Σάββατο 24 Μαΐου 2025

Ανακαλύφθηκαν στοιχεία χρήσης αρχαίου ελληνικού μυθικού όπλου – Έριχνε βολές κατά ριπάς

Μία ομάδα Ιταλών ερευνητών, ανακάλυψε σημάδια στα τείχη της Πομπηίας, τα οποία μπορεί να αποτελούν τα πρώτα απτά στοιχεία της χρήσης ενός αρχαίου και προηγμένου πολεμικού όπλου: Του πολυβόλου, έναν τύπο αυτόματου τόξου, με δυνατότητα ρίψης πολλαπλών βελών, χωρίς να χρειάζεται να ξαναγεμίσει, παρόμοιο με τα σημερινά οπλοπολυβόλα.

Η εφεύρεσή του, αποδίδεται στον Διονύσιο τον Αλεξανδρέα. Ο Διονύσιος ο Αλεξανδρεύς, ήταν ένας σημαντικός μηχανικός της αρχαίας Ελλάδας, γνωστός για το έργο του στο οπλοστάσιο της Ρόδου τον 3ο αιώνα π.Χ.

Αν και το όπλο που του αποδίδεται, δεν

ήταν βαλλίστρα με την παραδοσιακή έννοια, βασιζόταν ωστόσο σε έναν μηχανισμό στρέψης, με δέσμες από στριμμένους τένοντες. Το μόνο που γνωρίζουμε για τον μηχανισμό αυτό, προέρχεται από την περιγραφή που έχει διασωθεί από τον Φίλωνα τον Βυζάντιο, ο οποίος έγραψε τη σχετική πραγματεία μεταξύ του 280 και του 220 π.Χ.

O Φίλων ο Βυζάντιος, γνωστός για τις τεχνικές του πραγματείες, περιγράφει πως, ένα από τα όπλα αυτά, είχε βρεθεί και αναλύει με λεπτομέρειες τους μηχανισμούς που κινούσαν έναν αλυσοκίνητο μηχανισμό που έβαζε το ένα βέλος μετά το άλλο στη ράγα εκτόξευσης. Πρόκειται για την αρχαιότερη γνωστή χρήση ενός τέτοιου μηχανισμού.

Ανασύνθεση πολυβόλου. Φωτογραφία: Diels and Schramm 1919 / AR and archives of Archeotecnica / archeotecnica.com


Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Nexus Network Journal, και εστιάζει σε ένα τμήμα του βόρειου τείχους της Πομπηίας, κοντά στις πύλες του Βεζούβιου και του Ερκολάνο, όπου οι ερευνητές, υπό την καθοδήγηση της Andriana Rossi από το Πανεπιστήμιο της Καμπανίας, εντόπισαν και ανέλυσαν μικρές οπές στις πέτρες.

Τα σημάδια είναι τετράγωνα ή σε σχήμα διαμαντιού και δεν ταιριάζουν με τα μοτίβα κρούσης των λίθων που εξαπέλυαν οι συμβατικοί καταπέλτες.

Αντίθετα, φαίνεται πως έχουν προκληθεί από βέλη ή μεταλλικά βλήματα. Εμφανίζονται ανά τέσσερα ή πέντε, λες και τα βλήματα που τα προκάλεσαν εξαπολύοντο κατά ριπάς, κάτι δύσκολο να γίνει με χειροκίνητα όπλα ή τα παραδοσιακά τόξα.

Η ακρίβεια και η συχνότητα, υποδηλώνουν τη χρήση επαναληπτικού μηχανισμού, υποστηρίζουν οι ερευνητές, θεωρώντας πως, μπορεί να είναι το αποτέλεσμα ενός πολυβόλου που χρησιμοποιήθηκε κατά την πολιορκία της Πομπηίας, το 89 π.Χ., όταν τα στρατεύματα του Ρωμαίου στρατηγού Σύλλα, κατέλαβαν την πόλη.

Αν και δεν έχουν ανακαλυφθεί απτά ευρήματα του όπλου, τα σημάδια στα τείχη, ταιριάζουν με την ιστορική περιγραφή.

Για να επαληθεύσουν τη θεωρία τους, η ομάδα αξιοποίησε τεχνικές τρισδιάστατης σάρωσης και ψηφιακές ανασκευές. Με μοντέλα εικονικής πραγματικότητας, υπολόγισαν την ταχύτητα και τη σφοδρότητα των κρούσεων, εκτιμώντας πως, τα βέλη που ενδέχεται να έχουν δημιουργήσει τα σημάδια, έφταναν περίπου την ταχύτητα των 109 μέτρων ανά δευτερόλεπτο, μια μάλλον εντυπωσιακή ταχύτητα για την εποχή.

Επαλήθευσαν επίσης, πως το βάθος και το σχήμα των οπών, ταίριαζε με τα μοντέλα των ρωμαϊκών κεφαλών από βέλη που φυλάσσονται σε μουσεία της Ευρώπης.


Γιατί να ρίχνουν βέλη σε τείχη;

Για ποιον λόγο ωστόσο, ο ρωμαϊκός στρατός που πολιορκούσε την πόλη να εξαπέλυε βέλη στα πέτρινα τείχη και όχι σε όσους τα υπερασπίζονταν; Οι ερευνητές προτείνουν δύο αρκετά αληθοφανείς θεωρίες.

Υποθετική ανασύνθεση της πολλαπλής εκτόξευσης βελών με μεταλλική αιχμή πάνω στην ψηφιακά χαρτογραφημένη επιφάνεια, σε σύγκριση με μια αυθεντική ρωμαϊκή αιχμή βέλους.Πηγή: SB

 

Η πρώτη λέει πως, οι επιτιθέμενοι απλώς δεν έβρισκαν τον στόχο τους, δηλαδή στόχευαν στρατιώτες στην κορυφή του τείχους, αλλά δεν τους πετύχαιναν, ενδεχομένως επειδή το όπλο ήταν δύσχρηστο ή όχι τόσο αποτελεσματικό, όσο θα έπρεπε.

Το δεύτερο σενάριο είναι πως απλώς πειραματιζόντουσαν, έκαναν εξάσκηση και ρύθμιζαν τον πολυβόλο, πριν τον χρησιμοποιήσουν ενάντια στον εχθρό. Αυτή την άποψη υιοθέτησε ένα επεισόδιο της δημοφιλούς εκπομπής MythBusters που προβλήθηκε το 2010 κατασκευάζοντας και ρυθμίζοντας με ακρίβεια ένα αντίγραφο του πολυβόλου βασισμένο στην περιγραφή του Φίλωνα, έχοντας καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η ύπαρξή του ως ιστορικό όπλο ήταν εύλογη, παρά τις συνεχείς μηχανικές αστοχίες.

Πλέον, η ομάδα σκοπεύει να αναλύσει περισσότερα τμήματα των τειχών της Πομπηίας και να συνεργαστεί με μουσεία προκειμένου να διασταυρώσουν τα ευρήματα.

 

Οι ερευνητές ελπίζουν πως, η ανακάλυψη θα προσελκύσει το ενδιαφέρον για την Πομπηία, όχι μόνο ως της πόλης που “πάγωσε” στον χρόνο, αλλά και επειδή αποτέλεσε ένα πεδίο μάχης όπου, η ρωμαϊκή στρατιωτική μηχανική, άφησε το αποτύπωμά της.

Από το enikos

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου