Μπουραντάδες: H μηχανοκίνητη μονάδα της Αστυνομίας που συνεργάστηκε με τους ναζί

Πήρε το όνομά της από τον περιβόητο διοικητή Μπουραντά που αργότερα έγινε βουλευτής

Ο Κώστας Ωραιόπουλος ήταν φοιτητής, μόλις στα 18 του χρόνια, όταν έχασε τη ζωή του στις 21 Μαρτίου 1943. Εκείνη την ημέρα συμμετείχε σε διαμαρτυρία που γινόταν μετά από την άρνηση των ιερέων να τελέσουν μνημόσυνο για τους νεκρούς των επεισοδίων που είχαν γίνει νωρίτερα μέσα στον μήνα ενάντια στην αναγκαστική επιστράτευση την οποία προωθούσε η κατοχική κυβέρνηση εξ ονόματος της χιτλερικής Γερμανίας.

Ο Ωραιόπουλος έχασε τη ζωή του όταν

μία μηχανοκίνητη ομάδα της Αστυνομίας Πόλεως έφτασε στο σημείο και άνοιξε πυρ εναντίον των συγκεντρωμένων. Επρόκειτο για τη μισητή στην κατοχική Ελλάδα μονάδα των Μπουραντάδων, που πήρε το όνομά της από τον περιβόητο διοικητή της, Νικόλαο Μπουραντά.

Η ομάδα των Μπουραντάδων αποτελούνταν από 700 αστυνομικούς και ουσιαστικά αποτελούσε τη συνέχεια του Μηχανοκίνητου Τμήματος της Αστυνομίας Πόλεων που είχε ιδρυθεί επί Ιωάννη Μεταξά και υπό τη στενή επίβλεψη του Μανιαδάκη το 1939. Ήταν το μόνο ένοπλο τμήμα της Αστυνομίας Πόλεως και το μόνο που συνεργάστηκε άμεσα με τον κατακτητή.

Επιχειρήσεις εναντίον της αντίστασης

Ενώ η αποστολή των Μπουραντάδων ήταν τυπικά να διατηρούν την τάξη, στην πραγματικότητα η μονάδα πήρε μέρος σε εκατοντάδες επιχειρήσεις εις βάρος δράσεων της αντίστασης, κυρίως σε περιοχές με έντονο εαμικό στοιχείο (Καισαριανή, Βύρωνας, Καλλιθέα, Γουδί). Συχνά οι Μπουραντάδες ανέκριναν και παρέδιδαν στους Γερμανούς Έλληνες αγωνιστές (όπως για παράδειγμα τον Νικόλαο Μπακόπουλο).

Είναι χαρακτηριστικό ότι η ομάδα του Μπουραντά συμμετείχε μαζί με Ταγματασφαλίτες και ναζιστικές δυνάμεις στη μάχη της Καλλιθέας τον Ιούλιο του 1944. Αυτή ήταν μόνο μία από τις πολλές φορές που οι Μπουραντάδες πολέμησαν πλάι στους κατακτητές. Είναι χαρακτηριστικό ότι το όνομά του είχε γίνει τραγούδι στα χείλη των αντιστασιακών.

Όταν τελείωσε ο πόλεμος και με την απελευθέρωση της Ελλάδας, ο Μπουραντάς πέρασε από το Ειδικό Δικαστήριο με την κατηγορία της συνεργασίας του με τον κατακτητή. Στο δικαστήριο έσπευσαν να εμφανιστούν ως μάρτυρες υπεράσπισης του Μπουραντά πολλοί άνθρωποι της ηγεσίας της Αστυνομίας. Βασική κατηγορία ήταν η εμπλοκή του στη μάχη της Καλλιθέας στο πλάι των Γερμανών.

Κατά την συνήθη στις δίκες των δωσιλόγων πρακτική, ο Μπουραντάς αθωώθηκε, παρότι στη συγκεκριμένη περίπτωση ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου μειοψήφισε υποστηρίζοντας ότι θα έπρεπε να καταδικαστεί για κάποιες από τις κατηγορίες. Mάλιστα κάποιες πηγές λένε πως το δικαστήριο ρώτησε τον Μπουραντά αν ήθελε κάποια αποζημίωση, πράγμα που ο ίδιος αρνήθηκε.

H αθώωση του Μπουραντά

Όπως διαβάζουμε στο βιβλίο Δωσίλογοι του Μενέλαου Χαραλαμπίδη, η αθώωση έγινε μέσα από ένα νομικό παραθυράκι που εφευρέθηκε, σύμφωνα με το οποίο η συμμετοχή στη μάχη της Καλλιθέας, στο πλευρό των ναζί, «δεν συνεπαγόταν συνεργασία με τον εχθρό γιατί δεν ικανοποιούσε τα κριτήρια που έθετε ο νόμος για να χαρακτηριστεί ως τέτοια».

Ταυτόχρονα, η συγκεκριμένη όπως και άλλες επιχειρήσεις των Μπουραντάδων ξεπλύθηκαν με το σκεπτικό ότι οι Μπουραντάδες έπαιρναν δήθεν την κατάσταση στα χέρια τους και δρούσαν με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποφευχθεί η πολύ σκληρότερη επιβολή που θα ερχόταν σε αντίθετη περίπτωση από τις ίδιες τις δυνάμεις του Άξονα.

Λογικό είναι ότι η αθώωση του Μπουραντά, όπως και οι αθωώσεις πολλών δοσιλόγων και συνεργατών των Γερμανών, δημιούργησε οργή στην ελληνική κοινωνία. Ο Μπουραντάς όχι μόνο αθωώθηκε αλλά παρέμεινε στην Ελληνική Αστυνομία και τελικά πήρε και προαγωγή και έγινε επικεφαλής της Αστυνομίας Πόλεων.

Μάλιστα, λίγα χρόνια μετά, στις εκλογές του 1950 εξελέγη βουλευτής Αττικής και Βοιωτίας με τον φιλομεταξικό συνασπισμό κομμάτων με το όνομα Πολιτική Ανεξάρτητος Παράταξις. Στην πορεία συνέχισε κανονικά την καριέρα του στον κρατικό μηχανισμό και διορίστηκε επικεφαλής του Πυροσβεστικού Σώματος μεταξύ 1959 και 1964.

Δείτε επίσης: Στίγματα

Από το pentapostagma