Δαίδαλος: Ο μεγάλος εφευρέτης της ελληνικής μυθολογίας

Με καταγωγή από την Αθήνα, ο Δαίδαλος έγινε διάσημος ως ένας έξοχος εφευρέτης. 

Αν και θα περίμενε κανείς ότι οι θεοί θα επιβράβευαν έναν τέτοιο προικισμένο άνθρωπο, παρόλα αυτά η ζωή του δεν ήταν ούτε χαρούμενη ούτε και ειρηνική. Δεν μπορούσε ποτέ να αντισταθεί σε μια πρόκληση, γι’ αυτό και η καταστροφή του ήρθε από την προσπάθειά του να βοηθήσει δύο απελπισμένες γυναίκες, την Πασιφάη και την Αριάδνη. Το γεγονός αυτό προκάλεσε την οργή του πανίσχυρου βασιλιά Μίνωα.

Το θανάσιμο ελάττωμα

του Δαίδαλου ήταν η υπερβολική του υπερηφάνεια για το έργο του και την προσωπική του φήμη. Πίστευε ότι μπορούσε να βρει τη λύση σε οποιοδήποτε πρόβλημα. Για πολλά χρόνια η αυτοπεποίθησή του ήταν δίκαιη καθώς οι εφευρέσεις του γίνονταν αντικείμενο θαυμασμού από θεούς και ανθρώπους. 

Σχεδίασε φυσικές μορφές για τα αγάλματα, ενώ παλιότερα η στάση των σωμάτων ήταν με τα χέρια κολλημένα στον κορμό. Τέτοιες καινοτομίες του έδωσαν σημαντική επιτυχία, ωστόσο συνεχώς ένιωθε ανταγωνισμό και ζήλια, κυρίως απέναντι στον ανιψιό του, τον Πέρδικα.

Η μητέρα του Πέρδικα τον είχε στείλει να μάθει την τέχνη του μηχανικού από τον Δαίδαλο, που ήταν αδερφός της. Ο νέος έδειξε μεγάλη ικανότητα και μάθαινε με ευκολία. Μια μέρα καθώς περπατούσε στην ακροθαλασσιά ο Πέρδιξ βρήκε την ραχοκοκαλιά ενός ψαριού και το αντέγραψε δημιουργώντας ένα σίδερο με αυτή τη μορφή. Εφηύρε έτσι το πριόνι. Σύμφωνα με έναν άλλο θρύλο δημιούργησε έναν διαβήτη, ενώνοντας δύο κομμάτια σιδήρου.

Ο Δαίδαλος θα έπρεπε να είναι υπερήφανος για τον μαθητή του, αντίθετα επειδή ένιωθε να απειλείται, τον φθονούσε. Σε μια παράλογη προσπάθειά του να ξεφορτωθεί τον ανταγωνιστή του, τον έσπρωξε από την κορυφή ενός ναού της Αθηνάς. Η Αθηνά που ήταν προστάτιδα της εφευρετικότητας και της ευφυίας, όταν είδε τον Πέρδικα να πέφτει πρόλαβε να τον μεταμόρφωσε σε πτηνό που πήρε το όνομά του. Οι πέρδικες χτίζουν τις φωλιές τους επάνω σε χαμηλούς φράχτες και δεν πετούν ψηλά.

Μετά τον φόνο του Πέρδικα ο Δαίδαλος διέφυγε στην Κρήτη, όπου τον υποδέχτηκε ο βασιλιάς Μίνωας. Τα προβλήματα ξεκίνησαν ωστόσο όταν ο Δαίδαλος συμφώνησε να βοηθήσει την γυναίκα του Μίνωα, Πασιφάη. Ο Μίνωας είχε έναν ταύρο που έπρεπε να θυσιάσει στον θεό Ποσειδώνα, αλλά ο βασιλιάς δεν εκτέλεσε τη θυσία επειδή πίστευε ότι ο ταύρος παραήταν όμορφος για να θυσιαστεί.

Για αντίποινα ο Ποσειδώνας έκανε την Πασιφάη να ερωτευτεί το ζώο. Εκείνη παρακάλεσε τον Δαίδαλο να τη βοηθήσει, κάτι που δεν της αρνήθηκε. Έτσι κατασκεύασε μια ψεύτικη αγελάδα μέσα στην οποία κρύφτηκε η Πασιφάη. Το κατασκεύασμα αφέθηκε στη διάθεση του ταύρου. Η τιμωρία του Μίνωα ήρθε εννέα μήνες αργότερα όταν η Πασιφάη γέννησε τον τρομερό Μινώταυρο, που ήταν μισός άνθρωπος και μισός ταύρος.

Με τη γέννηση του Μινώταυρου, ο Μίνωας εξοργίστηκε από την πράξη εκδίκησης του Ποσειδώνα, την συμπεριφορά της Πασιφάης και τον ρόλο που έπαιξε ο Δαίδαλος στη σύλληψη του Μινώταυρου. Ο βασιλιάς απαίτησε από τον Δαίδαλο να επινοήσει έναν τρόπο να φυλακίσει τέρας. Ο Δαίδαλος για το λόγο αυτό δημιούργησε τον λαβύρινθο. Το κατασκεύασμα αυτό αποτελούταν από αναρίθμητους διαδρόμους και περάσματα που περιπλέκονταν χωρίς τελειωμό. Σύμφωνα με το μύθο ο Λαβύρινθος χτίστηκε κάτω από το βασιλικό παλάτι της Κνωσού.

Δαίδαλος και Ίκαρος: Ο θάνατος του Μινώταυρου

Ο Μίνωας απαιτούσε έναν ετήσιο φόρο από την Αθήνα (ίσως κι επειδή ο Δαίδαλος προερχόταν από εκεί) για 14 νέους Αθηναίους (7 νέους και 7 παρθένες). Οι νέοι αυτοί στέλνονταν στην Κρήτη, φυλακίζονταν στον Λαβύρινθο και καταβροχθίζονταν από τον Μινώταυρο. 

Μια χρονιά ο πρίγκιπας της Αθήνας Θησέας προσφέρθηκε εθελοντικά να είναι ένας από τους νέους. Η κόρη του Μίνωα Αριάδνη ερωτεύτηκε τον Θησέα και ικέτευσε τον Δαίδαλο να την βοηθήσει να σώσει τον Θησέα από το Μινώταυρο. Ο Δαίδαλος της έδωσε ένα κουβάρι κλωστής και της είπε να δέσει τη μια άκρη στην είσοδο του Λαβύρινθου, ώστε ο Θησέας να ξετυλίγει το κουβάρι καθώς θα έμπαινε πιο βαθιά στους διαδρόμους. 

Η Αριάδνη έδωσε τον μήτο (κουβάρι) στον Θησέα με τις οδηγίες του Δαίδαλου. Εκείνος όταν βρήκε τον Μινώταυρο να κοιμάται και τον σκότωσε με τα χέρια του, ενώ κάποιοι λένε ότι τον σκότωσε με ένα ξίφος που του είχε δώσει η Αριάδνη. Στη συνέχεια βρήκε την έξοδο από τον Λαβύρινθο τυλίγοντας το μήτο της Αριάδνης.

Για τη βοήθεια που προσέφερε στην Αριάδνη, ο Μίνωας φυλάκισε τον Δαίδαλο και τον γιο του Ίκαρο. Κάποιοι λένε ότι τον φυλάκισε στον Λαβύρινθο, άλλοι ότι τον κρατούσε σε ένα πύργο. Η απόδραση ήταν αδύνατη από στεριά και θάλασσα, έτσι ο Δαίδαλος έφτιαξε δύο ζεύγη από μεγάλα φτερά, στα οποία κόλλησε φτερά πουλιών με κερί. 

Το σχέδιο που σκαρφίστηκε, ήταν να τα χρησιμοποιήσει για να πετάξει αυτός και ο γιος του μακριά. Λίγο πριν ξεκινήσουν το ιπτάμενο ταξίδι προς την ελευθερία, ο Δαίδαλος προειδοποίησε τον Ίκαρο να μην πετάει πολύ κοντά στον ήλιο ή πολύ χαμηλά στην υγρασία της θάλασσας.

 Όμως ο Ίκαρος δεν τον άκουσε. Πατέρας και γιος πετούσαν μακριά από την Κρήτη, όταν ο Ίκαρος μεθυσμένος από την πτήση και τη δύναμη που του έδιναν τα φτερά άρχισε να πετά όλο και ψηλότερα. Ο πατέρας του φώναζε προσπαθώντας να τον προειδοποιήσει, όμως το αγόρι δεν έδωσε σημασία. Ο Ίκαρος πλησίασε τόσο πολύ στον ήλιο που το κερί από τα φτερά έλιωσε. Τα φτερά διαλύθηκαν κι εκείνος σκοτώθηκε πέφτοντας στη θάλασσα.

Με κρυψώνα την Σικελία

Με μαυρισμένη καρδιά ο Δαίδαλος έθαψε το σώμα του Ίκαρου σ’ ένα νησί και κατέφυγε στη Σικελία, όπου τον φιλοξένησε εκεί ο βασιλιάς. Στη Σικελία ο Δαίδαλος έχτισε έναν ναό στον Απόλλωνα και προσέφερε τα φτερά του στο θεό του φωτός. 

Ο Μίνωας εξοργισμένος από τη προδοσία και διψασμένος για εκδίκηση δεν γνώριζε πού ήταν ο Δαίδαλος, αλλά ήξερε ότι θα μπορούσε να τον ξεγελάσει να αποκαλυφθεί αν απευθυνόταν στην ματαιοδοξία του. Προσέφερε έτσι μια μεγάλη αμοιβή σε ένα διαγωνισμό για όποιον κατάφερνε να περάσει μια κλωστή μέσα από ένα πολύπλοκο ελικοειδές κοχύλι. 

Ο Δαίδαλος, ως αντιπρόσωπος του Σικελού βασιλιά έλυσε τον γρίφο με ένα πανέξυπνο τέχνασμα: Έδεσε μια κλωστή σε ένα μυρμήγκι και το έβαλε στη μία άκρη από το μπερδεμένο κοχύλι. Όταν το μυρμήγκι βγήκε από την άλλη άκρη του κοχυλιού ήταν προφανές ότι ο Δαίδαλος είχε καταφέρει να περάσει το νήμα μέσα από το κοχύλι. Όταν ο Μίνωας άκουσε για το κατόρθωμα αυτό ήταν σίγουρος ότι μόνο ένας άνθρωπος θα μπορούσε να δώσει μια τόσο έξυπνη λύση και αυτός ήταν ο Δαίδαλος. Έτσι εκστράτευσε εναντίον της Σικελίας για να αιχμαλωτίσει τον Δαίδαλο. Ο Σικελός βασιλιάς αρνήθηκε να παραδώσει τον φίλο του, κι έτσι ακολούθησε σφοδρή μάχη στην οποία ο Μίνωας σκοτώθηκε.

Μετά το θάνατο του Μίνωα, ο Δαίδαλος δεν αναφέρεται πουθενά στην ελληνική μυθολογία. Ίσως ο θάνατος του Ίκαρου αντιστάθμισε για τους θεούς τη δολοφονία του Πέρδικα κι έτσι ο Δαίδαλος δεν απασχόλησε ξανά τους θεούς. Η κληρονομιά του όμως παραμένει μέσα από τη δημιουργία λαβυρίνθων ακόμα και σήμερα ως ένα παιχνίδι που ακονίζει το μυαλό των παιχτών. Η ιστορία του Ίκαρου συγκινεί ακόμα και σήμερα, και εμπνέει τους πιλότους της Πολεμικής Αεροπορίας, να πετούν χωρίς φόβο, με αυταπάρνηση και αίσθηση του καθήκοντος.

mythologicon.blogspot.com

Από το amfipolinews