Αποκρυφιστής, τσαρλατάνος, τυχοδιώκτης: Ποιος ήταν ο κόμης Αλεσσάντρο Καλιόστρο;

πηγή

Ο Αλεσσάντρο Καλιόστρο κατάφερε την αθανασία με πολλούς τρόπους: μέσω της όπερας, ως ένας κακοποιός της οθόνης, ακόμη και ως γραμματοσειρά. 

Ο αποκρυφιστής Άλιστερ Κρόουλι ισχυρίστηκε ότι ο Καλιόστρο έζησε μέσα από τον ίδιο, ως μία από τις δικές του προηγούμενες ενσαρκώσεις. Και ενώ μπορεί ο Καλιόστρο να προτιμούσε να αποκτήσει την αθανασία με τον απλό, παλιό, καλό τρόπο -να μην πεθάνει δηλαδή- αυτός ο άνθρωπος δεν ήταν και τόσο ευθύς.

Το κόμης Αλεσσάντρο Καλιόστρο δεν ήταν καν

πραγματικός. Ο τίτλος του ήταν εντελώς ψευδής και το επώνυμό του ήταν από κάτι πλούσιους θείους του. Γεννήθηκε ως Τζουζέππε Μπάλσαμο στο Παλέρμο, την έδρα της Σικελίας, στις 2 Ιουνίου του 1743, από φτωχούς γονείς -αν και η μητέρα του κατάγονταν από τον Κάρολο Μαρτέλο, έναν Φράγκο ηγέτη του Μεσαίωνα ο οποίος σταμάτησε την κατάκτηση της Ευρώπης από το Χαλιφάτο Umayyad το 732 μ.Χ. Παρόλο που η οικογένειά του ήταν φτωχή, ο Μπάλσαμο φέρεται ότι ήδη από έφηβος ακόμη κατατάχτηκε στους Brothers Hospitallers of Saint John of God.

Αυτό το καθολικό τάγμα ασχολείτο με την ιατρική. Εδώ έμαθε ο Μπάλσαμο την φαρμακευτική, αν και η μοναστική ζωή δεν του ταίριαζε. Όταν έφυγε από το τάγμα (είτε έφυγε ή τον έδιωξαν), άρχισε να καταπιάνεται με διάφορα που θα τον εξυπηρετούσαν στην σταδιοδρομία του. Για λίγο, σπούδασε τέχνη, η οποία τον βοήθησε καταπληκτικά στην ικανότητά του για πλαστογραφία. Διέδωσε το όνομα του ως γνώστη του μυστικού και των ιερών τελετών, κάτι που ενίσχυσε τη φήμη του ως μάγος. Και άρχισε να υπεξαιρεί χρήματα από διάφορους (ένας απ' αυτούς ήταν ένας χρυσοχόος που νόμιζε ότι είχε δεχθεί επίθεση από δαίμονες ενώ έψαχνε για ένα χαμένο θησαυρό).

Αποκομμένος από το Παλέρμο, ο Μπάλσαμο άρχισε να ταξιδεύει ανά τον κόσμο, ή τουλάχιστον γύρω από τη Μεσόγειο. Τότε περίπου ο ίδιος επαναπροσδιορίστηκε ως κόμης Καλιόστρο, σπουδαστής των μυστηρίων και της αλχημείας, κάποτε ορφανός ονόματι Acharat στην ιερή μουσουλμανική πόλη Μεδίνα. Ισχυρίστηκε ότι είχε περάσει το χρόνο του στην Αίγυπτο με έναν σύμβουλο ονόματι Althotas, ο οποίος φέρεται να έκανε αλχημικά πειράματα, αναζητούσε μυστικιστικές τοπικές τελετές και έγινε Ιππότης της Μάλτας με τον Μπάλσαμο. Σύμφωνα με ισχυρισμούς, οι δυο τους ταξίδεψαν επίσης στη Μέκκα, την Αιθιοπία και την Ινδία για να μάθουν τις απόκρυφες τέχνες. Το 1768, ο Καλιόστρο επανεμφανίστηκε στη Ρώμη και έγινε γραμματέας του Καρδιναλίου Ορσίνι, μιας επιφανούς οικογένειας.

Την ίδια χρονιά, παντρεύτηκε την Λορέντζα Φελτσιάνι, γνωστή και ως Σεραφίνα. Όπως αποδείχθηκε, και η Σεραφίνα είχε χάρισμα στο να εξαπατά τους ανθρώπους. Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι το ζευγάρι έφυγε από τη Ρώμη, επειδή τράβηξε την προσοχή της Ιεράς Εξέτασης. Συνέχισαν τα ταξίδια του Καλιόστρο, δίνοντας διάφορες σεάνς και πουλώντας ελιξίρια. Στο Παρίσι, ο Καλιόστρο έγινε δεκτός με ανοιχτές αγκάλες και, υποτίθεται, ήταν ο προσωπικός γιατρός του Βενιαμίν Φραγκλίνου. Στη Ρωσία, η Μεγάλη Αικατερίνη έγραψε καυστικούς στίχους για την αγυρτεία του ζευγαριού. Στο Λονδίνο, στις 12 Απριλίου του 1776, ο Καλιόστρο μυήθηκε ως Τέκτων και έτσι ξεκίνησε η περίοδος που ασκούσε μεγαλύτερη επιρροή.

Στον Καλιόστρο πιστώνεται η συνίδρυση του Αιγυπτιακού Ελευθεροτεκτονισμού στις αρχές της δεκαετίας του 1780. Η αίρεση υποτίθεται ότι βασίζεται στις τελετές των αρχαίων θεών Ίσις και Όσιρη. Ο Μαγικός Αυλός του Μότσαρτ βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη θεματολογία της αίρεσης και μερικοί ιστορικοί μουσικής έχουν συνδέσει τον σοφό μύστης Sarastro με τον Καλιόστρο. Ο Αιγυπτιακός Ελευθεροτεκτονισμός μεγάλωσε πολύ στη Γαλλία, και έτσι ο Καλιόστρο έγινε πάρα πολύ δημοφιλής στην αριστοκρατία.

Το 1785, όλα κατέρρευσαν. Όσον αφορά το κατά πόση συμμετοχή είχε ο Καλιόστρο οι γνώμες διίστανται, αλλά τελικά ο αποκρυφιστής ενεπλάκη σε ένα περιστατικό στο οποίο ένας απατεώνας έπεισε έναν καρδινάλιο να αγοράσει ένα πάρα πολύ ακριβό περιδέραιο με διαμάντια για λογαριασμό της Μαρίας Αντουανέτας. Ο Καλιόστρο συνελήφθη και φυλακίστηκε στη Βαστίλη για 9 μήνες, αν και η δίκη δεν απέδειξε ότι είχε οποιαδήποτε συμμετοχή.

 

Όταν ο Καλιόστρο αποφυλακίστηκε, τα προβλήματά του δεν είχαν τελειώσει. Ένας σκανδαλοθήρας στο Λονδίνο τον κατηγόρησαν δημόσια ότι είναι ο Τζουζέππε Μπάλσαμο (που ήταν), με όλα τα συνεπακόλουθα του παρελθόντος -τα εγκλήματα και τις απάτες. Ο Καλιόστρο αντέκρουσε τους ισχυρισμούς θορυβωδώς και κέρδισε. Επέστρεψε στη Ρώμη το 1789, αλλά παρά την προσπάθεια να κερδίσει τα προς το ζην με το συνηθισμένο τρόπο του (τη μαγεία, την ιατρική και στην επικοινωνία με τα πνεύματα), η Ιερά Εξέταση τον κατάλαβε. Συνελήφθη τον Δεκέμβριο και καταδικάστηκε σε θάνατο, ως Μπάλσαμο, με κατηγορίες για εγκλήματα του Τεκτονισμού, της αίρεσης και της μαγείας. Η Σερραφίνα, εν τω μεταξύ, βρισκόταν σε ένα μοναστήρι. Ο πάπας, ωστόσο, μετέτρεψε την εκτέλεση σε ισόβια κάθειρξη. Μετά από μια απόπειρα απόδρασης από το Καστέλο Σαντ Άντζελο, κοντά στη Ρώμη, ο Καλιόστρο στάλθηκε στο φρούριο του Αγίου Λέοντα στο βόρειο τμήμα της Ιταλίας. Πέθανε εκεί στις 26 Αυγούστου του 1795 στην ηλικία των 52.

Δείτε επίσης: Αποκρυφιστής, τσαρλατάνος, τυχοδιώκτης: Ποιος ήταν ο κόμης Αλεσσάντρο Καλιόστρο;

Ένας από τους λίγους ανθρώπους που πήρε συνέντευξη από κάποιον από τους ανθρώπους του Καλιόστρο (ή του Μπάλσαμο) ήταν ο Γερμανός Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε. Κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στο Παλέρμο το 1787, ο Γκαίτε εντόπισε την Felicita Balsamo, την μητέρα του Καλιόστρο, η οποία διέλυσε πολλούς από τους μύθους που είχε δημιουργήσει ο ίδιος για την ζωή του. Ο Καλιόστρο είχε κάνει μεγάλη εντύπωση στον Γκαίτε. Ορισμένοι μελετητές υποστηρίζουν πως ο Καλιόστρο χρησιμεύει ως πρότυπο του Δρ Φάουστ, ενώ άλλοι ως πρότυπο του Μεφιστοφελής.

Από το 3otiko