πηγή
Η νέα σειρά του Showtime "The Good Lord Bird" με τον Ίθαν Χοκ, δείχνει ένα διαφορετικό πορτρέτο του υπέρμαχου κατά της δουλείας και επικεντρώνεται στον πολωτικό John Brown που ηγήθηκε μιας επιδρομής στο Harper's Ferry.
Αναλόγως το ποιον θα ρωτήσεις, θα σου πει ότι ο John Brown ήταν ψυχοπαθής, αμαρτωλός ή άγιος.
Πρόσφατα έκανε πρεμιέρα στο Showtime το "The Good Lord Bird", που βασίζεται στο ομότιτλο μυθιστόρημα του James McBride. Για μερικούς ήταν επαναστάτης, αν και ηγήθηκε μιας αποτυχημένης εξέγερσης σκλάβων στο Harpers Ferry, μαχητής της ελευθερίας και ήρωας. Για άλλους, είναι αναρχικός, δολοφόνος και τρομοκράτης.
Οπότε, ποια εκδοχή του εμφανίζεται στο "The Good Lord Bird";
Από αγρότης ζηλωτής
Πρόσφατα έκανε πρεμιέρα στο Showtime το "The Good Lord Bird", που βασίζεται στο ομότιτλο μυθιστόρημα του James McBride. Για μερικούς ήταν επαναστάτης, αν και ηγήθηκε μιας αποτυχημένης εξέγερσης σκλάβων στο Harpers Ferry, μαχητής της ελευθερίας και ήρωας. Για άλλους, είναι αναρχικός, δολοφόνος και τρομοκράτης.
Οπότε, ποια εκδοχή του εμφανίζεται στο "The Good Lord Bird";
Από αγρότης ζηλωτής
Tragic Prelude, τοιχογραφία του John Steuart Curry, που εμφανίζει τον ρόλο του John Brown στο "Bleeding Kansas," με την αιματοχυσία, την φωτιά και τον ανεμοστρόβιλο να υπονοούν τον επερχόμενο Εμφύλιο Πόλεμο
Γεννημένος το 1800 στο Torrington του Κονέκτικατ, ο Τζον Μπράουν ζούσε μια σχετικά ασήμαντη ζωή ως αγρότης, βοσκός και έμπορος μαλλιού, μέχρι τη δολοφονία του υπέρμαχου της κατάργησης της δουλείας Elijah Lovejoy το 1837. Ο εξοργισμένος Μπράουν ανακοίνωσε δημόσια την αφοσίωσή του στην εξάλειψη της δουλείας. Μεταξύ του 1837 και του 1850 -την χρονιά που ψηφίστηκε ο νόμος περί φυγάδων σκλάβων- ο Μπράουν χρησίμευσε ως "αγωγός" στον υπόγειο σιδηρόδρομο, ένα δίκτυο μυστικών διαδρομών και ασφαλών σπιτιών που υφίσταντο στις ΗΠΑ κατά τις αρχές έως και τα μέσα του 19ου αιώνα και χρησιμοποιήθηκαν από σκλάβους Αφροαμερικανούς για να διαφύγουν σε ελεύθερες πολιτείες και τον Καναδά.
Ο Μπράουν εγκαταστάθηκε σε μια περιοχή της Νέας Υόρκης, όπου έλαβε δωρεά ένα αγρόκτημα από ένα πλούσιο υπέρμαχο κατά της δουλείας, και συνέχισε να βοηθάει τους φυγάδες Αφροαμερικανούς και τους κατοίκους ενός κοντινού οικισμού φυγάδων.
Το 1855, πήγε να συνεχίσει τον αγώνα του κατά της σκλαβιάς στο Κάνσας, όπου πέντε από τους γιους του είχαν αρχίσει να φιλοξενούν κόσμο τον προηγούμενο χρόνο. Για τους Μπράουν, η μετάβαση στο "Bleeding Kansas" -μια περιοχή όπου ήταν έντονη η βία μεταξύ των αποίκων υπέρ και κατά της δουλείας- ήταν μια ευκαιρία να ζήσουν τα πιστεύω τους. Το 1856, δυνάμεις υπέρ της δουλείας έκαψαν ένα προπύργιο κατά της δουλείας σε μια περιοχή του Κάνσας. Ο εξοργισμένος Μπράουν και οι γιοι του συνέλαβαν πέντε έποικους από τρεις διαφορετικές οικογένειες που ήταν υπέρ της δουλείας και τους σκότωσαν με σπαθιά.
Αυτές οι βάναυσες δολοφονίες επέβαλαν τον Μπράουν στην εθνική σκηνή των υπέρμαχων κατά της δουλείας.
Για τα επόμενα δύο χρόνια, ο Μπράουν ηγήθηκε επιδρομών στο Κάνσας και πήγε ανατολικά ώστε να συγκεντρώσει χρήματα για να υποστηρίξει τους αγώνες του. Χωρίς να το γνωρίζουμε όλοι, εκτός από λίγους συνωμότες, σχεδίαζε μια επιχείρηση που πίστευε ότι θα έδινε ένα μεγάλο πλήγμα στη δουλεία.
Τον Οκτώβριο του 1859, ο Μπράουν και 21 ακόλουθοί του επιτέθηκαν στο ομοσπονδιακό οπλοστάσιο στο Harpers Ferry της Βιρτζίνια.
Ο Μπράουν ήλπιζε ότι τόσο ο Φρέντερικ Όγκουστους Γουάσινγκτον Μπέιλι (γνωστός περισσότερο ως Φρέντερικ Ντάγκλας, Αφρο-Αμερικανός κοινωνικός μεταρρυθμιστής, ρήτορας, συγγραφέας, πολιτικός και πολέμιος της δουλείας), όσο και η Χάριετ Τάμπμαν (Αμερικανίδα πολίτης που ήταν υπέρ της κατάργησης της δουλείας και πολιτική ακτιβίστρια) θα πήγαιναν μαζί του, αλλά δεν το έκανε κανείς από τους δύο. Ίσως αυτές οι απουσίες να εξηγούν γιατί η αναμενόμενη εξέγερση των σκλάβων της Βιρτζίνια του Μπράουν δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Η απουσία ενός στρατού σκλάβων τορπίλησε το σχέδιο του Μπράουν για τη δημιουργία βάσεων στα βουνά από τις οποίες θα πραγματοποιούσαν επιδρομές σε φυτείες σε ολόκληρο τον Νότο, στις οποίες ο ίδιος αναφερόταν ως "ο πόλεμος προς την Αφρική".
Τελικά, το Harpers Ferry ήταν μια καταστροφή. Εκείνη την ημέρα, δέκα από την ομάδα του πέθαναν, πέντε δραπέτευσαν και οι υπόλοιποι επτά -συμπεριλαμβανομένου του ίδιου- δικάστηκαν, φυλακίστηκαν και εκτελέστηκαν.
Ο μύθος του
Ο Μπράουν εγκαταστάθηκε σε μια περιοχή της Νέας Υόρκης, όπου έλαβε δωρεά ένα αγρόκτημα από ένα πλούσιο υπέρμαχο κατά της δουλείας, και συνέχισε να βοηθάει τους φυγάδες Αφροαμερικανούς και τους κατοίκους ενός κοντινού οικισμού φυγάδων.
Το 1855, πήγε να συνεχίσει τον αγώνα του κατά της σκλαβιάς στο Κάνσας, όπου πέντε από τους γιους του είχαν αρχίσει να φιλοξενούν κόσμο τον προηγούμενο χρόνο. Για τους Μπράουν, η μετάβαση στο "Bleeding Kansas" -μια περιοχή όπου ήταν έντονη η βία μεταξύ των αποίκων υπέρ και κατά της δουλείας- ήταν μια ευκαιρία να ζήσουν τα πιστεύω τους. Το 1856, δυνάμεις υπέρ της δουλείας έκαψαν ένα προπύργιο κατά της δουλείας σε μια περιοχή του Κάνσας. Ο εξοργισμένος Μπράουν και οι γιοι του συνέλαβαν πέντε έποικους από τρεις διαφορετικές οικογένειες που ήταν υπέρ της δουλείας και τους σκότωσαν με σπαθιά.
Αυτές οι βάναυσες δολοφονίες επέβαλαν τον Μπράουν στην εθνική σκηνή των υπέρμαχων κατά της δουλείας.
Για τα επόμενα δύο χρόνια, ο Μπράουν ηγήθηκε επιδρομών στο Κάνσας και πήγε ανατολικά ώστε να συγκεντρώσει χρήματα για να υποστηρίξει τους αγώνες του. Χωρίς να το γνωρίζουμε όλοι, εκτός από λίγους συνωμότες, σχεδίαζε μια επιχείρηση που πίστευε ότι θα έδινε ένα μεγάλο πλήγμα στη δουλεία.
Τον Οκτώβριο του 1859, ο Μπράουν και 21 ακόλουθοί του επιτέθηκαν στο ομοσπονδιακό οπλοστάσιο στο Harpers Ferry της Βιρτζίνια.
Ο Μπράουν ήλπιζε ότι τόσο ο Φρέντερικ Όγκουστους Γουάσινγκτον Μπέιλι (γνωστός περισσότερο ως Φρέντερικ Ντάγκλας, Αφρο-Αμερικανός κοινωνικός μεταρρυθμιστής, ρήτορας, συγγραφέας, πολιτικός και πολέμιος της δουλείας), όσο και η Χάριετ Τάμπμαν (Αμερικανίδα πολίτης που ήταν υπέρ της κατάργησης της δουλείας και πολιτική ακτιβίστρια) θα πήγαιναν μαζί του, αλλά δεν το έκανε κανείς από τους δύο. Ίσως αυτές οι απουσίες να εξηγούν γιατί η αναμενόμενη εξέγερση των σκλάβων της Βιρτζίνια του Μπράουν δεν υλοποιήθηκε ποτέ. Η απουσία ενός στρατού σκλάβων τορπίλησε το σχέδιο του Μπράουν για τη δημιουργία βάσεων στα βουνά από τις οποίες θα πραγματοποιούσαν επιδρομές σε φυτείες σε ολόκληρο τον Νότο, στις οποίες ο ίδιος αναφερόταν ως "ο πόλεμος προς την Αφρική".
Τελικά, το Harpers Ferry ήταν μια καταστροφή. Εκείνη την ημέρα, δέκα από την ομάδα του πέθαναν, πέντε δραπέτευσαν και οι υπόλοιποι επτά -συμπεριλαμβανομένου του ίδιου- δικάστηκαν, φυλακίστηκαν και εκτελέστηκαν.
Ο μύθος του
"The Last Moments of John Brown painting", στον πίνακα του 1884, οι τελευταίες στιγμές του Τζον Μπράουν, ο Τόμας Χόβεντεν απεικονίζει τον Μπράουν ως μάρτυρα
Στα τέλη του Οκτωβρίου του 1859, διασύρθηκε και κατακρίθηκε ως βίαιος τρελός. Η οργή ήταν τόσο έντονη που πέντε από τους "Secret Six" -τους πιο ένθερμους υποστηρικτές και ενεργούς χρηματοοικονομικούς υποστηρικτές του- αρνήθηκαν τη συνεργασία τους με τον Μπράουν και καταδίκασαν την επιδρομή.
Όμως, μέχρι τον Δεκέμβριο, τα πράγματα άλλαξαν υπέρ του Μπράουν. Οι συνεντεύξεις του στην φυλακή και οι επιστολές του κατά της δουλείας που δημοσιεύθηκαν σε εφημερίδες, ενθάρρυναν τον θαυμασμό για τον Μπράουν και ενίσχυσε τον τρόμο για τα δεινά της δουλείας. Υπάρχουν ιστορικοί που θεωρούν ότι αυτές οι επιστολές είναι η πιο σημαντική συμβολή του Μπράουν στην κατάργηση της δουλείας στις ΗΠΑ.
Αργότερα, ο Μπράουν περιγράφηκε ως μάρτυρας του αγώνα κατά της δουλείας. Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, οι στρατιώτες της Ένωσης, ενώ πήγαιναν στην μάχη, τραγουδούσαν γι' αυτόν. Για πολλούς, ήταν ο προστάτης άγιος της κατάργησης της δουλείας.
Όμως, μέχρι τον Δεκέμβριο, τα πράγματα άλλαξαν υπέρ του Μπράουν. Οι συνεντεύξεις του στην φυλακή και οι επιστολές του κατά της δουλείας που δημοσιεύθηκαν σε εφημερίδες, ενθάρρυναν τον θαυμασμό για τον Μπράουν και ενίσχυσε τον τρόμο για τα δεινά της δουλείας. Υπάρχουν ιστορικοί που θεωρούν ότι αυτές οι επιστολές είναι η πιο σημαντική συμβολή του Μπράουν στην κατάργηση της δουλείας στις ΗΠΑ.
Αργότερα, ο Μπράουν περιγράφηκε ως μάρτυρας του αγώνα κατά της δουλείας. Κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, οι στρατιώτες της Ένωσης, ενώ πήγαιναν στην μάχη, τραγουδούσαν γι' αυτόν. Για πολλούς, ήταν ο προστάτης άγιος της κατάργησης της δουλείας.
John Brown reading his Bible grayscale painting, πίνακας του Horace Pippin
Ωστόσο, κατά την εποχή των νόμων του φυλετικού διαχωρισμού στις ΗΠΑ με τη νομοθεσία γνωστή ως "Τζιμ Κρόου" (Jim Crow laws), οι περισσότεροι λευκοί Αμερικανοί -ακόμη και οι αντίπαλοι του διαχωρισμού- είτε αγνόησαν τον Μπράουν, είτε τον καταδίκασαν ως αναρχικό και δολοφόνο. Για τους οπαδούς της φιλοσοφίας της μη βίας του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Τζούνιορ, ο Μπράουν ήταν μια φιγούρα που φοβόταν και δεν θαυμάζονταν. Σε αντίθεση, οι Black Americans, όπως ο Μάλκομ Χ, τον τιμούσαν για την προθυμία του να πολεμήσει και να πεθάνει για την Μαύρη Ελευθερία.
Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες έφεραν νέο ενδιαφέρον για τον Μπράουν, και εμφανίστηκαν 15 βιβλία γι' αυτόν, συμπεριλαμβανομένων παιδικών, βιογραφιών και κριτικών ιστοριών του Harpers Ferry.
Ο... κλόουν
Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες έφεραν νέο ενδιαφέρον για τον Μπράουν, και εμφανίστηκαν 15 βιβλία γι' αυτόν, συμπεριλαμβανομένων παιδικών, βιογραφιών και κριτικών ιστοριών του Harpers Ferry.
Ο... κλόουν
Ανάμεσα στα πιο χαρακτηριστικά του μυθιστορήματος του McBride είναι το περίεργο χιούμορ του Μπράουν. Οι Αμερικανοί έχουν δει τον πιστό και εκδικητικό Τζον Μπράουν που ενέπνευσε. Όμως, πριν το The Good Lord Bird, οι Αμερικανοί δεν είχαν δει ποτέ τον... κλόουν Τζον Μπράουν.
Ο Μπράουν του McBride είναι ένας κουρελιάρης, ξεχασιάρης και βαθιά θρησκευτικός μονομανής. Με τα κουρελιασμένα ρούχα του, με τα δάχτυλα των ποδιών του να βγαίνουν από τις μπότες του, ο Μπράουν απαγγέλει εκτενείς προσευχές και προσφέρει ασαφείς ερμηνείες της Αγίας Γραφής που μπερδεύ0ουν τους άντρες του.
Όλα αυτά τα μαθαίνουμε από το Onion, τον αφηγητή, έναν πρώην σκλάβο που ο Μπράουν "διέσωσε" από μια από τις οικογένειες που ζούσαν σε οικισμό φυγάδων. Αρχικά, το μόνο που θέλει ο Onion είναι να επιστρέψει στο σπίτι του αφεντικού του. Τελικά, αγκαλιάζει το νέο του ρόλο ως η μασκότ του Μπράουν, αν και συνεχίζει να κοροϊδεύει την ασταθή συμπεριφορά του Μπράουν μέχρι το Harpers Ferry.
από: smithsonian mag
από: smithsonian mag
Από το 3otiko
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου