Στον αρχαίο οικισμό του Ανάβλοχου στο Λασίθι της Κρήτης, έχουν ανακαλυφθεί εκατοντάδες αγαλματίδια και αναθηματικές πλάκες από πηλό.
Όλα τα ομοιώματα, που ήταν κρυμμένα ανάμεσα στις χαραμάδες στις πέτρες της βουνοπλαγιάς, αναπαριστούν γυναίκες, γι’ αυτό και οι ερευνητές τους έδωσαν το όνομα «Οι Κυρίες του Ανάβλοχου» («Τhe Ladies of Anavlochos»).
Πρόκειται για αναθηματικές προσφορές από τερακότα, οι οποίες αποτέθηκαν στον χώρο μεταξύ του 900 και του 350 π.Χ. και όλες τους είναι
σπασμένες.Η αρχαιολόγος, αναπληρώτρια καθηγήτρια Κλασσικών Σπουδών στο πανεπιστήμιο του Σινσινάτι στο Οχάιο των ΗΠΑ και επικεφαλής μιας διεθνούς ομάδας ερευνητών, Florence Gaignerot-Driessen, αξιοποιεί σύγχρονη τεχνολογία με σκοπό την ανακάλυψη του τρόπου κατασκευής τους και του λόγου που τα τεχνουργήματα κατέληξαν στην κορυφή ενός βουνού, μιας δυσπρόσιτης περιοχής αλλά με καταπληκτική θέα στην κρητική ύπαιθρο και την Μεσόγειο Θάλασσα.
«Το τοπίο είναι φανταστικό» αναφέρει η αρχαιολόγος, η οποία, παρά την εργώδη αναρρίχηση που απαιτείται, επιμένει πως, η προσπάθεια, αξίζει τον κόπο.
«Ήταν απλές αναθηματικές προσφορές. Δηλαδή, δεν χρειαζόταν να είναι κανείς πλούσιος ή επιφανής ώστε να τις αποκτήσει και να τις αφιερώσει», εξηγεί η Gaignerot-Driessen.
Για την ακρίβεια, δεν ήταν πολύτιμες για τα υλικά κατασκευής τους, αλλά για τα στοιχεία που μπορούν να προσφέρουν σχετικά με την τεχνική πρακτική και τις πεποιθήσεις της εποχής.
Η Florence Gaignerot-Driessen, το 2018, ήταν επικεφαλής των ανασκαφών στον Ανάβλοχο, μαζί με την ομάδα των φοιτητών της και διεθνείς ερευνητές. Φωτογραφία: Florence Gaignerot-Driessen
Άγνωστος ο λόγος των σπασμένων αγαλματιδίων
Οι ερευνητές ακόμη δεν γνωρίζουν αν τα αγαλματίδια καταστράφηκαν σκόπιμα κατά την διάρκεια ενός τελετουργικού ή αν έσπασαν με την πάροδο του χρόνου λόγω των φυσικών φαινομένων.
Για να απαντηθεί το ερώτημα αυτό, οι ακαδημαϊκοί εφάρμοσαν καινοτόμες μεθόδους, όπως τρισδιάστατη σάρωση και εκτύπωση, σε συνδυασμό με τη με χειρωνακτική τους ανασύσταση με πηλό.
Σε συνεργασία με τη Sabine Sorin από το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας της Γαλλίας, έχουν δημιουργήσει τρισδιάστατα ψηφιακά μοντέλα και πιστά αντίγραφα των αγαλματιδίων, με τη χρήση εξελιγμένης ρητίνης.
Το επόμενο βήμα, είναι η σύγκριση των σπασμένων αντιγράφων με τα αυθεντικά, προκειμένου οι ερευνητές να καταλήξουν στο συμπέρασμα αν, οι τεχνίτες της αρχαιότητας χρησιμοποιούσαν καλούπια ή αν διαμόρφωναν χειρωνακτικά κάθε κομμάτι ξεχωριστά.
«Αν χρησιμοποιούσαν καλούπια, η παραγωγή θα ήταν πολύ πιο γρήγορη και αποτελεσματική» επισημαίνει ο Gaignerot-Driessen.
Κρυμμένα τελετουργικά και συμβολισμοί
Ο Ανάβλοχος κατοικήθηκε μεταξύ του 1200 και του 650 π.Χ., όμως πολλές από τις προσφορές είχαν αποτεθεί αιώνες αργότερα, όταν ο χώρος είχε ήδη εγκαταλειφθεί.
Από τα ευρήματα ξεχωρίζουν πολλές αναθηματικές πλάκες που είχαν πάνω τους την μορφή της Σφίγγας – μυθολογικό πλάσμα μεσώμα γυναίκας από τη μέση και πάνω, και φτερωτού λιονταριού από τη μέση και κάτω – και άλλες γυναικείες μορφές ντυμένες με μακριά ενδύματα, μεταξύ των οποίων μία που φορούσε πόλο (διακοσμητικό καπέλο) και μία άλλη έναν μανδύα που ονομαζόταν επίβλημα.
Μία από τις αναθηματικές πλάκες που ανακαλύφθηκαν στον Ανάβλοχο. Φωτογραφία: Florence Gaignerot-Driessen / Anavlochos Project
Γενικά, η τεχνοτροπία αντανακλά τις επιρροές της Εγγύς Ανατολής στον ελληνικό πολιτισμό.
«Γνωρίζουμε πως, στη διάρκεια του 7ου αιώνα π.Χ. έφταναν στην Κρήτη εισαγόμενα αγαθά από την Εγγύς Ανατολή. Υπήρχαν και τεχνίτες μετανάστες από την Εγγύς Ανατολή», εξηγεί η Gaignerot-Driessen.
Αν και δεν έχουν διασωθεί γραπτά αρχεία που να εξηγούν τα τελετουργικά που πραγματοποιούνταν στον Ανάβλοχο, η Gaignerot-Driessen εξηγεί πως, μπορεί να συνδέονταν με τελετές μύησης ή μετάβασης για νεαρές γυναίκες. «Μπορεί τα ειδώλια αυτά, να ήταν προσφορές σε κάποια θεότητα για προστασία, σε καθοριστικές στιγμές της ζωής τους, όμως η μητρότητα ή η εφηβεία», εικάζει η καθηγήτρια.
Τους επόμενους μήνες, η Gaignerot-Driessen, θα επιστρέψει με πέντε φοιτητές της στην Κρήτη για να συνεχίσουν τις ανασκαφές και να διεξάγουν πειράματα με πηλό της περιοχής, επιχειρώντας να αντιγράψουν και να σπάσουν νέα ομοιώματα.
«Πρόκειται για πειραματική αρχαιολογία. Δεν μελετούμε απλώς το παρελθόν – το επαναφέρουμε στη ζωή και έτσι, το κατανοούμε καλύτερα» εξηγεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου