Το κρυφό πορτρέτο του Βαν Γκογκ που φανερώθηκε 135 χρόνια μετά τη δημιουργία του

Αργυρώ Μποζώνη

 Στις 22 Ιανουαρίου του 1886, ο Bαν Γκογκ έγραψε στον αδερφό του Τεό: «Αυτή την εβδομάδα ζωγράφισα κάτι μεγάλο με δύο γυμνά σώματα- δύο παλαιστές». 

Ο πίνακας αυτός δεν βρέθηκε ποτέ. Και δεν ήταν λίγοι οι ερευνητές που προσπαθούσαν για χρόνια να βρουν τον πίνακα που τελικά αποκαλύφθηκε στο μουσείο Kröller-Müller στο Otterlo, που κατέχει μαζί με το μουσείο Βαν Γκογκ τη μεγαλύτερη συλλογή έργων του Ολλανδού καλλιτέχνη.

Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν

τη σύγχρονη τεχνολογία που έχουν στη διάθεσή τους και πέρασαν από ακτίνες Χ έναν πίνακα με λουλούδια, το «Still Life with meadow flowers and roses», ζωγραφισμένο το 1886-87, λάδι σε καμβά διαστάσεων 100 x 80 εκατοστών, και αποκάλυψαν το έργο με τους δυο παλαιστές.

Οι δύο Βρετανοί επιστήμονες, ο νευροεπιστήμονας Anthony Bourached και ο φυσικός George Cann, χρησιμοποίησαν ακτίνες Χ, τεχνητή νοημοσύνη (AI) και τρισδιάστατη εκτύπωση και αναδημιούργησαν την παλαιότερη σύνθεση σε πλήρες χρώμα με υφή 3D πινελιών σε ένα πεντάμηνο πρόγραμμα. Χρησιμοποίησαν έναν αλγόριθμο για να προσομοιώσουν πώς θα μπορούσε να μοιάζει ο πρωτότυπος πίνακας, αναλύοντας τις πινελιές του Βαν Γκογκ που υπάρχουν σε εκατοντάδες πίνακες, επιχειρώντας να πλησιάσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τον πρωτότυπο έργο με τη σύγχρονη τεχνολογία.  

Συχνά στην ιστορία της τέχνης έχουμε παραδείγματα καλλιτεχνών που έχουν επαναχρησιμοποιήσει καμβάδες, είτε επειδή δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να προμηθευτούν καινούργιους είτε επειδή δεν ήταν ικανοποιημένοι με μια σύνθεση.

Δεν είναι γνωστό ακριβώς γιατί ο Βαν Γκογκ ζωγράφισε πάνω από τους παλαιστές του. Έφτασε στην Αμβέρσα το 1885 και γράφτηκε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών τον επόμενο χρόνο. Μέρος των μαθημάτων περιελάμβανε τη ζωγραφική παλαιστών. Ο Βαν Γκογκ είπε στον αδελφό του: «Μου αρέσει να το κάνω αυτό».

Ο πρωτότυπος πίνακας είναι κρυμμένος κάτω από το έργο του Βαν Γκογκ «Νεκρή φύση με λουλούδια του λιβαδιού και τριαντάφυλλα», το οποίο εκτίθεται στο Μουσείο Kröller-Müller στο Otterlo. Φωτο: Μουσείο Kröller-Müller

Οι αναδημιουργημένοι παλαιστές θα εκτεθούν αυτή την εβδομάδα στην έκθεση Focus Art Fair, στο Carrousel du Louvre, στο Παρίσι και θα πουληθούν ως ένα όσο το δυνατόν πιστότερο «αντίγραφο» που μιμείται μετά από μελέτες το ανάγλυφο και την υφή του έργου.

Οι ίδιοι επιστήμονες έχουν αναδημιουργήσει έναν πίνακα του Πικάσο με μια σκυμμένη γυμνή γυναίκα, σχεδόν 120 χρόνια αφότου ο καλλιτέχνης ζωγράφισε μια εντελώς διαφορετική σύνθεση σε αυτόν – το γεύμα του τυφλού, που βρίσκεται στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης.

Δηλώνουν ότι με τη μέθοδό τους προσδοκούν να βρουν χιλιάδες έργα τέχνης που είναι κρυμμένα κάτω από άλλα, μια ανάσταση της χαμένης τέχνης του κόσμου.

Όμως αυτή η «ανακάλυψη είχε και επικριτές και η καθηγήτρια Emily L Spratt, ιστορικός τέχνης και επιστήμονα δεδομένων στο Ινστιτούτο Τέχνης Sotheby's της Νέας Υόρκης δήλωσε ότι αυτό το τολμηρό σχέδιο από το οποίο προκύπτουν NeoMasters, δεν αφορά καλλιτέχνες αλλά επιστήμονες που με τον αλγόριθμο ισχυρίζονται ότι ανασταίνουν τον Βαν Γκογκ.

Το πιο χρήσιμο είναι η γνώση που μπορεί να αποκομίσει κάποιος μέσα από  τις νέες μεθόδους συντήρησης. Τόνισε ότι ο ίδιος ο Βαν Γκογκ ήταν εκείνος που «έκρυψε το έργο του, που προφανώς δεν ήθελε να το δείξει και αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψιν σήμερα».

Από το lifo