H γενετική αποκαλύπτει τον τρόπο που οι άνθρωποι εγκαταστάθηκαν στη μέση του Ειρηνικού

Τα διάσημα μεγαλιθικά μνημεία από το Νησί του Πάσχα έχουν «συγγενείς» σε νησιά χιλιάδες χιλιόμετρα βόρεια και δυτικά, όπως και οι άνθρωποι που τα δημιούργησαν, σύμφωνα με νέα μελέτη.

Σε μια περίοδο 250 ετών, ξεχωριστές ομάδες ανθρώπων ξεκίνησαν από τα μικροσκοπικά νησιά Marquesas και Raivavae, ανατολικά της Ταϊτής για να εγκατασταθούν στο νησί του Πάσχα, περιοχές που απέχουν χιλιάδες χιλιόμετρα μεταξύ τους, αλλά όλα

φιλοξενούν παρόμοια αρχαία αγάλματα. «Αυτά τα αγάλματα βρίσκονται μόνο σε εκείνα τα νησιά που συνδέονται στενά από γενετικής άποψης», δήλωσε στο AFP ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Αλέξανδρος Ιωαννίδης από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ.

Ο Ιωαννίδης και η ομάδα του, χρησιμοποιώντας ανάλυση του σύγχρονου DNA, μπόρεσαν να χαρτογραφήσουν και να χρονολογήσουν το πρώτο μονοπάτι της εγκατάστασης των πολυνησιακών πληθυσμών, που ξεκίνησε από τη Σαμόα και εξαπλώθηκε στον Ειρηνικό μεταξύ των ετών 830 και 1360.  «Αυτό ήταν ένα ευρύ πρόβλημα από τότε που ο Κάπτεν Κουκ παρατήρησε για πρώτη φορά ότι οι άνθρωποι στα νησιά της Πολυνησίας μιλούσαν όλοι την ίδια γλώσσα», είπε ο Ιωαννίδης.

Η επέκταση έγινε γρήγορα, μέσα σε περίπου 17 γενιές, ξεπερνώντας σημαντικές αλλαγές στη γλώσσα ή τον πολιτισμό, όπως δείχνουν τα ευρήματα. Οι ερευνητές μπόρεσαν να συνθέσουν το παζλ της μετανάστευσης στον Ειρηνικό συγκρίνοντας το γενετικό υλικό από 430 σημερινούς κατοίκους σε 21 νησιά.

Η μετακίνηση από τη Σαμόα εκτυλίχθηκε δυτικά προς τα Φίτζι, την Τόνγκα στο νότο και στη συνέχεια ανατολικά προς τη Ραροτόνγκα γύρω στο έτος 830. Λίγες εκατοντάδες χρόνια αργότερα, οι απόγονοι της Ραροτόνγκα ταξίδεψαν για να εγκατασταθούν στη σημερινή Ταϊτή και το αρχιπέλαγος Τουαμότου λίγο πιο μακριά.

Χάρτης της Πολυνησίας που δείχνει την πρώιμη μετανάστευση προς τα ανατολικά, η οποία ξεκίνησε τον 9ο αιώνα [Credit: Clea Peculier/AFP]

Από τα μικρά άγνωστα νησιά του Τουαμότου, ξεκίνησαν οι πιο φιλόδοξες επιδρομές, είπε ο Ιωαννίδης. Τώρα οι διάσπαρτοι κάτοικοι του Τουαμότου εκτείνονται σε μια περιοχή ίση με την απόσταση μεταξύ Αγγλίας και Ελλάδας. 

Η μελέτη σημειώνει ότι τα χαμηλού υψόμετρου νησιά πιθανότατα προέκυψαν από το επίπεδο της θάλασσας λίγες εκατοντάδες χρόνια πριν μετακινηθούν εκεί οι Πολυνήσιοι. «Έπρεπε να έχουν ναυτική κουλτούρα για να περάσουν ανάμεσα σε αυτά τα μικρά νησιά που μοιάζουν με δαχτυλίδια», είπε ο Ιωαννίδης. «Νομίζω ότι αυτό εξηγεί σε κάποιο βαθμό και το γιατί βλέπουμε να προέρχονται από εκεί τα ταξίδια μεγάλων αποστάσεων».

Σύμφωνα με τα ευρήματα του Ιωαννίδη και της ομάδας του, οι ιθαγενείς Αμερικανοί-πιθανώς από τη βορειοδυτική ακτή της Νότιας Αμερικής-και οι Πολυνήσιοι αναμίχθηκαν γύρω στο έτος 1200. Τα νέα ευρήματα ανέτρεψαν την πεποίθηση ότι το Ράπα Νούι-γνωστότερο ως Νησί του Πάσχα-ήταν το πρώτο μέρος όπου συναντήθηκαν οι δύο πολιτισμοί.

 

Οι σημερινοί πολυνησιακοί πληθυσμοί έχουν μικτή κληρονομιά, με ίχνη Ευρώπης, Αφρικής και άλλων τόπων στην καταγωγή τους. Ενώ οι γενετικές μελέτες των αρχαίων λαών τείνουν να εστιάζουν σε αρχαία δείγματα DNA, που ανακαλύφθηκαν σε αρχαιολογικούς χώρους, ο Ιωαννίδης είπε ότι η ομάδα του μπόρεσε να ερευνήσει ενδεικτικές αλληλουχίες θαμμένες στο σύγχρονο DNA.

Χρησιμοποίησαν ένα λογισμικό για την ανάλυση δειγμάτων από 430 κατοίκους σε 21 διαφορετικά νησιά για τον εντοπισμό επαναλαμβανόμενων γονιδιακών μοτίβων, ειδικά για τους Πολυνήσιους, αποκλείοντας τις αλληλουχίες DNA που σχετίζονται με την ευρωπαϊκή ή άλλη καταγωγή. Η ομάδα του χρησιμοποίησε τις γενετικές ενδείξεις για να σχεδιάσει ένα είδος γενεαλογικού δέντρου με πορεία από τα ανατολικά προς τα δυτικά στον Ειρηνικό Ωκεανό.

Διαφορετικά, «απλώς θα διαπιστώναμε ότι τα νησιά με μεγαλύτερο Πολυνησιακό DNA είχαν και μεγαλύτερο βαθμό συγγένειας. Αυτό δεν είναι ενδιαφέρον από ιστορικής άποψης».

Η μελέτη έχει δημοσιευθεί στο επιστημονικό περιοδικό Nature.

Πηγή: LiFO, με πληροφορίες από Guardian

Από το amfipolinews