Ένα διπλό γλυπτό του 19ου αιώνα και η ιστορία των δύο διαφορετικών χαρακτήρων που απεικονίζει

Το γλυπτό "Mephistopheles and Margaretta" στο μουσείο Salar Jung Museum

Κρυμμένο στον δεύτερο όροφο του μουσείου Salar Jung στη ινδική μεγαλούπολη Χαϊντεραμπάντ (Hyderabad), πρωτεύουσα της ομόσπονδης πολιτείας Άντρα Πραντές, βρίσκεται ένα υπνωτικό ξύλινο γλυπτό.

Ένας άνδρας στέκεται με το στήθος του αλαζονικά φουσκωμένο. Στον καθρέφτη πίσω του, βλέπουμε μια γυναίκα της οποίας το κεφάλι έχει μια ελαφριά κλίση. Το διπλό άγαλμα διαθέτει δύο χαρακτήρες στο ίδιο κομμάτι ξύλου, αλλά σε αντίθετες πλευρές. Η θεατρική σκηνή του γλυπτού ξεδιπλώνεται όταν ένας καθρέφτης μπει πίσω από
την ανδρική φιγούρα -που σημαίνει ότι είναι μπροστά από τη γυναικεία φιγούρα, κάνοντάς την να φαίνεται ότι στέκεται πίσω από τον άνδρα. Δεν τολμάει να τον κοιτάξει, αλλά κοιτάει το πάτωμα.
Οι λάτρεις της λογοτεχνίας θα καταλάβουν αμέσως ποιες είναι αυτοί οι δυο φιγούρες. Το άγαλμα, γνωστό ως "Mephistopheles & Margaretta, A Double Statue", είναι οι δυο πρωταγωνιστές της τραγωδίας Φάουστ του Γκέτε.
Ο Φάουστ δημοσιεύθηκε το 1808 και πρόκειται για την κλασική μάχη του καλού και του κακού. Με το μεγάλο μουστάκι και το διαβολικό χαμόγελό του, η αρσενική φιγούρα είναι ο Μεφιστοφελής, δηλαδή ο διάβολος. Στην τραγωδία του Γκαίτε, ο Δόκτωρ Ιωάννης Φάουστ παραχωρεί την ψυχή του σε αντάλλαγμα την βοήθεια του διαβόλου προκειμένου να ξανάβρει τη νεότητά του -που καταλήγει με ολέθριες συνέπειες στη δολοφονία και την αιώνια καταδίκη όταν ερωτεύεται την Gretchen, γνωστή ως Μαργαρίτα. Είναι μια κλασική ιστορία τραγωδίας, καθώς ο Φάουστ ακολουθεί τον διάβολο για να ικανοποιήσει τις προσωπικές του φιλοδοξίες και τελικά συνειδητοποιεί το λάθος του πολύ αργά. Ο θρύλος του Φάουστ αποτέλεσε αντικείμενο πολλών μυθιστορημάτων, ποιημάτων, έργων, μουσικών συνθέσεων και έργων τέχνης.

Ο Μεφιστοφέλης πάνω από την Βιτεμβέργη, λιθογραφία του Ντελακρουά - πηγή

Στο συγκεκριμένο γλυπτό -σκαλισμένες σε ένα ενιαίο κομμάτι πλατάνου-, ο άγνωστος Γάλλος καλλιτέχνης που το δημιούργησε μεταδίδει αποτελεσματικά και προκλητικά την αφήγηση. Δημιουργήθηκε τον 19ο αιώνα και είναι από τα πιο φωτογραφημένα έργα τέχνης στη συλλογή.
Οι δύο μορφές συνθέτουν τη διπλή φύση της ανθρωπότητας όπως ειπώθηκε στον Φάουστ. Από τη μία πλευρά έχουμε τον κακό Μεφιστοφελή, ο οποίος εμπνέει αμέσως τον φόβο, απλά και μόνο κοιτάζοντας τα μάτια του. Από την άλλη, η άρνηση της Μαργαρίτας να κοιτάξει τον διάβολο θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μια μεταφορά γι' αυτό που ξεδιπλώνεται στην ιστορία. Ενώ η Μαργαρίτα απομακρύνεται από το κακό, ο Φάουστ τρέχει πίσω του με σκοπό να βρει την ευτυχία και να διαθέτει ατελείωτες γνώσεις.

Το ιστορικό πρόσωπο

πηγή

Ο Γιόχαν Φάουστ, γνωστότερος απλά Φάουστ, ήταν Γερμανός μάγος που γεννήθηκε στο Γκέτλιγκεν της Βυρτεμβέργης και πέθανε στη πόλη Στάουφεν.

Τα σχετικά με τη ζωή του γεγονότα σε λεπτομέρειες φαίνεται να εξαφανίσθηκαν μέσα στους θρύλους και τους μύθους που καλύπτονταν μέχρι την αναμόρφωσή τους. Από τα διασωθέντα αποσπάσματα αυτών των γεγονότων διαφαίνεται πως πρόκειτο περί ενός αγύρτη και τυχοδιώκτη που περιόδευε τις διάφορες μεγαλουπόλεις κυρίως της Δυτικής Ευρώπης, εμφανίζοντας τον εαυτόν του άλλοτε ως γιατρό, άλλοτε ως αστρονόμο και μέγα αστρολόγο ή αλχημιστή. Στο Βύρτσμπουργκ καυχιόταν πως μπορούσε να επαναλάβει όλα τα θαύματα του Ιησού Χριστού. Στο Βίτενμπεργκ ισχυριζόταν πως οι νίκες των αυτοκρατορικών στρατευμάτων στην Ιταλία ήταν αποτέλεσμα των δικών του μαγικών δυνάμεων που εξαπέλυσε κατά των αντιπάλων.
 
Η φήμη του Φάουστ εξαπλωνόταν με μεγάλη ταχύτητα φθάνοντας σ' όλες τις γωνιές της Γης όπου συναντούσε κανείς ανθρώπους να συζητούν για τα κάθε λογής υποστηριζόμενα ως θαύματα και κατορθώματά του. Μερικά τέτοια ίχνη της ζωής του υπάρχουν μεταξύ των ετών 1507 - 1540.
Το 1507 αναφέρεται υπό το όνομα Georgius Sabelicus Faustus Junior. Οι πιο περίεργοι μύθοι που θα μπορούσε ν' ακούσει κανείς εμπλέκονταν στο άτομό του, και είναι ακόμη απίστευτο πως κληρικοί, θεολόγοι, διανοούμενοι και επιστήμονες της εποχής διαβεβαίωναν πως είχαν γίνει αυτόπτες μάρτυρες σκηνών με κύριο ήρωα τον Φάουστ, στις οποίες συχνά προσερχόταν και ο Διάβολος, με τον οποίον, όπως έλεγαν οι θρύλοι, ο δόκτωρ Φάουστ είχε συνάψει "σύμφωνο αμοιβαίας υποστήριξης και συμμαχίας".

Το πρώτο φιλολογικό έργο με ήρωα τον Φάουστ εκδόθηκε στην Φραγκφούρτη από τον Ιωάννη Σπις με τίτλο "Historia von Dr. Johann Faust" που όμως διέψευδε όλες τις περί συμφώνου φήμες.

από: my modern met και wikipedia
Από το 3otiko