Όταν ο πανικός της δεκαετίας του 1980 για τον σατανά χτύπησε την Procter & Gamble

Το αρχικό λογότυπο της Procter & Gamble

Η εταιρεία χρειάστηκε να δώσει μάχες επί δεκαετίες για τους ψευδείς ισχυρισμοί ότι συνδεόταν με τον διάβολο.

Το 1982, υπήρξε ένα πολύ ξεχωριστό επεισόδιο στο σόου του Φιλ Ντόναχ (Phil Donahue). Εκείνη την ημέρα, ο πρόεδρος της Procter & Gamble βγήκε στην εκπομπή και παραδέχτηκε ότι η εταιρεία υποστήριζε την Εκκλησία του Σατανά και ότι το λογότυπό της εταιρείας περιείχε σατανικά σύμβολα. Κάποιοι θυμούνται ότι αυτό συνέβη το 1985 και άλλοι το 1989.
Η αλήθεια είναι ότι
κάτι τέτοιο δεν συνέβη ποτέ. Η P&G δεν είχε ποτέ καμία σχέση με την Εκκλησία του Σατανά. Μάλιστα, η ίδια η Εκκλησία περιγράφει τον ισχυρισμό ως "εντελώς ψευδή". Αυτό όμως δεν εμπόδισε να διαδοθεί η φήμη.

Για να κατανοήσουμε καλύτερα αυτήν την φήμη, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε το γενικότερο πλαίσιο. Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1990, επικράτησε στις ΗΠΑ ένας μεγάλος φόβος για τις σατανικές λατρείες, γνωστός ως "Satanic Panic". Για χρόνια, ειδήσεις όπως για την δίκη της Οικογένειας Μάνσον, ή ταινίες σαν τον Εξορκιστή, είχαν προετοιμάσει την χώρα γι' αυτήν την παράνοια. Στην μελέτη του 1972, Folk Devils and Moral Panics, ο Βρετανός κοινωνιολόγος Stanley Cohen εφάρμοσε την φράση "ηθικός πανικός" αναφορικά με γεγονότα όπως αυτό, τα οποία εμφανίζονται ξαφνικά και απειλούν τα κοινωνικά πρότυπα. Αυτά τα γεγονότα παρουσιάζονται εσφαλμένα με εντυπωσιακό τρόπο στα ΜΜΕ και τελικά η αναφορά στο θέμα έρχεται να καθορίσει το κοινό.

Όταν τον Μάρτιο του 1980, έκανε την εμφάνισή του στον The Minneapolis Tribune το άρθρο "Rumor Giving Company a Devil of a Time" σχετικά με τη φήμη της P&G, ο πανικός έφτασε στο αποκορύφωμά του. Η ιστορία αναφέρει κατηγορίες για σατανικές εικόνες που είναι κρυμμένες στο λογότυπο της εταιρείας: ένας άνθρωπος στο φεγγάρι που κοιτάζει 13 αστέρια. Ωστόσο, όπως εξηγεί ο Tressie Rose, εκπρόσωπος της P&G, ο ισχυρισμός αυτός δεν είχε καμία βάση. "Το λογότυπο αναπτύχθηκε για τα κιβώτια κεριών STAR. Μετά, αποφασίσαμε να το επισημοποιήσουμε, δημιούργησε το γραφικό, 13 αστέρια για τις 13 πρώτες αμερικανικές αποικίες. Το 1882 έγινε επίσημο εμπορικό σήμα, αλλά η ενσωμάτωση του προσώπου στο φεγγάρι συνέβη πριν από αυτό. Το λογότυπο δημιουργήθηκε το 1930 αλλά η φήμη διαδόθηκε 50 χρόνια μετά".

Για τους περισσότερους ανθρώπους, το σχέδιο μοιάζει ασήμαντο, αλλά οι περισσότεροι δεν είναι ο Jim Peters. Στη δεκαετία του 1980, ο Peters ήταν ο μουσικός διευθυντής του Κέντρου Χριστιανικής Ζωής της Σιών (Zion Christian Life Center) στο St. Paul της Μινεσότα και μέλος μιας οικογένειας αντι-ροκ σταυροφόρων που υποκίνησε μια εκστρατεία να καούν δίσκοι το 1978. Οι αδελφοί του, Dan και Steve, απέκτησαν φήμη για μια σειρά σεμιναρίων και ένα ψευδο-ντοκιμαντέρ, το "η Αλήθεια για το Ροκ".

Κουτί για κεριά Star το 1865

Ο Jim ήταν εξίσου φιλόδοξος και παρέδιδε δικά του σεμινάρια. Όταν ερωτήθηκε από τον The Tribune για το άρθρο, ισχυρίστηκε ότι βρήκε ένα αντίγραφο του λογότυπου της P&G σε ένα βιβλίο του Βρετανού αιγυπολόγου E.A. Wallis Budge, με τίτλο "φυλακτά και δεισιδαιμονίες" (Amulets and Superstitions). Εκείνη την εποχή, ένα μέλος της ομάδας δημοσίων σχέσεων της P&G απάντησε, "Αυτό είναι το είδος της φήμης για το οποίο δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα ... Οι άνθρωποι θα πιστέψουν ότι θέλουν".

Για σχεδόν 2 χρόνια, μέχρι τον Ιανουάριο του 1982, η ιστορία εξαφανίστηκε. Τότε, εφημερίδες στα Μεσοδυτικά της χώρας άρχισαν να εμφανίζουν παραλλαγές του από την United Press International. Τα άρθρα είχαν τίτλους όπως "Soap Baron Battles Devilish Rumors" και έκαναν και πάλι αναφορές στο λογότυπο της P&G, αλλά αυτή τη φορά χωρίς καμία σύνδεση με τον Jim Peters.

Η αίτηση του 1882 για το λογότυπο της Procter & Gamble

Παραδόξως, αυτή η εκδοχή της φήμης ήταν πιο συγκεκριμένη. Πρώτον, οι μπούκλες στην γενειάδα και τα μαλλιά του φεγγαριού μοιάζουν με τον αριθμό 6, και κάθε μοτίβο από μπούκλες μοιάζει να είναι σε μια σειρά τριών. Επιπλέον, όταν συνδεόταν, στα 13 αστέρια υπάρχουν τρία ξεχωριστά μοτίβα που δημιουργούν μια άλλη σειρά τριών 6. Στο μυαλό πολλών, οι επαναλαμβανόμενες περιπτώσεις του αριθμού 666 στο λογότυπο ήταν αναφορές στο σημάδι του θηρίου στην χριστιανική θεολογία.

Η P&G κατέθεσε αγωγές εναντίον πολλών που διέδωσαν την φήμη, συμπεριλαμβανομένου ενός μετεωρολόγου από την Ατλάντα. Η ιστορία με τον Φιλ Ντόναχ φαίνεται να προέρχεται από αυτήν την εποχή, καθώς εμφανίζεται σε φυλλάδια που προειδοποιούν τον κόσμο για την υποτιθέμενη σχέση με τον σατανά. Το 1982, η εταιρεία χρησιμοποίησε μια επιθετική στρατηγική σε σχέση με τα ΜΜΕ στην Δυτική Ακτή, εκεί όπου πίστευαν ότι εμφανίστηκε η νέα έκδοση της φήμης.
Και πάλι, η P&G φάνηκε να έχει κάποια επιτυχία και η ιστορία εξαφανίστηκε μέχρι τα τέλη του 1982. Επανήλθε όμως ξανά το 1985, όταν οι New York Times ανέφεραν ότι κυκλοφόρησαν φυλλάδια στη Νέα Υόρκη που υποστήριζαν ότι η P&G είχε σχέσεις με τον διάβολο.

Η εξέλιξη του λογότυπου της Procter & Gamble

Ότι και αν έκανε η P&G, η φήμη δε σταματούσε. Σε μια αναδρομική αναφορά στον The Washington Post του 1991, ο Paul Martin μίλησε για μια συνάντηση που είχε με την οικογένεια Peters το 1985. "Τα τρία αδέρφια -ο Dan, ο Steve και ο Jim Peters- πήγαν στα παιδιά μου και τους είπαν να κάψουν τους ροκ δίσκους τους ... Έδειξαν το λογότυπο της Procter & Gamble και τους είπαν ότι ήταν ίδιο με εκείνο της Εκκλησίας του Σατανά στη Μινεσότα".
Το Απρίλιο του 1985, η εταιρεία ανακοίνωσε ότι θα εγκατέλειπε το λογότυπο επ' αόριστον. Όμως, διαδόθηκαν ανησυχίες που μπλέχτηκαν στην ιστορία ακόμα και δημόσιοι λειτουργοί. Τον Απρίλιο του 1986, ένας εξοργισμένος Γενικός Εισαγγελέας από τη Νότια Ντακότα εξέδωσε δελτίο τύπου στα ΜΜΕ υπενθυμίζοντας ότι κανένα από τα στελέχη της P&G δεν είχε πουλήσει την ψυχή του στον διάβολο.
Όσο γελοίο και φαίνεται, οι ηθικοί πανικοί -όπως ο πανικός του σατανά- διατηρούνται με περίεργες συνωμοσίες όπως η φήμη της P&G, επειδή αυτά τα είδη ιστοριών είναι σχεδόν αδύνατο να καταρριφθούν.

Lucifer, Γκιστάβ Ντορέ

Στην περίπτωση του Jim Peters, ο εχθρός ήταν εμφανής. Η P&G ήταν ο Σατανάς. Όμως, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, το φάσμα της θρησκευτικής παράνοιας έδωσε τη θέση του σε υλικές ανησυχίες.
 
Το 1990, η P&G ανακοίνωσε την πρώτη από μια σειρά αγωγών κατά των διανομέων της Amway. Πρωτοπόρος στον τομέα του Multi Level Marketing (MLM), η Amway εκμεταλλεύτηκε τις πωλήσεις των προϊόντων της σε τρίτους διανομείς, οι οποίοι περιστασιακά συμμετείχαν σε επιθετικές πωλήσεις για να ενισχύσουν τις πωλήσεις.
Το 1990 και ξανά το 1995, οι διανομείς της Amway πιάστηκαν να χρησιμοποιούν το σύστημα φωνητικού ταχυδρομείου της Amway για να στείλουν μηνύματα στους καταναλωτές, δηλώνοντας ότι τα κέρδη της P&G υποστηρίζουν την Εκκλησία του Σατανά. Η P&G έκανε μήνυση και στις δύο περιπτώσεις, αλλά μια σειρά από ανατροπές στη δίκη του 1995, θα έκανε την δίκη να διαρκέσει μια δεκαετία. Το 2007, η P&G κέρδισε την δίκη εναντίον των διανομέων της Amway. Έτσι, φάνηκε να τερματίζει η φήμη.

Το 2013, η P&G ανακοίνωσε την επιστροφή του φεγγαριού στο λογότυπό της.

Δείτε επίσης: Γιατί τα φαντάσματα λένε "ΜΠΟΥ!";

από: atlas obscura

Από το 3otiko