1984: Το βιβλίο – σταθμός του 20ου αιώνα

Χίλια Εννιακόσια Ογδόντα Τέσσερα, συχνά απλώς 1984, (πρωτότυπος αγγλ. τίτλος: Nineteen Eighty-Four, εκδιδόμενο συχνά ως 1984), είναι ο τίτλος του τελευταίου μυθιστορήματος του Τζορτζ Όργουελ. Θεωρείται βιβλίο-σταθμός του 20ού αιώνα στην πολιτική σκέψη.

Ο Όργουελ έγραψε το βιβλίο το 1948 (από αναριθμητισμό αυτού του έτους προέρχεται και ο τίτλος του έργου) και το εξέδωσε στις 8 Ιουνίου 1949.

Έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και έχει επηρεάσει σημαντικά τον παγκόσμιο

πολιτισμό. Χαρακτηριστική είναι η αναφορά στον Μεγάλο Αδελφό, τον (ανύπαρκτο) πολιτικό ηγέτη της χώρας, «Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΔΕΛΦΟΣ ΣΕ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΕΙ» (Big Brother is watching you). Ο Μεγάλος Αδελφός αποτελεί σήμερα έκφραση που υποδηλώνει καθεστώς παρακολούθησης[4].

Περιγράφει την ιστορία ενός ανθρώπου, του Γουίνστον Σμιθ, στον εφιαλτικό κόσμο της Ωκεανίας, μιας χώρας που βρίσκεται κάτω από ένα δυστοπικό απολυταρχικό καθεστώς, στο οποίο όλοι οι κάτοικοι βρίσκονται υπό συνεχή παρακολούθηση[5]. Η χώρα βρίσκεται σε συνεχή πόλεμο με δύο άλλες υπερδυνάμεις και θυμίζει το καθεστώς του Στάλιν και οι άνθρωποί της ζουν υπό ιδιαίτερα καταπιεστικές συνθήκες.

Πως το περιγράφει το biblionet.gr:

Το ολοκληρωτικό καθεστώς του Μεγάλου Αδελφού, παρακολουθώντας συνεχώς τους πάντες και τα πάντα μέσα από αμέτρητες διαδραστικές τηλεοθόνες, ασκεί τον απόλυτο έλεγχο στις πράξεις και τις συνειδήσεις.

Όλα προσαρμόζονται στη μία και μοναδική αλήθεια, αυτή που πρεσβεύει το Κόμμα, ο μόνος αλάθητος μηχανισμός, του οποίου προσωποποίηση είναι ο Μεγάλος Αδελφός. Όλα, ακόμα και το παρελθόν, όποιος ελέγχει το παρελθόν ελέγχει το μέλλον, και όποιος ελέγχει το παρόν ελέγχει το παρελθόν.

Το έγκλημα της σκέψης είναι το θανάσιμο αμάρτημα. Γι’ αυτό πρέπει να εξαλειφθεί οτιδήποτε οδηγεί στη διάπραξή του: ελευθερία, γλώσσα, ανθρώπινα αισθήματα. Και όποιος υποπέσει σε έγκλημα σκέψης πρέπει να οδηγηθεί στον θάνατο αναμορφωμένος: θα πεθάνει αγαπώντας τον Μεγάλο Αδελφό.

Όταν ο Όργουελ έγραφε το βιβλίο του, το 1984 ήταν μέλλον. Σήμερα είναι παρελθόν. Αλλά, μετά από το έργο αυτό, το πραγματικό 1984 θα είναι πάντα μια χρονιά του μέλλοντος, η πρώτη ενός ζοφερού μιλένιουμ που απειλεί την ανθρώπινη ιστορία.

 

Ένα από τα μεγαλύτερα βιβλία του εικοστού αιώνα, το 1984 διαβάστηκε σαν μανιφέστο και θαυμάστηκε σαν προφητεία. Η εφιαλτική του αλήθεια για το κράτος της θανατερής τρομοκρατίας απέχει μόλις ένα βήμα από το να γίνει πραγματικότητα: ήδη ο Μεγάλος Αδελφός μας βλέπει.

Παραπομπές

1. «Nineteen Eighty-Four» (Βρετανικά αγγλικά) Harvill Secker. 8 Ιουνίου 1949.

K2. atharine M. Morsberger: Nineteen Eighty-Four (review by Katharine M. Morsberger).

3. http://www.worldcat.org/title/nineteen-eighty-four/oclc/27287459.

4. Ο προφητικός Οργουελ, το «1984» και η Νέα Γλώσσα, Αθανάσιος Κακουριώτης, Το ΒΗΜΑ, 21/01/2001

5. 1984, Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΔΕΛΦΟΣ ORWELL GEORGE, παρουσίαση, Βιβλιοπωλείο Πολιτεία, ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2014 (αναφορά κειμένου: Αναστάσης Βιστωνίτης, Το Βήμα, 3/3/2002)

Δείτε επίσης: Γιατί ο Παρθενώνας μένει όρθιος επί 2.500 χρόνια ενώ δεν έχει θεμέλια

[wikipedia]

Από το olympia