιναρέδων, έγιναν κύριοι (τσιφλικάδες) των εύφορων πεδιάδων.
Έτσι η εξουσία του χωριού πέρασε σταδιακά σε αγάδες. Το Μαργαρίτι, έγινε πάλι χριστιανικό στις αρχές του 20ου αιώνα, αλλά οι αγάδες, παρά το γεγονός ότι  δέχτηκαν αρκετούς περιορισμούς στα τσιφλίκια τους, διατηρούσαν την εξουσία τους μέχρι και τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο.

Τα ερειπωμένα σπίτια των Τσάμηδων
Ανάμεσα στις σημερινές κατοικίες του χωριού, διακρίνει κανείς μερικά ερειπωμένα σπίτια.
Αυτά ανήκαν σε Τσάμηδες, δηλαδή Αλβανόφωνους Μουσουλμάνους που είχαν εποικήσει στο χωριό την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Τα αρχοντικά τους τα έκτιζαν πιο ψηλά, σε σύγκριση με τα σπίτια των ντόπιων κατοίκων, για λόγους εποπτείας και κλίματος.

Οι Τσάμηδες την περίοδο της Κατοχής συνεργάστηκαν με τους Ναζί και κατέδωσαν πολλούς αντιστασιακούς.
Ευθύνονται για λίστες βάση των οποίων ξεκίνησαν εκκαθαρίσεις και εκτελέσεις αθώων πολιτών.
Μια τέτοια άναδρη πράξη συντελέστηκε στην Παραμυθιά με την εκτέλεση των προκρίτων της πόλης.
Μετά τον πόλεμο ήρθαν αντιμέτωποι με τον νόμο και έπρεπε να δικαστούν για εγκλήματα κατά των αμάχων και δοσιλογισμό. Έτσι προτίμησαν την φυγή προς τα Αλβανικά εδάφη.

Τα ερειπωμένα αρχοντικά στο Μαργαρίτι Θεσπρωτίας.

Ο οπλαργηχός Βασίλης Μπαλούμης
Ο Βασίλης Μπαλούμης ήταν από τους πρώτους αντιστασιακούς στη Θεσπρωτία και οι Μαργαριτιώτες τον θυμούνται με υπερηφάνεια. Από τον Ιούλιο του 1941 μέχρι τον Μάϊο του 1944, ο Βασίλης Μπαλούμης βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της αντίστασης μαζί με άλλους αγωνιστές από τη Θεσπρωτία.
Από το 1944 και μετά εντάχτηκε στις μονάδες του Εθνικού Δημοκρατικού Ελληνικού Συνδέσμου (ΕΔΕΣ).
Σύμφωνα με μαρτυρίες της εποχής, ο Βασίλης Μπαλούμης ήταν στόχος των Τούρκων και των Τσάμηδων την περίοδο της Κατοχής, γιατί έβλεπαν στο πρόσωπό του τον οργανωτή της αντίστασης.
Γι’ αυτό δε δίστασαν να απαγάγουν τον γιο του, Χρήστο Μπαλούμη, την ώρα που έπαιζε στην παιδική χαρά, προκειμένου να τον εκβιάσουν. Τελικά, ο γιος του απελευθερώθηκε και συναντήθηκε με τον πατέρα του μετά από είκοσι μέρες.

Ο Βασίλης Μπαλούμης (δεξιά) μαζί με έναν συναγωνιστή του. (Πηγή φωτογραφίας: Μαργαρίτι Θεσπρωτίας Ελλάς)

Το κάστρο – φυλακή
Το κάστρο του Μαργαριτίου κατασκευάστηκε το 1549 από τους Τούρκους και καταστράφηκε το 1571 από τους Ενετούς.
Στις 7 Οκτωβρίου 1571, μετά τη ναυμαχία της Ναυπάκτου και την νίκη των χριστιανικών δυνάμεων, οι ηττημένοι Ενετοί αποφάσισαν την καταστροφή του κάστρου. Μαζί με Παργιανούς και Κερκυραίους πραγματοποίησαν τρεις διαδοχικές επιθέσεις και κατάφεραν την ολοκληρωτική καταστροφή του.
Το κάστρο επισκευάστηκε το 1818 από τους Τούρκους, την περίοδο του Αλή Πασά.

Πέρα από ορμητήριο, όμως, το κάστρο συναντάται στην ιστορία και ως φυλακή.
Μάλιστα, οι φυλακές του Μαργαριτίου, έμειναν γνωστές ως «Φυλακές Κούτσουρο» για τις σκληρές συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων. Έως το 1911 το φρούριο του Μαργαριτίου χρησίμευε ως στρατώνας του τούρκικου στρατού, έδρα του στρατιωτικού διοικητή της περιοχής και ως φυλακές για τους βαρυποινίτες και τους επαναστάτες Έλληνες.

Το κάστρο του Μαργαριτίου όπως φαίνεται από ψηλά. Οι φυλακές του κάστρου ήταν γνωστές για τις σκληρές συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων και αναφέρονταν ως «Φυλακές Κούτσουρο».

Σήμερα, μεγάλο μέρος της ιστορίας του χωριού σώζεται στο «Μουσείο του Μαργαριτίου».
Οι συνεχείς προσπάθειες των ντόπιων χωρικών να διαφυλαχθεί ακέραια η ιστορία τους, κατάφεραν την ίδρυση του Μουσείου το 2009.



Δείτε το βίντεο για το Μαργαρίτι Θεσπρωτίας με πτήση drone του συνεργάτη μας Epirustravel eu – Drone Flights.

                     
mixanitouxronou.gr
Από το amfipolinews